SOV hizkuntza

Hizkuntza-tipologian, subjektua-objektua-aditza (SOV) moduko hizkuntza batean, subjektua, objektua eta aditza beti edo gehienetan ordena horretan agertzen dira. Ingelesa SOV izango balitz, Sam apples ate ("Samek sagarrak jan zituen") perpaus arrunta izango litzateke, subjektua-aditza-objektua (SVO) moduko benetako Sam ate apples ingeles estandarrari kontrajarririk.

Terminoa gaingiroki erabiltzen da adigera eta euskara bezalako hizkuntza ergatiboetarako: izatez, subjektuak izan beharrean, agenteak dituzte.

Maiztasuna

Hitz-hurrenkera lehentasuna duten hizkuntza naturalen artean, SOV motarik ohikoena da (ondoren SVO dator, hots, subjektua-aditza-objektua; bi mota horiek hizkuntza naturalen % 87 baino gehiago dira, hurrenkera hobetsia kontuan hartuta).

Hurrenkera	Adibidea	Ehunekoa	Hizkuntzak
SOV	Ama bihar dator.	% 45	abazera, abkhaziera, adyghea, aimara, ainuera, akkadiera, amharera, antzinako grekoa, armeniera, avarrera, banbara, bengalera, birrmaniera, buruxaskia, elamera, euskara, hindia, hititera, hizkuntza drabidikoak, hopia, itelmena, japoniera, jukaghirrera, kabardiniera, kitxua, koreera, kurduera, kuxtar hizkuntzak, latina, Lhasako tibetera, mantxuera, mongoliera, navajoa, nepalera, nivkhera, paliera, pashtuera, persiera, sanskritoa, sinhala, tigrinyera, turkiar hizkuntzak, txuktxiera
SVO	Ama dator bihar.	% 42	arabiera (egungo aldaera mintzatuak), egungo hebreera, Europar hizkuntza gehienak, hausa, indonesiera, pa'Oa, kaxmirera, malaysiera, swahilia, thailandiera, txinera, vietnamera
VSO	Badator ama bihar.	% 9	arabiera (klasikoa eta egungo estandarra), Bibliako hebreera, geʽeza, kaririera, hizkuntza berbereak, hizkuntza polinesiarrak, hizkuntza zeltak, tagaloa
VOS	Badator bihar ama.	% 3	algonkin hizkuntzak, arawak hizkuntzak, fijiera, hizkuntza otomangeak, karra, kektxiera, maia hizkuntzak, malgaxea, salish hizkuntzak, terêna, txumasha
OVS	Bihar dator ama.	% 1	äiwooa, hixkaryana, urarina
OSV	Bihar ama dator.	% 0	haida, tobatia, waraoa

SOV egitura duten hizkuntza batzuk:

• hizkuntza indoirandar gehienak (assamera, bengalera, gujaratia, hindustania, kurduera, marathia, nepalera, odia, pālia, pashtoa, persiera, punjabera, sindhia, sinhala, zaza)
• ainuera
• akadiera
• armeniera
• asiriera
• aimara
• burushaski
• hizkuntza kuxtarrak (afarrera, beja, car-ra, oromoera, sahoa, sidamera, somaliera)
• dakota
• dravidiar hizkuntzak (brahui, duruwa, gondia, kannada, malayalam, tamilera, telugua, tulua)
• dogon hizkuntzak
• elamita
• euskara
• hizkuntza etiosemitikoak (amharera, tigrera, tigrinyera)
• gotikoa
• antzinako greziera
• haida
• hajonga
• hitita
• hopia
• Ijoide hizkuntzak
• Itelmenak
• japoniar hizkuntzak (japoniera, hachijoa, ryukyuera)
• koreera
• latin klasikoa
• mande hizkuntzak
• meiteia
• mongoliar
• navajoa
• newarra
• nivkha
• nobiina
• omaha-ponka
• hizkuntza omotikoak
• kitxua
• hizkuntza samoyedikoak
• hizkuntza senufoak
• seria
• siziliera
• sunuwarra
• sumerieraia
• tibeto-birmaniat hizkuntza ia guztiak, Lhasakoo tibetera eta birmaniera barne.
• hizkuntza tungusikoak (evenkia, mantxuera)
• turkiar hizkuntzak
• txerokiera
• ia hizkuntza uto-aztekar guztiak
• yukaghirra
• zarma
• Kaukasoko ia hizkuntza guztiak.

