San Martin eliza (Colmar)

San Martin eliza (Colmar)
Monumentu historikoa
Irudi gehiago
Kokapena
Estatu burujabe	Frantzia
Frantziaren banaketa administratiboa	Metropolitar Frantzia
Eskualdea	Ekialde Handia
Departamendua	Rhin Garaia
Frantziako udalerri	Colmar
Koordenatuak	48°04′38″N 7°21′30″E
Historia eta erabilera
Irekiera	1237
Jabea	Q87071080
Izenaren jatorria	Martin Tourskoa
Erlijioa	katolizismoa
Elizbarrutia	Estrasburgoko artxidiozesia
Izena	Martin Tourskoa
Arkitektura
Estiloa	arkitektura gotikoa
Ondarea
Mérimée ID	PA00085368

San Martin eliza (frantsesez: Église Saint-Martin, alemanez: Martinsmünster) Colmar hiriko eliza bat da, XIII. eta XIV. mendeen artean eraiki zena gotiko estiloan. Rhin Garaia eskualdeko elizarik handiena da. 1840an Frantziako monumento historiko izendatu zuten. Eliza katolikoa da.

Antzina eliza kolegiata izan zenez San Martin kolegiata ere esaten zaio (frantsesez: Collégiale Saint-Martin), eta tamaina handia duenez katedrala ere deitu izan zaio baina Colmar ez da inoiz apezpikuaren egoitza izan.

Historia

1972. urtean egindako indusketek erakutsi dute 1000. urtearen inguruan eliza bat bazela bertan karolingiar estiloan eraikia, baina suak erre zuen 1106. urtean. Bigarren eliza baten aztarnak ere aurkitu dira, bigarren hau erromanikoa.

Gaur egungo eliza 1234 eta 1365 artean eraiki zen Martin Tourskoaren izenpeko kolegio baten eliza izateko. Gregorio IX.a Aita Santuak eman zion horretarako baimena. XVI. mendean izandako sute baten ondoren kanpandorreko estalkia ezarri zitzaion, pizkundeko estiloan egin zena.

Frantziako Iraultzak ez zuen kalte handirik eragin elizan.

Arkitektura

Eliza handia da. 78 metrotako luzera du barnealdean eta transeptoak 34 metro neurtzen ditu. Barnealdean 20 metrotako altuera du sabaiak eta kanpandorreak 71 metrotako altuera du.

Kanpoaldea

Duen tamaina handiarekin alderatuta atari txikiek inguratzen dute eliza. Atari hauetako batzuk adreiluz estalita daude gaur egun. Sarrerako atari handienak eskultura bikainez apainduriko tinpanoa du. Aurrealdean zutabe sendoak ditu, itxura berezia ematen diotenak, erabateko kontrastea egiten du absideko lehioen arintasunarekin. Teila koloretsuek estaltzen dute eliza, Thanneko San Teolbaldo eliza gogorarazten dute. Juduek Alsazian izan duten historia istilutsuaren adierazle bi gargolak judensau itxura dute, animalia identifikatu gabeak hain zuzen ere.

Barnealdea

Barnealdea oso zabala eta espaziotsua da. Aipatzeko elementuak dira 1755ko organo barrokoa, Johann Andreas Silbermannek eraiki zuena, eta deanbulatorioa, Alsaziako elizetan batere ohikoa ez dena. Koroaren inguruan kapera ugari daude, aldare eta estatua ugarirekin. Beirate gotikoak ere badaude, aipagarriena Kristo bizargabe bat ikusten dena da, XIII. mendekoa.

Issenmann erretaula

1462an Caspar Isenmann margolariak Jesukristoren bizitzaren inguruko margolanak egiteko enkargua jaso zuen. Izei egurrean olio margoen bilduma osatu zuen 1465ean. 1720ean aldarea kentzea erabaki zen eta Isenmannen margolanak barreiatu egin ziren. Erretaulako zazpi panel Unterlinden museoan gorde ziren 1853an.

Iruditegia

• 
  Elizaren aurrealdeko zutabeak.
• 
  Ataria.
• 
  Absidea.
• 
  Organoa.
• 
  Judensau bat.

Kanpo estekak

• (Frantsesez) San Martin elizaren informazioa Structurae webgunean

• Datuak: Q1581390
• Multimedia: Saint-Martin (Colmar) / Q1581390