Seaska (ikastolen elkartea)

Seaska
Sorrera	1969
Lurraldea	Ipar Euskal Herria
Lehendakaria	Peio Jorajuria (2019-)
Egoitza	Pouponniere Bidea, 64250; Kanbo, Lapurdi
Ekitaldiak	Herri Urrats
Webgunea	Webgune ofiziala

Artikulu hau ikastolen elkarteari buruzkoa da; haur txikientzako ohea gaitzat duena beste hau da: «Sehaska»

Seaska, Iparraldeko ikastolen federazioa da, Lapurdin, Behe Nafarroan eta Zuberoan haurren euskarazko hezkuntza segurtatzea helburu duena. 1969an sortu zen.

2019ko Irailean 32 ama-ikastola eta lehen mailakoak zituen, 4 bigarren mailako kolegioak eta lizeo bakarra. Herrialdeei dagokienez, 26 Lapurdin daude, 9 Nafarroa Beherean eta 2 Zuberoan.

2019ko Irailetik goiti Peio Jorajuria da elkartearen lehendakaria, eta Hur Gorostiaga zuzendaria.

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1969ko apirilaren 30an, Seaska sortu zuten: Lapurdi, Nafarroa Beherea eta Zuberoako ikastolen federazioa. Hainbat familia eta irakasle baten bultzadarekin, lehen ikastola zabaldu zuten Arrangoitzen. Ordutik Ipar Euskal Herriko haurrek euskaraz ikasteko duten eskubidearen berme bakarretakoa izan da, eta milaka haur pasa dira haren zentroetatik. Frantziako Hezkuntza Ministerioen aurrean borroka ugari planteatu ditu, izan finantzazioagatik edo ikasleek azterketak euskaraz pasatzeko duten eskubidearen alde, sarritan desobedientzia ekimenekin.^[1]

Kronologia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1969an abian ipini zuten lehendabiziko ikastola, Arrangoitzen (Lapurdi).
1984an hasi ziren Herri Urrats ospatzen.
2005ean 24 ikastola eta 2.129 ikasle zituen federazioak.
2009ko maiatzean Frantziako Hezkuntza Nazionaleko Ministerioarekin 3 urtetarako akordioa lortu zuen ikastolak garatzeko^[2].
2013an, prefetak salaketak jarri zizkien Beskoitzeko eta Hendaiako herriko etxeei, Seaskari lurrak alokatu eta inbertsioetan laguntzeagatik. Hendaian, arazoa konpontzeko, herriko eskola publikoa bi zatitan banatu zuten eta alde bat ikastolako haurrentzat erabiltzea adostu zuten.^[3]
2014-2015 ikasturtean 3.220 ikasle ari ziren ikasten.^[4]
2016-2017 ikasturtean 34 ikastola ziren, 3.388 ikasle inguruk euskaraz gauzatzen zituzten beren ikasketak, ama-eskolatik batxilergora arte. Bernat Etxepare Lizeoan, bigarren hezkuntzan eta batxilergoan, 2016-2017 urterako 265 ikasle ziren.^[5] Ikasturte honetan, lehen aldiz, Lanbide Heziketa ikasteko aukera izan zuten 25 ikaslek.^[6]
2018-2019 ikasturtean hiru mila eta zazpiehun bat ikasle zeuden matrikulaturik Seaskako 36 ikastetxeetan.^[7]
2019ko uztailean Ikastolentzako Hitzarmena sinatu zuten Seaskak, Frantziako Hezkunde Nazionalak eta Euskararen Erakunde Publikoak (EEP) gorabehera luzeen ondoren. Eskatzen zituen 25 lan-postuetatik 19,5 erdietsi zituen Seaskak.^[8]

Seaskaren egitura[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Orotara 2021eko sarreran, 38 ikastetxe ditu Seaskak Lapurdi, Zuberoa eta Nafarroa Beherean, eta 4100 ikasle eskolatzen ditu.^[9]^[10]

Seasko ama eskolak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ama eskola eta lehen mailako 33 ikastetxe ditu:

Seaskako ikastolak mapa interaktibo batean (2021)


Izena	Herria	Sorturtea
Donibaneko ikastola	Donibane Lohizune	1970
Zaldubi ikastola	Senpere	1971
Gure ikastola	Hendaia	1971
Louis Dassance ikastola	Uztaritze	1972
Eperra ikastola	Sohüta	1972
Ezkia ikastola	Hazparne	1972
Garaziko ikastola	Donibane Garazi	1972
Azkaingo ikastola	Azkaine	1972
Amikuzeko ikastola	Donapaleu	1973
Itsas-argi ikastola	Biarritz	1974
Hiriondo ikastola	Baiona	1974
Oihana ikastola	Baiona	1974
Errobi ikastola	Kanbo	1976
Olhain ikastola	Sara	1977^[11]
Basabürüko ikastola	Aloze	1978
Ortzaizeko ikastola	Ortzaize	1985
Oztibarreko ikastola	Larzabale	1991^[12]
Urruñako ikastola	Urruña	1995
Kimua ikastola	Angelu	1997
Ametza ikastola	Hiriburu	2004
Baigorriko ikastola	Baigorri	2005
Arberoa ikastola	Donamartiri	2008^[13]
Uhabia ikastola	Bidarte	2009
Arrokagarai ikastola	Itsasu	2010
Baigura ikastola	Lekorne	2010
Kaskarotenea ikastola	Ziburu	2012
Beskoitzeko ikastola	Beskoitze	2013
Biriatuko ikastola	Biriatu	2015
Biez Bat ikastola	Basusarri	2015
Munhoa ikastola	Azkarate	2015
Hatsa ikastola	Bokale	2017
Alhorga ikastola	Ahetze	2019
Xarnegu ikastola	Bardoze	2021^[14]

Bigarren mailako ikastetxeak 5 dira:[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bernat Etxepare Lizeoa - (Baiona, 2017)

Bigarren mailako ikastetxeak 5 dira Seaskan:

4 kolegio:
- Xalbador kolegioa - Kanbo, 1983an sortua
- Piarres Larzabal kolegioa - Ziburu, 1999an sortua
- Manex Erdozaintzi kolegioa - Larzabale, 1999an sortua
- Estitxu Robles kolegioa - Baiona, 2017an sortua

Lizeo orokor, teknologiko eta profesional bat:
- Bernat Etxepare Lizeoa - Baiona, 1985ean sortua

Elkarlana[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Seaska Euskal Herriko Ikastolen Konfederazioaren barruan dago.

Seaskak Angelun antolatutako Glisseguna

Ipar Euskal Herrian euskarazko irakaskuntzak ikasturte hasiera orotan frantses administrazioaren aldetik pairatzen dituen arazoei aurre egiteko, arlo horretan lan egiten duten beste bi elkarterekin (Biga Bai Ikas-Bi hezkuntza publikoko adar elebidunetako gurasoen elkartea eta Euskal Haziak eskola giristinoetakoa) Hiru Sareta deritzon bilgunea sortu du.

Frantses estatuko beste herri batzuetan dauden antzeko elkarteekin ere (Alsaziako ABCM Zweisprachigkeit, Ipar Kataluniako Bressola, Okzitaniako Calandreta, Bretainiako Diwanekin eta Korsikako Scola Corsa) sarritan elkarlana egiten du eta Eskolim federazioa sortu du.