Txinera estandarra, oro har, SVO da, baina hitzezko osagarriak dituzten eraikuntza arruntek SOV edo OSV behar dute. Hizkuntza erromantze batzuk SVO dira, baina objektua izenordain enklitikoa denean, hitzen ordenak SOV ahalbidetzen du (ikus beheko adibideak). Alemana eta nederlandera SVOtzat hartzen dira ohiko tipologian eta SOVtzat gramatika generatiboan. SOV kontsidera daitezke, baina V2 hitz ordena aditz bukatuaren arau gainartzaile gisa perpaus nagusietan, eta horren ondorioz, SVO agertzen da kasu batzuetan eta SOV beste batzuetan. Adibidez, alemanez, "Ich sage etwas über Karl" ("Karli buruz zerbait esaten dut") bezalako oinarrizko perpaus bat SVO hitz-ordenan dago. Aditz bukatu gabeak amaieran jartzen dira, ordea, V2 aditz bukatuari bakarrik aplikatzen baitzaio: "Ich will etwas über Karl sagen" ("Karli buruz zerbait esan nahi dut"). Mendeko perpaus batean, aditz bukatuari ez dio V2-ak eragiten, eta esaldiaren amaieran ere agertzen da, SOV ordena osoan: "Ich sage, dass Karl einen Gürtel gekauft hat" (hitzez hitz: "Esaten dut, -(e)la Karl bat gerriko erosita du.")

Ingelesezko SOV hitz-ordenaren adibide bitxi bat With this ring, I thee wed esaeran dago: With this ring ("Eraztun honekin"), I (subjektua, "Nik"") thee (objektua, "hi") wed (aditza, "ezkontzen haut")" da, "Eraztun honekin, ni hirekin ezkontzen nauk / naun" ezkontza-botoan.

Ezaugarriak

SOV hizkuntzek joera handia dute postposizioak erabiltzeko preposizioen ordez, aditz laguntzaileak ekintza-aditzaren ondoren jartzeko, genitibozko esaldiak jabetzako izenen aurretik jartzeko, izenburu edo kargu baten aurretik izen bat jartzeko (Anamari izeba eta Juan maisua, alegia, Izeba Anamari eta Maisu Juan bainoago) eta mendeko perpausen amaieran mendekoak agertzeko. Izenekin doazen erakusleak haien aurretik jartzeko joera ahulagoa baina esanguratsua dute. Erlatibozko perpausek zehazten dituzten izenen aurreko erlatibozko perpausek SOV hitz-ordena adierazten dute normalean, baina alderantzizkoak ez du halakorik adierazten: SOV hizkuntzek izenaren aurreko eta izenaren ondoko erlatibozkoak dituzte, gutxi gorabehera berdin. Halaber, SOV hizkuntzek adposiziozko esaldien denbora-modu–leku ordenamendua erabiltzeko joera erakusten dutela dirudi.

Hizkuntza-tipologian, daitezke bi SOV hizkuntza-mota bereiz daitezke, haien markatze-motari dagokionez:

1. Menpekoa adierazteak kasu-markak ditu subjektua eta objektua bereizteko, eta horri esker OSV hitz-ordena aldaera anbiguotasunik gabe erabil daiteke. Mota horrek adjektiboak eta zenbakiak aurrean jartzen ditu eta gero, zehazten dituzten izenak, eta aurrizkirik gabeko atzizki sistema baino ez da. Lehen mota horretako SOV hizkuntzen artean, japoniera eta tamilera daude.
2. Nagusia markatzeak subjektua eta objektua bereizten ditu aditze-markien bidez, izenetan markatzaileak erabili beharrean. Era berean, menpekoa markatzen duten SOV hizkuntzetatik bereizten da, aurrizkiak nahiz atzizkiak erabiltiz, normalean denbora eta jabetzara adierazteko. Mota horretan, adjektiboek aditz-itxura askoz ere handiagoa dute, SOV hizkuntzetan baino, azken horiek menpekoa markatzen dutelako; horregatik, normalean izenei jarraitzen diete. Gunearen markaketa edo aditz antzeko adjektibo maila esanguratsua duten SOV hizkuntza gehienetan, zenbakiek eta haiekin zerikusia duten zenbatzaileek ere ("guztiak", "bakoitza", kasu) zehazten dituzten izenei jarraitzen diete. Mota horetako hizkuntzen artean navajoa eta seriera daude.

Praktikan, noski, bi mota horien arteko bereizketa ez da batere zorrotza. SOV hizkuntza askok funtsean bi markaketak darabiltzate eta aurreko bi mota idealizatuen arteko ezaugarriak erakusteko joera dute.

Aurreko SOV elementu-hurrenkeratik SVO hitz-ordenara lerratu diren hizkuntza askok (neurri batean behintzat) ezaugarriak gorde dituzte: adibidez, finlandierak (postposizioen erabilera handia, etab.)

Adibideak

Hizkuntza afroasiarrak

SOV hitzen ordena, oro har, Etiopiako hizkuntzen eremuko afroasiar adarretan dago (kushitikoa, omotikoa eta egungo etio-semitikoa).

Afarera

• Anu makiina liyo.

Nik autoa izan^{singularrezko 1.pertsona-indikatiboa}

Nik autoa dut.

