Sameera Moussa
Artikulu edo pasarte honek eduki, gramatika, hiztegi edota ortografia akatsak ditu. Lagundu nahi baduzu, zuzendu ezazu. |
Sameera Moussa | |
---|---|
![]() | |
Bizitza | |
Jaiotza |
Gharbia Governorate (en) ![]() |
Herrialdea |
![]() |
Lehen hizkuntza | arabiera |
Heriotza | Kalifornia, 1952ko abuztuaren 5a (35 urte) |
Heriotza modua | : trafiko-istripua |
Hezkuntza | |
Heziketa |
Kairoko Unibertsitatea (1935 - 1939) Zientziatan graduatua, Ph.D. : natura zientziak, erradiologia, desintegrazio erradioaktibo |
Hizkuntzak | arabiera |
Jarduerak | |
Jarduerak |
fisikari nuklearra, Q1108841 ![]() ![]() ![]() |
Enplegatzailea(k) | Kairoko Unibertsitatea |
Sameera Moussa (1917ko martxoaren 3a - 1952ko abuztuaren 5a) egiptoar fisikari nuklearra izan zen, erradiazio ionizatzailean doktoratua, teknologia nuklearraren erabilera medikoa mundu guztiarentzat eskuragarria izan zedin lan egin zuena. Bakearen Aldeko Energia Atomikoaren Konferentzia antolatu zuen eta "bakerako atomoak" lemapean nazioarteko konferentzia bat ezartzeko deialdia babestu zuen.
Gazteria eta unibertsitatea[aldatu | aldatu iturburu kodea]
1917an jaio zen Egipton, a el-Gharbiyako Gobernazioan. Bere ama minbiziak jota hil zen; eta orduan, bere aitarekin Kairora joan ziren, non bere dirua -Hussein eskualdeko hotel txiki batean- inbertitu zuen. Bere aitaren temaren ondorioz, Moussa Kaser Lo-Shok lehen eskolan egon zen, Kairoko eskola zaharrenetako bat. Bere lehen hezkuntza amaitu ondoren, eskolara sartu zen Banat El-Ashraf, Nabawya Moussa politikari eta ekintzaile ospetsuak eraikia eta zuzendua izan zena.
Bere hezkuntza ertainean nota altuak lortu zituen arren, eta ingeniaritza ikasketak egin ahal izan zituen arren, Kairoko Unibertsitateko Zientzia Fakultatean sartzeko eskatu zuen. 1939an, Moussak BSc bat lortu zuen erradiologian[1] klaseko lehen ohoreekin, zenbait materialetan x izpien erradiazio efektuak ikertu ondoren. Moustafa Mousharafa doktoreak, fakultateko lehen dekanoak, bere ikaslearengan sinetsi zuen fakultatean irakasle irakurle izateko kontratatua izateko. Ondoren, fakultate berean lehen irakasle laguntzailea izan zen, eta unibertsitatean leku bat lortu zuen lehen emakumea, erradiazio atomikoan[2] doktoretza lortu zuen lehena izan zelarik.
Ikerketa nuklearra[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Moussak "bakerako atomoetan" sinesten zuen, eta esan zuen "tratamendu nuklearra aspirina bat balitz bezain eskuragarri eta merke[3] egingo dut". Helburu hori lortzeko lan egin zuen, eta bere ikerketa intentsiboaren bidez, kobrea bezalako metal merkeen atomoak apurtzen lagunduko zuen ekuazio historiko bat formulatu zuen, bonba nuklear merkatu baterantz zihoala.
Bakerako Energia Atomikoaren Konferentzia antolatu zuen eta "bakerako atomoak" lemapean nazioarteko konferentzia bat ezartzeko deia egin zuen, non garaiko zientzialari garrantzitsu asko gonbidatuta egon ziren. Konferentziak hainbat gomendio egin zituen arrisku nuklearretatik babesteko batzorde bat ezartzeko, berak intentsitate handiz defendatu zuena. Moussak bere burua eskaini zuen hainbat ospitaletara minbizia zuten pazienteak tratatzen laguntzeko, bereziki bere amak gaixotasun horren aurkako borroka gogor batetik igaro zenetik.
AEBetara bisita[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Fulbright Atomic Program-eko beka bat jaso zuen Kaliforniako Unibertsitatean ikerketa ekipamendu modernoen inguruan egunean jartzeko. Bere ikerketa nuklear aitzindaria aitortzeko, Estatu Batuetako instalazio atomiko sekretuak bisitatzeko baimena eman zitzaion. Bisitaldiak eztabaida piztu zuen Estatu Batuetako akademiko eta zientzialarien artean, Moussa baitzen horrelako instalazioak bisitatzen zituen lehen pertsona atzerritarra.
Ameriketako Estatu Batuetan bizitzea eskatzen zioten hainbat eskaintza errefusatu zituen, baita herritartasun amerikarra ere, "Egipto, nire aberri estimatua, nire zain dago" esanez.
Heriotza[aldatu | aldatu iturburu kodea]
1952ko abuztuaren 5ean, AEBetara egin zuen lehen bisitaren ondoren. AEBetako presidenteak etxera itzultzeko asmoa zuen, baina bidaia batera gonbidatu zuten. Istripua oso bitxia izan zen, Kaliforniako gonbidapena aurrerago frogatu baitzen faltsua zela, eta, gainera, autoko gidariak autotik salto egin zuen erori baino lehentxeago, eta, ondoren, ez zen ezer gehiago jakin. Honek guztiak, pertsona batzuek, planifikatutako hilketa bat izan zela eta Mossad israeldarra atzean zegoela sinestarazi zuen.[4][5]
Sariak eta ohoreak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Egindako ahaleginei esker, sari asko eman zizkioten.
Horien artean:
1953, Egiptoko armadak ohoratua.
1981ean, Anwar al-Sadat orduko presidenteak Zientzia eta Arteen Lehen klaseko Agindua eman zion.
Laborategi batek Zientzia Fakultatera eta bere herriko eskola batek bere eponimoa daramate.
Egiptoko telebistak The Immortal izeneko telesaila transmititu zuen bere biografia dramatizatuz.
1998an, Egiptoko Emakumearen Eguna ospatzen zen bitartean, bere jaioterrian, bere izena dakarren jardunaldi kultural bat ezartzea erabaki zen.