Santiago de Compostela
| Santiago de Compostela Santiago de Compostela | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Galiziako udalerrien zerrenda | |||||||||
.jpg) | |||||||||
| |||||||||
| Administrazioa | |||||||||
| Estatu burujabe |  Espainia | ||||||||
| Autonomia |  Galizia | ||||||||
| Probintzia | Coruñako probintzia | ||||||||
| Alkatea | Xosé Sánchez Bugallo (en)  | ||||||||
| Izen ofiziala | Santiago de Compostela | ||||||||
| Jatorrizko izena | Santiago de Compostela | ||||||||
| Posta kodea | 15700 | ||||||||
| INEk ezarritako kodea | 15078 | ||||||||
| Herriburua | Santiago de Compostela (en) | ||||||||
| Geografia | |||||||||
| Koordenatuak | 42°53′N 8°32′W / 42.88°N 8.53°WKoordenatuak: 42°53′N 8°32′W / 42.88°N 8.53°W | ||||||||
 | |||||||||
 | |||||||||
| Azalera | 220.01 km² | ||||||||
| Altuera | 260 m | ||||||||
| Mugakideak | Oroso, O Pino, Boqueixón, Vedra, Teo, Ames, Val do Dubra eta Trazo | ||||||||
| Demografia | |||||||||
| Biztanleria | 97.848 (2020) 588 (2019) | ||||||||
| |||||||||
| Dentsitatea | 444,74 bizt/km² | ||||||||
| Informazio gehigarria | |||||||||
| Telefono aurrizkia | (+34) 981 | ||||||||
| Ordu eremua | UTC+01:00 | ||||||||
| Hiri senidetuak | Asis, São Paulo, Santiago de Cali, Coimbra, Santiago do Cacem, Maxhad, Buenos Aires, Qom, Santiago de Querétaro, Santiago de los Caballeros, Las Piedras, Pisa, Santiago, Oviedo, Qufu, Le Puy-en-Velay eta Cáceres | ||||||||
| Matrikula | C | ||||||||
| santiagodecompostela.gal | |||||||||
Santiago de Compostela[1] edo, izen historiko gisa, Compostelako Donejakue[1] (galizieraz eta gaztelaniaz Santiago de Compostela) Coruñako probintziako udalerri historikoa da. Espainiako Galizia autonomia erkidegoko hiriburua denez, han dago Galiziako Xuntaren egoitza. Galiziako laugarren hiri jendetsuena da, 2009an 95.092 biztanle baitzituen.
1985ean, UNESCOk hiria gizateriaren ondare izendatu zuen, Donejakue bidearen amaiera baita.
Geografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Mugakideak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Iparraldean Val do Dubra, Trazo eta Oroso, hegoaldean Teo, Vedra eta Boqueixón, ekialdean O Pino eta mendebaldean Ames udalerriak mugakide ditu.
Ingurune naturala eta klima[aldatu | aldatu iturburu kodea]
2011. urtean, Europako Justizia Auzitegiak ebatzi zuen Santiagok oraindik ez zuela bete hondakin urak arazteko betebeharra. Betebehar hori 2000. urterako bete beharrekoa zen.[2]
 Datu klimatikoak (Santiago de Compostela (1931-1960)) 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) | 15.7 | 18.5 | 21.0 | 24.7 | 26.9 | 31.0 | 33.6 | 32.2 | 29.7 | 25.7 | 19.6 | 15.9 | 33.6 |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 10.9 | 12.0 | 14.5 | 16.5 | 18.3 | 21.6 | 23.6 | 23.9 | 21.8 | 18.4 | 14.2 | 11.5 | 17.3 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | 4.3 | 4.1 | 5.8 | 6.5 | 8.3 | 11.0 | 12.5 | 12.9 | 12.0 | 9.6 | 6.9 | 5.0 | 8.2 |
| Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) | -1.3 | -1.4 | 1.2 | 2.3 | 3.7 | 6.9 | 8.7 | 9.2 | 8.0 | 4.2 | 1.6 | 0.2 | -1.4 |
| Euria (mm) | 214.0 | 145.0 | 188.0 | 114.0 | 106.0 | 63.0 | 37.0 | 54.0 | 90.0 | 134.0 | 197.0 | 203.0 | 1545.0 |
| Iturria: Worldwide Bioclimatic Classification System[3] | |||||||||||||
Parrokiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Santiago parrokiatan banatuta dago. Hemeretzi dira:
|
|
|
Ondasun nabarmenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Santiago de Compostelako eraikin nagusia Done Jakueren katedral erromanikoa da, Donejakue bidearen amaiera. Obradoiro enparantzan kokatzen da.