Amharera

• ተስፋዬ በሩን ዘጋው።

Täsəfayē bärun zägaw.

Tesfayek atea itxi zuen.

Oromoa

• Ayyantu buna dhugti.

Ayyantuk kafea edaten du.

Somaliera

Somalierak, oro har, subjektua-objektua-aditza egitura darabil hizkuntza formalean.

• Anaa albaabka furay

Nik atea ireki nuen. 

Tigrea

• ህቱ እግል ልሽቀ መጽኣ። Htu ʾəgl ləšqä mäṣʾa

Hura^maskulinoa lanera ^iraganaetorri^{singularezko 3. pertsona}

Hura lanera etorri zen.

Tigrinya

• ዳኒኤል ኩዑሶ ቀሊዑ። Daniʼēl kuʻuso qäliʻu:

Daniel baloia ostiko.eman.zuen > Danielek baloiari ostiko eman zion.

Wolaitta

• Táání miishsh-áa (7e)kk-áas.

Ni dirua ^{absolutua maskulinoa singularra} hartu ^{perfektiboa singularrezko 1.pertsona}

Dirua lortu nuen.

Ainuera

Hurrengo adibidea Hokkaidoko ainuerarena da.

• Matkaci cep hok.

Neska arraina erosi > Neskak arraina erosten du. 

Euskara

Perpaus laburretan, normalean, subjektua (edo agentea)-objektua-aditza da; perpaus luzeetan, normalean, subjektua (edo agentea)-aditza-objektuak: Enekok sagarra ekarri du. Eneritzek eskatu du inork irakurri nahi ez zuen liburua.

Dena den, bai ahoz, bai idatziz, SOV moduko esaldia (Eneritzek inork irakurri nahi ez zuen liburua eskatu du) guztiz zuzena da, OVS hurrenkera bezala (Inork irakurri nahi ez zuen liburua eskatu du Eneritzek).

Galderetan, VSO egitura zuzen-zuzena da (Eskatu (al) du Eneritzek inork irakurri nahi ez zuen liburua?), ohiko SOV hurrenkerarekin batera (Eneritzek inork irakurri nahi ez zuen liburua eskatu (al) du?) nahiz SVO moduan ere (Eneritzek eskatu (al) du inork irakurri nahi ez zuen liburua?).

Dravidiar hizkuntzak

Dravidiar hizkuntzek normalean SOV ordena agertu edo hobesten dute.

Kannada

• ನಾನು ಮನೆ ಕಟ್ಟಿದೆನು. Naanu mane kaTTidenu

Nik etxea eraiki^iehenaldia > Nik etxea eraiki nuen.

Malayalama

• ഞാൻ പുസ്തകം എടുത്തു. ñān pustakam̥ (-e) eṭuttu

Nik liburu(a) ^akusatiboa hartu^lehenaldia > Nik liburua hartu nuen. 

Tamilera

Tamilerak gunea bukaera-bukaeran jartzeko joera oso handia duenez, oinarrizko hitz-ordena SOV da. Hala ere, inflexio bizikoa izanik, hitzen ordena malgua da eta helburu erabilgarrietarako erabiltzen da: hau da, esaldiaren hasieran hitz bat jartzeak enfasia gehitzen dio. Adibidez, VSO hurrenkerak batek aditzean (ekintzan, alegia) enfasi handiagoa adieraziko luke, subjektuan edo objektuan baino. Hala ere, horrelako hitz-ordenak oso markatuta daude, eta oinarrizko ordena SOV da.

• நான் பெட்டியை திறப்பேன். Nān peṭṭi-yai tiṟa-pp-ēn

Ni^nominatiboa kutxa^akusatiboa ireki^{geroaldia singularrezko 1. pertsona} > Nik kutxa irekiko dut.

Teluguera

• నేను ఇంటికి వెళ్తున్నాను. Nēnu iṇṭi-ki veḷ-tunnā-nu

Ni^nominatiboa etxe^datiboa joan^{orainaldia singularrezko 1. pertsona} > Ni etxera noa.

Georgiera

Georgiera ez da oso zurruna hitzen ordenari dagokionez, baina normalean SOV edo SVO da.

• მე ლექსი დავწერე. Me leksi davc'ere

Ni poema idatzi.nuen. > Nik poema idatzi nuen.

Hizkuntza indoeuroparrak

SOV hitzen ordena nahiko ohikoa da indoeuropar hizkuntzen artean, eta horrek antzinako proto-indoeuropar hizkuntzaren jatorrizko hitz ordena gogokoena islatzen duen hipotesi komun batera garamatzau. Hala ere, kontua ebatzi gabe dago oraindik.

Albaniera

Albanierak hurrenkera libreko ordena du, baina, oro har, SVO nahiago du. SOV hizkuntza poetikoan baino ez da gertatzen.

• Agimi librin e mori.

