San Petersburgo

San Petersburgo
—  Hiri federala  —
Izen ofiziala	Санкт-Петербург (Sankt Peterburg)
Estatua Barrutia Subjektua	Errusia Ipar-mendebaldea Hiri Federala
Alkatea	Georgi Poltavtxenko
Koordenatuak	59°56′N 30°20′E
San Petersburgo
Eremua	1.439 km2
Garaiera	3 m
Posta kodea	190000-199406
Biztanleria	4.953.219 bizt. (2012)
Dentsitatea	3.442,13 bizt./km²
Ordu-eremua	MSD (UTC+04:00)
http://www.gov.spb.ru

San Petersburgo (errusieraz Санкт-Петерб́ург, Sankt Peterburg), Errusiako bigarren hiri garrantzitsuena da, 4.039.751 biztanlerekin hirian, eta 5,85 milioi biztanle metropoli inguruan.

Hainbat alditan aldatu izan du bere izena, Petrograd 1914 eta 1924 tartean (izena errusieratuz), Leningrad 1924 eta 1991 tartean (Leninen omenez).

Neva ibaiaren deltan dago kokatua, eta Errusiak Baltikoan duen portu bakarra da. Horregatik, industriagune handia ere bada.

Hermitage museoa, antzinako jauregia.

Historia laburra

Brontzezko zalduna, Petri Handiaren omenezko estatua.

Petri Handia Errusiako Tsarrak ex nihilo sortu zuen 1703 urtean, Neva ibaia itsasoratzen zen toki zingiratsuan. Hiriburu europar eta modernoa eraiki nahi izan zuen, Mosku deszentralizatzeko saiakeran. Horrela, Errusiako hiriburu izan zen 1712 eta 1918 urteen bitartean.

1914 urtean, izena alemaniarregia zelakoan, Petrograd ipini zioten, sustrai eslaviarrekoa. Hiria Iraultza boltxebikearen agertoki nagusia izan zen. Harrezkeroz hiriburua Moskura igaro zen. 1924an Lenin hiltzean Leningrad izena eman zioten, SESBak bertan jaio baitziren.

Leningradek historiako setiorik gogorrenetako pairatu zuen 1941 eta 1944 artean (Leningradeko setioa). Naziek hiria 900 egunez inguratu eta itxi zuten. Bi milioi hildako izan ziren, goseak, bonbardaketak eta franko-tiratzailek erailak.

Ondasun nabarmenak

San Petersburgoko Gune Historikoa eta Dagokion Monumentu Multzoa1 UNESCOren gizateriaren ondarea
Jauregiko Plaza
Mota	Kulturala
Irizpideak	i, ii, iv, vi
Erreferentzia (ID)	540
Kokalekua	Errusia
Eskualdea2	Europa
Izen ematea	1990 (XIV. bilkura)
1 UNESCOk jarritako izen ofiziala (euskaratua) 2 UNESCOren sailkapena

Amiraltza, urrezko orratzarekin

• Hermitage museoa ( Эрмитаж ), munduko eder eta garrantzitsuenetakoa. Neva ibai ertzeko sei eraikin eder betetzen ditu, Neguko Jauregia barne. 3 milioi artelan baino gehiago ditu ikusgai.
• Alexandr Nevski monasterioa
• San Petri eta San Paulo gotorlekua (hiriaren sorlekua)
• Amiraltza
• Odol Isuriaren katedrala
• San Isaak katedrala
• Kazango Andre Mariaren katedrala
• Passage merkatari arkupea
• Mariinski antzokia

Aldirietako egoitza inperialak

• Peterhof
• Pushkin edo Tsarskoie Selo
• Pavlovsk

Biztanleria

Biztanleriaren eboluzioa

1800	1830	1850	1881	1900	1915	1920	1925	2002
220.200	435.500	487.300	928.000	1.440.000	2.348.000	763.900	1.379.000	4.700.000

Garraiobideak

San Petersburgoko metroa

San Petersburgoko metroa 1955eko azaroaren 15ean zabaldu zen eta gaur egun 110,2 kilometro eta 63 geltoki dauzka.

Metroak dituen bost lineatatik 832 milioi bidaiari igaro ziren 2008an.

Musika

• San Petersburgoko Orkestra Filarmonikoa.
• San Petersburgoko Orkestra Sinfonikoa.

Sanpetersburgotar ospetsuak

• Ivan Pavlov (1849-1936), medikua.

Hiri senidetuak

San Petersburgo hiri hauekin senidetua dago:

• Québec Hiria (Kanada)
• Le Havre (Frantzia)
• Niza (Frantzia)
• Zagreb (Kroazia)
• Manchester (Erresuma Batua)
• Gdańsk (Polonia)

Ikus, gainera

• Leningrad oblasta
• San Petersburgo paradoxa

Kanpo loturak

Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: San Petersburgo

• Udalaren webgunea (Errusieraz) (Ingelesez)