| Santiago de Compostela (Alde Zaharra)1  UNESCOren gizateriaren ondarea
| |
 | |
| Mota | Kulturala |
| Irizpideak | i, ii, vi |
| Erreferentzia | 347 |
| Kokalekua | Espainia
|
| Eskualdea2 | Europa eta Ipar Amerika |
| Izen ematea | 1985 (IX. bilkura) |
| 1 UNESCOk jarritako izen ofiziala (euskaratua) 2 UNESCOren sailkapena | |
Demografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| 1900 | 1930 | 1950 | 1981 | 2004 | 2005 | 2009 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 24.120 | 38.270 | 55.553 | 82.404 | 92.298 | 92.919 | 95.092 |
Unibertsitatea[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Santiago de Compostelako Unibertsitatea XVI. mendekoa da, eta Galiziako unibertsitaterik garrantzitsuena da, historiaren aldetik eta bestela ere. Gaur egun 19 fakultate ditu bere barnean. Beste campus bat du Lugo hirian.
Garraioak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Hiriak garraiobidetzat ditu errepideak, trena eta Santiago de Compostelako aireportua (Lavacolla).
Tren geltokia 1873an eraiki zuten Cornes-en, West Galicia Railway Company-ren eskutik. Gaur egun, Galizia osoko erabiliena da, urtean milioi eta erditik gora bidaiarirekin. Zamora eta Coruña lotzen duen linearen barruan dago. Redondelarekin (Pontevedra) lotuta dago halaber. 2013ko uztailean, bestela, geltoki honetatik 2 km-tara gertatu zen Galiziako tren istripurik larriena, 80 pertsona hil zirenean.
Kirolak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Obradoiro Clube de Amigos do Baloncesto hiriko saskibaloi talde nagusia da, ACB Ligan jokatzen duena. Bestela, Sociedad Deportiva Compostela Santiagoko futbol talderik garrantzitsuena da, 4 denboraldiz Espainiako futbol ligako lehen mailan ibilitakoa.
Konpostelar ospetsuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Rosalía de Castro (1837-1885), idazlea.
- Antonio López Ferreiro (1837-1910), idazlea.
- Xerardo Fernández Albor (1917-), politikaria.
- Xose Manuel Beiras (1936-), politikaria.
- Mariano Rajoy (1955-), politikaria.
- Suso de Toro (1956-), idazlea eta politikaria.
Hiri senidetuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Santiago ondorengo hiriekin senidetuta dago:
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ a b Euskaltzaindia. 32. araua: Espainiako erresumako autonomia-erkidegoen, probintzien eta probintzia-hiriburuen izenak. (Noiz kontsultatua: 2012-5-26).
- ↑ «El Tribunal de Justicia Europeo declara que España incumple la Directiva de Tratamiento de Aguas Residuales», iAgua, 2011-04-15. Eskuratze data: 2011-04-26.
- ↑ Centro de Investigaciones Fitosociológicas. ESP LA CORUÑA - SANTIAGO DE COMPOSTELA. .
Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- (Galizieraz)(Gaztelaniaz)(Frantsesez)(Ingelesez) Santiago de Compostelako Udalaren webgunea
- (Galizieraz)(Gaztelaniaz) Santiago de Compostelako Unibertsitatearen webgunea
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q14314
Multimedia: Santiago de Compostela
|
Europako kultura-hiriburuak |
|
|---|---|---|
|
1985 Atenas • 1986 Florentzia • 1987 Amsterdam • 1988 Mendebaldeko Berlin • 1989 Paris • 1990 Glasgow • 1991 Dublin • 1992 Madril • 1993 Anberes • 1994 Lisboa • 1995 Luxenburgo hiria • 1996 Kopenhage • 1997 Tesalonika • 1998 Stockholm • 1999 Weimar • 2000 Reykjavik • Bergen • Helsinki • Brusela • Praga • Krakovia • Santiago de Compostela • Avignon • Bolonia • 2001 Rotterdam • Porto • 2002 Brujas • Salamanca • 2003 Graz • 2004 Genova • Lille • 2005 Cork • 2006 Patras • 2007 Luxenburgo hiria eta Eskualde Handia • Sibiu • 2008 Liverpool • Stavanger • 2009 Linz • Vilnius • 2010 Essen • Istanbul • Pécs • 2011 Turku • Tallinn • 2012 Maribor • Guimarães • 2013 Košice • Marseilla • 2014 Umeå • Riga • 2015 Mons • Plzeň/Pilsen • 2016 Donostia • Wrocław • 2017 Aarhus • Pafos • 2018 Leeuwarden • Valletta • 2019 Matera • Plovdiv 2020-2021eko apirila Rijeka • Galway • 2022 Kaunas • Esch-sur-Alzette • Novi Sad • 2023 Veszprém • Timișoara • Eleusis • 2024 Tartu • Bad Ischl • Bodø 2025 Chemnitz | ||