Agimik liburua hartu zuen. 

Armeniera

Armenierak, oro har, SOV hobesten du.

• Իմ անունը Շուշանիկ է։ Im anunə Šušanik ē.

Ene izena Xuxanik da. 

Germaniar hizkuntzak

Hizkuntzalariak bat datoz esatean proto-germaniar hizkuntzak hitz ordena librea izan arren, SOV hobesten zuela. Germaniar hizkuntza batzuk (ingelesa eta iparraldeko germaniar hizkuntza gehienak barne) SVOrako trantsizioa egin duten arren, SOVk germaniar hizkuntza moderno nagusi batzuen ezaugarria da oraindik ere, alemana eta nederlandera barne. Hala ere, SOV hizkuntza germaniko moderno horiek V2 hitz ordena ere erakusten dute, SOV "lehenetsia" nagusi duena, halako moldez, non esaldi asko subjektu-aditz-objektu bihurtzen diren.

Alemana

Alemana SOV da, V2 hitz ordenarekin konbinatuta. Aditz bukatu gabea (infinitiboa edo partizipioa) azken posizioan geratzen da, baina bukatua (jokatua, alegia) bigarren posiziora mugitzen da. Aditz bakunek SVO dirudite; aditz konposatuek eredu honi jarraitzen diote:

• Er hat einen Apfel gegessen.

Hark^maskulinoa du bat^akusatiboa sagar^singularra janda. > Hark sagar bat jan du.

Hitzen ordena ere aldatu egiten da, esaldia perpaus nagusia edo menpekoa den kontuan hartuta. Menpekoetan, ordena hitza beti da erabat SOV (ik. alderantzikatzea halaber):

• Weil Horst einen Apfel gegessen hat. > Zeren eta Horstek bat^akusatiboa sagar^singularra janda du.

Horstek sagar bat jan duelako.

Nederlandera

Nederlandera SOV da, V2 hitz ordenarekin konbinatuta. Aditz bukatu gabea (infinitiboa edo partizipioa) azken posizioan geratzen da, baina bukatua (hau da, jokatua) bigarren posiziora eramaten da. Aditz bakunek SVO dirudite, aditz bukatu gabeek (partizipioak, infinitiboak) eta aditz konposatuek eredu honi jarraitzen diote:

• Ik wil je helpen.

Nik nahi.dut zu lagundu. > Lagundu nahi zaitut.

SOV ordena garbia menpeko perpasetan dago:

• Ik zei dat ik je wil helpen.

Nik esan.nuen -(e)la nik zu nahi.dut lagundu. > Lagundu nahi zaitudala esan nuen.

Gotikoa

Gotikoak, ekialdeko germaniar hizkuntza galdu batek, hitz ordena askea zuen, baina SOV egiturak ohikoak ziren.

• 𐌲𐌿𐌼𐌰 𐌵𐌹𐌽𐍉𐌽 𐍆𐍂𐌹𐌾𐍉𐌸. Guma qinon frijoþ.

Gizona emakumea maite.du. > Gizonak emakumea maite du.

Grekoa (klasikoa)

Antzinako grekoak hitz askeen ordena zuen baina, oro har, SOV perpausak hobesten zituen:

• ὁ ἀνὴρ τὸν παĩδα φιλεῖ. ho anḗr tòn paîda phileî.

-ak gizon -a haur maite.du > Gizonak haurra maite du.

Greko modernoarekin parekatuta, desberdina da, egungoak SVO hobesten baitu.

Indoariar hizkuntzak

Sanskrito vedikoa, indoariar hizkuntzen artean ezagutzen den zaharrena, hizkuntza jokatua zen, hitz-ordenan oso malgua; horrek hitz-konbinazio guztiak egiteko aukera ematen zuen. Haren ondorengoak, sanskrito klasikoak, ezaugarri hori zuen baina, oro har, SOV perpausak hobesten zituen.

• तत्त्वमसि = तत्त् (त्)वम सि tát (t(ú)vam) ási

Hori hi haiz > Hori haiz hi.

Geroagoko indoariar hizkuntza gehienek SOV hitz-ordena hobesten dute oraindik ere, adibidez, bengalera:

Bengalera:

• আমি ভাত খাই ami bʰat kʰai

ni^subjektua arroza^objektua jaten^orainaldia > Nik arroza jaten dut.

Hajongera:

• Moi hugre'mre' khasei.

Ni guaiaba^akusatiboa jan^{lehenaldia indikatiboa} > Nik guaiaba jan nuen.

re akusatiboa adierazten duen partikula da eta sei-k, adierazpenezko lehenaldia. Adibidean, e ingelesezko girl (/ɡɜːl/) hitzeko bokala da, eta ei, say hitzeko diptongoa, (/seɪ/).

Hindia:

• मैं सेब खाता हूँ। main seb khaataa hun

Ni sagar jan^{orainaldia maskulinoa} > Nik sagarrak jaten ditut.

Marathiera:

• तो बियाणे पेरतो. Tō biyāṇē pēratō

Hark^maskulinoa haziak ereiten ditu.

Nepalera:

• म किताब पढ्छु। ma kitāb paḍhchhu

Ni liburua irakurri^orainaldia > Nik liburua irakurtzen dut.

Odia:

• ମୁଁ ଏକ ସେଓ ଖାଏ। mun eka seo khaae

ni bat sagar jan^{orainaldia maskulinoa} > Nik sagar bat jaten dut.

Urdua:

• میں نے اسے دیکھا۔ main ne use dekha

ni^ergatiboa hura^{maskulinoa / femeninoa} ikusi nuen. > Nik hura ikusi nuen.

Hobespen hori ez da hizkuntza indoariar guztietan finkoa. Punjabierak, adibidez, subjektua-objektua-aditza tipologia orokorra duela esan daiteke, baina malgutasun pixka bat onartzen da, eta joera hori ez da betetzen pertsona izenordainak dituzten perpausetan. Hemen xahmukhi (goian, eskuinetik ezkerrera) eta gurmukhi (behean, ezkerretik eskuinera) adibideak ageri dira. Erabilitako hitz formek ahozko hizkuntzari dagozkionak islatzen dituzte. Xahmukhirako, bokal diakritikoak dituzten forma bokalizatuak erabili dira erabilitako formak esplizituki adierazteko; idazkera tipikoan horiek alde batera uzten dira hitz gehienetan, hor eredu erregularrek informazio hori testuingurutik ondorioztatzea ahalbidetzen baitute.

Hurrengo perpausak SOV hitz ordenaren ohiko joera erakusten du. Aditz-esaldia atzera begirako partizipio bukatu moduan dago, ekintza burutu dela adieraziz, eta atzizki plural femeninoak hartzen ditu objektuaren generoarekin eta numeroarekin bat eginez. Subjektua hemen forma plural maskulinoa da: testuinguru horretan ez du aditzaren komunztadurarik egin behar.

چاچے جپھّیاں دِتِّیاں گِیاں۔ / ਚਾਚੇ ਜੱਫੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗੀਆਂ।

چاچے۔ / ਚਾਚੇ چپھّیاں / ਜੱਫੀਆਂ دِتِّیاں گِیاں / ਦਿੱਤੀਆਂ ਗੀਆਂ

cāce japphīā̃ dittīā̃ gīā̃

Aitaren aldetiko osabek besarkadak emanda joanda

Aitaren aldetiko osabek besarkadak eman dituzte.

Aldiz, hurrengo perpauseko pertsona, lehen pertsonako izenordain bati dagokiona, subjektua bainoago, objektua da. Jendeak kategoria semantiko gisa duen esanahia SOV hitz-ordenaren joeraren aurretik doa, eta pertsona lehena izaten da, baita pertsona perpauseko objektua denean ere: mainū̃ izenordainak -nū̃ postposizioa darama, gutxi gorabehera "nori (datiboa)" esan nahi duena. Desirak eta emozioak bezalako kontzeptu abstraktuak, normalean, pertsonei "iristen" zaizkie, agente moduko subjektu gisa.

مینُوں سیب چاہِیدا اے۔ / ਮੈਨੂੰ ਸੇਬ ਚਾਹੀਦਾ ਏ।

مینُوں / ਮੈਨੂੰ سیب / ਸੇਬ چاہِیدا / ਚਾਹੀਦਾ اے / ਏ

mainū̃ seb cāhīda ae

niri sagarra desiratzen dago

Objektua Subjektua Aditza Kopula

Sagar bat nahi dut.

Punjabierazko kopula hitzez kanpokoa da funtzioan. Perpaus baten predikatua bere kabuz osa badezake ere, ez da aditz-esaldian sartzen aditz lexiko oso baten ondoan erabiltzen denean. Horren ordez, egoeratik urrun edo hurbil dagoen existentziaren markagailu gisa jokatzen du. Mendebaldeko zenbait dialektok, hala nola pothohari-ak, kopularen formak dituzte etorkizunean egoera bat gertatuko dela adierazteko.

Hala ere, hizkuntza indoariar batzuek V2 hitz ordena erakusten dute SOVrekin batera, bereziki kaxmirerak. Aditz bukatugabea (infinitiboa edo partizipioa) azken posizioan geratzen da, baina aditzaren zati bukatua (hots, jokatua) bigarren posizioan agertzen da. Aditz bakunek SVO dirudite; aditz laguntzaileak, berriz, ez-jarraituak dira eta eredu honi dagozkio:

کور چہے ثونٹہ کہیوان

کہیوان ثونٹہ چہے کور

kuur chhi t sũũţh khyevaan

neska^Subjektua da^Laguntzailea sagarrak^Objektua jaten^Aditza > Neska sagarrak jaten ari da.

Kaxmirera V2 hizkuntza denez, tsũũţh ("sagar") hitza lehendabizi agertzen bada, orduan kuur ("neska") subjektuak chhi ("da") laguntzaileari jarraitu behar dio: tsũũţh chhi kuur khyevaan [hitzez hitz, "Sagarrak da neska jaten"].

Halaber, hitzen ordena aldatu egiten da esaldia perpaus nagusian edo menpeko mota batzuetan baldin badago. Adibidez, erlatibozko perpausetan, hitzen hurrenkera SOVAux da:

Perpau nagusia + menpeko perpausa	میے ان سوہ کور یوس ثونٹہ کہیوان چہے
Transkribaketa	=>	mye	eny	swa kuur	=>	ywas	tsũũţh	khyevaan	chhi
Esanahia	=>	I	ekarrita	neska hori	=>	nor	sagarrak	jaten	da
Elementuak	Perpaus nagusia =>	Subjektua	Aditza	Objektua	Erlatibozko perpausa =>	Subjektua	Objektua	Aditza	Laguntzailea
Itzulpena	Sagarrak jaten ari den neska ekarri dut.

Irandar hizkuntzak

Irandar hizkuntza ia guztiek SOV hitz-ordena dute:

Kurduera (kurmanjia):

• Ez xwarin dixwim.

Ni janaria jaten.dut > Nik janaria jaten dut.

Kurduera (sorania):

• .من خواردن دەخۆم

من	خواردن	دەخۆم
ni	janaria	jaten dut

Nik janaria jaten dut.

Osetiera

• Алан чиныг кæсы. Alan činyg kæsy.

Alan liburua irakurtzen.du. > Alanek liburu bat irakurten du.

Paxtoa

• زۀ کار کوم.

زۀ	کار	کوم
Zə	kaar	kawəm.

Nik lana egiten dut.

Persiera

• من سیب می‌خورم.

من	سیب	می‌خورم
man	sib	mikhoram.

Ni sagarra jan^{orainaldia 1. pertsona} > Ni sagarra jaten ari naiz.

Talysha

• Merd kitob handedə.

Gizon liburu irakurtzen. > Gizona liburua irakurtzen ari da.

Zaza hizkuntzak subjektua-objektua-aditza egitura erabiltzen du normalean, baina batzuetan subjektua-aditza-objektua ere bai.

• O ey kırışeno.

Hura^maskulinoa hori^gauza darama. > Hark hori darama.

 

Hizkuntza italikoak

Latina

Latin klasikoa hizkuntza flexioduna zenez, hitzen ordena eta esaldien egitura oso malgua zuen, baina prosa formalean hitz ordenarik ohikoena SOV zen.

• Servus puellam amat.

Esklabuak^nominatiboa neska^akusatiboa maite.du > Esklabuak neska maite du / Esklabu batek neska maite du (itzulpen egoki ugari daude, analisi orokorrean arazorik ez dakartenak).

Erromantze hizkuntzak

Haien arbaso latin arruntak hitzen ordena askea zuen eta SOV hobesten zuen arren, hizkuntza erromantze modernoek hitz askeen ordenaren aukera ematen zuen latinezko deklinabidea galdu zuten eta, oro har, SVO egiturak behar dituzte. Hala ere, horrexen hondarrak geratzen dira, batez ere gramatika erromantzeko ohiko objektu klitikoen izenordainak. Adibidez, frantsesez, Nous les avons ("Guk haiek ditugu" = "Baditugu"), portugesez, Todos te amam ("Guztiek / Denek hi maitejaten^orainaldian" = "Guztiek / Denek maite haute") edo Aquilo me entristeceu ("Horrek ni penatu^iraganean" = "Horrek penatu ninduen") eta gaztelaniaz, Yo lo como ("Nik hori jaten^orainaldian" = "Hori jaten dut).

Pareka bedi hori objektu esplizitua duen esaldi baten SVO egiturarekin (berriz ere gaztelaniaz): Juan come pan ("Juan jaten.du ogi" = "Juanek ogia jaten du").

SOVrako joera aditz laguntzaileak erabiltzean ere ikus daiteke, adibidez, italieraz: Io lo sto mangiando ("Ni hura nago jaten" = "Hura jaten ari naiz")

Halaber, SOV portugesez agertzen da denborazko adberbio bat erabiliz gero eta aukerakoa da ezezko perpausean: Nós ainda [não] os temos ("Gk oraindik [ez] haiek^maskulinoa ditugu" = "Oraindik [ez] ditugu"), eta geroaldiko eta baldintzazko aditz-denboretarako ere bai: Eu fá-lo-ei amanhã ("Nk egin.hori^maskulinoa-go.dut bihar" = "Bihar (hori) egingo dut").

SVO formak hauek dira: Eu hei-de fazê-lo amanhã ("Ni behar-dut-egin-hori^maskulinoa bihar" = "Bihar (hori) egin behar dut") edo Eu farei o mesmo amanhã. ("Ni egingo.dut -a gauza.bera bihar" = "Bihar gauza bera egingo dut").

Japoniera

Japonierazko hitz-ordenaren oinarrizko printzipioa da modifikatzaileak zehazten dutena baino lehenago datozela. Adibidez, こんな夢を見た (Konna yume o mita, "Honelako amets izan (ikusi) nuen") esaldian, こんな夢 (Konna yume, "Honelako amets") objektu zuzenak 見た (mita, "izan nuen" —"ikusi nuen", egiaz—) aditza aldatzen du. Horretaz harago, perpaus bateko elementuen ordena nahiko librea da. Hala ere, mintzagaia/subjektua hasieran eta aditza amaieran joatea ohikoa denez, japoniera SOV hizkuntzatzat hartzen da.

ジョン は 台所 で 本 を 読みました

Jon wa daidokoro de hon wo yomimashita

Jon^mintzagaia sukalde ^{non adierazteko posposizioa} liburu ^{akusatiboa adierazteko posposizioa} irakurri.^iraganean

Jonek sukaldean liburua irakurri du / zuen (halaber: liburuak irakurri / irakurtzen ditui / zituen).

Elementu nagusiak bukaeran agertzeko joera izatea hizkuntza haren ezaugarria da, oro har.

Koreera

내가 상자를 연다.

내가	상자–를	연다
Nae-ga	sangja-reul	yeonda.
Ni SUBJEKTUA	kutxa OBJEKTUA	ireki INDIKATIBOZKO ORAINALDIA

Nik kutxa irekitzen dut.

• –가 / –이 (-ga /-i) subjektua adierazteko partikula da eta –를 / –을 (-reul / -eul), objektu zuzena adierazten duena.
• 나 na "I" aldatzen da eta 내– nae- bilakatzen –가 -garen aurretik,
• eta 열– yeol- aditz-erroa 여– yeo- bilakatzen da –ㄴ다 -nda-ren aurretik.

Mongoliera

Би ном уншив.

Би	ном	уншив.
Bi	nom	unxiv
Ni	liburu	irakurri.nuen.

Nik liburua / liburu bat irakurri nuen.

Kitxua

Kitxuaren taldeko hizkuntzek SOV hitz ordena estandarra dute. Hurrengo adibidea Boliviako kitxuarena da.

Ñuqaqa papata mikhurqani.

Ñuqaqa	papata	mikhurqani.
Ñuqa-qa	papa-ta	mikhu-rqa-ni
Ni mintzagaia	patata akusatiboa	jan iragana singularrezko 1. pertsona

 Nik patatak jan nituen.

Sino-tibetar hizkuntzak

SOV sino-tibetar familiaren protohizkuntzaren ordena "lehenetsia" izan zela uste da: familia horretako hizkuntza gehienak SOV ordenakoak diren arren, haren azpiadarrik handiena, sinitikoa edo txinera, salbuespenik gabe SVO dira, SOVtik eratorritako ezaugarri batzuekin.

Birmaniera

Birmaniera hizkuntza analitikoa da.

ငါကရေသန့်ဘူးကိုဖွင့်တယ်။

ငါ	က	ရေသန့်ဘူး	ကို	ဖွင့်	တယ်
ŋà	ɡa̰	seʔkù bú	ɡò	pʰwìɴ	dè
nga	ga	se'ku bu:	gou	hpwin	de
Ni	subjektua	ur boteila	objektua	ireki	orainaldia

Nik ur boteila irekitzen dut 

Txinera

Oro har, txinerazko hizkera guztiek SVO hitz-ordena dute. Hala ere, batez ere mandarin estandarrean, SOV ere onartzen da. 把 (bǎ) partikula berezi bat ere badago, SOV perpaus bat osatzeko erabilia.

把 darabilen hurrengo adibideari, era eztabaidagarrian SOVkotzat sailka liteke: agian "eutsi" esan nahi duen aditza da. Hala ere, ez du esan nahi hitzez hitz edo fisikoki zerbaiti eustea. Areago, objektua figuratiboki eusten da, eta gero beste aditz batek eragiten dio objektuari.

SOV egitura oso erabilia da trenbide-harremanean, aginduaren helburua argitzeko asmoz.

我把蘋果吃了.

我	把	蘋果	吃了
Wǒ	bǎ	píngguǒ	chīle
Ni	objektua aditzaren aurrera eramatekoa	sagar	janiraganean

Nik sagarra jan nuen (lehenago aipatu genuen sagar hura). 

Meiteia

ꯑꯩ ꯐꯨꯠꯕꯣꯜ ꯁꯥꯅꯩ꯫ 

ꯑꯩ	ꯐꯨꯠꯕꯣꯜ	ꯁꯥꯅꯩ
Ei	football	sanei
Ni	futbol	jolastu

Ni futbolean jolasten naiz.

Yia

ꉢꌧꅪꋠ.

ꉢ	ꌧꅪ	ꋠ
nga	syp-hni	zze
bi	(bat) sagar	jan

Nik sagar bat jaten dut.

Hizkuntza tungusikoak

Hizkuntza tungusikoek berez SOV hitz-ordena erakusten dute.

Evenkia

Бэе бэеткэнмэ ичэрэн.

Бэе	бэеткэнмэ	ичэрэн
Beje	bejetkenme	ičeren
Gizon	mutilakusatiboa	ikusiez geroaldia singularrezko 3. pertsona

 Gizonak mutila ikusi zuen.

Mantxuera

ᠪᡳ ᠪᡠᡩᠠ ᠪᡝ ᠵᡝᠮᠪᡳ

Bi	buda	be	jembi
Ni	otordu	akusatiboa	jan

Otordua jan nuen.

Turkiar hizkuntzak

Turkiar hizkuntza guztiek hitzen ordenan malgutasuna erakusten dutenez, edozein ordena posible da. Hala ere, SOV ordena "lehenetsia" da, perpausaren inongo ataletan enfasi berezirik adierazten ez duena; ordezko ordenak posible dira, baina enfasirakoak dira. Adibidez, turkieraz, honako hau da "Muratek sagarra jan zuen" esateko modu "lehenetsia":

Murat elmayı yedi.

Murat	elma-yı	yedi
Murat	sagarraakusatiboa	jan zuen

Muratek sagarra jan zuen.Hala ere, perpaus hori OSV gisa ere eraiki liteke (Elmayı Murat yedi), OVS (Elmayı yedi Murat), VSO (Yedi Murat elmayı), VOS (Yedi elmayı Murat), edo SVO (Murat yedi elmayı), subjektuaren, objektuaren edo aditzaren munta adierazteko.

Era berean, uzbekeraz SOVen perpaus hau neutroa da:

Anvar Xivaga ketdi.

Anvar	Xiva.ga	ketdi
Anvar	Khivadatiboa	joan zen

Anvar Khivara joan zen: -ga atzikia datibozko kasu-marka da. Hala ere, esaldia OSVn ere eman daiteke (Xivaga Anvar ketdi) enfasia aldatzeko ("Anvar joan zen Khivara [ez beste hura]").

Gauza bera gertatzen da kazakheraz (hurrengo esaldia neutroa da):

Дастан кітап оқыды.

Дастан	кітап	оқыды
Dastan	kitap	oqıdı
Dastan	liburua	irakurrilehenaldia

Dastanek liburua irakurri zuen.

Baina OSV perpaus bat (Kітапты Дастан оқыды; Dastanek irakurri zuen liburua) erabil daiteke enfasia aldatzeko.

Turkiar hizkuntzetako SOV perpausen beste adibide batzuk:

Azerbaijanera:

Ümid ağac əkəcək.

Ümid	ağac	əkəcək
Ümid	zuhaitza	landatugeroaldia

Ümidek zuhaitza landatuko du.

Kirgizera:

Биз алма жедик.

Биз	алма	жедик
Biz	alma	jedik
Gu	sagarra	janiragana pluralezko 1. pertsona

Guk sagarra jan genuen.

Hizkuntza uraliarrak

Hizkuntza uralikoen profil "idealizatuak" subjektua-aditza-objektua hitz-ordena du. Hala ere, hizkuntza uraliar batzuek, gehien hitz egiten direnak barne (hungariera), SOV hobesten dute.

Hizkuntza uralikoen familiaren protohizkuntzak SOV ordena bide zuen.

Hungariera

Hungarierazko hitzen ordena askea da, esanahia zertxobait aldatzen den arren. Hurrengo lagineko aldaketa ia guztiak egokiak dira, baina osagaiak ez dira berdin azpimarratzen.

Pista kenyeret szeletel.

Pista	kenyeret	szeletel
Pista	ogiaakusatiboa	zatitzen.du

Pistak ogia zatitzen du.

Hegoaldeko samiera 

Manne gajpem åastam.

Manne	gajpem	åastam
Nik	burukoaakusatiboa	erosisingularrezko 1. pertsona

Nik burukoa erosten dut.

Udmurtera

Мoн книгa лыӟӥcькo.

Мoн	книгa	лыӟӥcькo
Mon	kniga	lydźiśko
Ni	liburua	irakur

Liburu bat / Liburua irakurtzen ari naiz.

 

Zarma

Hama na mo ŋwa.

Hama	na	mo	ŋwa
Hama	burutua	arroza	jan

Hamak arroza jan zuen.

 

Kanpo estekak

• Datuak: Q539808