Sepideh Farsi
| Sepideh Farsi | |
|---|---|
 (2023) | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Teheran, 1965 (59/60 urte) |
| Herrialdea |  Iran |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | persiera ingelesa frantsesa alemana |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | film-zuzendaria, gidoilaria, aktibista, argazkilaria eta dokumentalista |
    | |
Sepideh Farsi ( ستاد الفرسي) (Teheran, Iran, 1966) zinemagilea da..
Haurtzaroa eta hezkuntza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Politikoki aktiboa zen familia ezkertiar batean jaioa, Farsi gaztetan aktibista bihurtu zen. Teherandik Maxhadera joan zen bizitzera 1979ko iraultza baino lehentxeago, eta zortzi hilabete eman zituen espetxean, 1981-1982ko Irango sarraskietan lagun eta ikaskide bat ezkutatzeagatik. Bigarren hezkuntza etxean amaitu zuen askatu ondoren, eta 1984an Iran utzi zuen Parisera matematika ikastera joateko. Oso gaztetatik erakarri zuen arte plastikoetara, eta, hasieran, argazkigintzan esperimentatu zuen bere lehen film laburrak egin aurretik.
Zinema-ibilbidea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]2009ko Teheran Bedun-e Mojavvez [Teheran baimenik gabe] dokumentalak 83 minutuko iraupena du eta Irango Teheran hiriburuko bizitza erakusten du, jendez gainezka dagoen garai batean, non erregimenak nazioarteko zigorrei aurre egin behar izan zien bere anbizio nuklearrengatik eta ezinegon zibila bizi izan zuen. Nokia kamera telefono batekin filmatu zuten oso-osorik, gobernuak filmaketarako filmen inguruan ezarritako murrizketengatik.
Dokumentalak hiriko bizitzaren hainbat alderdi erakusten ditu, besteak beste, ile-apaindegian azken mutilei buruz hitz egiten jarraitzen duten emakumeak, drogei, prostituzioari eta gizarteko beste arazo batzuei buruz hitz egiten duten gizon gazteak eta "Hichkas" rapero irandarra. Elkarrizketa persieraz da, ingelesezko eta arabierazko azpitituluekin. 2009ko abenduan, Teheran Baimenik Gabe Dubaiko Nazioarteko Zinemaldian erakutsi zen.
2023ko otsailean, Farsi-ren lehen animazio-luzemetraia, The Siren (La Sirène) [Sirena], Berlingo Nazioarteko 73. Zinemaldiaren Panorama sailaren inaugurazio-film gisa estreinatu zen.[1] Filmak, 1980an Iran-Irak gerraren eztandan Abadaneko portuan zegoen mutil bati jarraituz, animaziozko film onenaren saria irabazi zuen Asia Pacific Screen Awards sarien 16. edizioan, Gold Coast-en (Australia), 2023ko azaroan.[2]
2024ko martxoan, Fikzio Lehiaketaren Epaimahaiko kide izan zen 22. Nazioarteko Zinemaldian eta Giza Eskubideen Foroan.[3]
Haren 2025eko Put Your Soul on Your Hand and Walk [ Ipini zure arima eskuan eta ibili] filma Cannesko ACID [ Cannesko Zinemaldiko ACID saila, Association du Cinéma Indépendant pour sa Difusionerako laburrean, film independenteak erakusten dituen sail paralelo bat da[4].] sailean onartu zuten.[5] Filmak Gazako bizitza dokumentatzen du Israelgo kanpaina militarrean, Farsi motibatuta egonik Gazako biztanle baten begietatik erakusteko, eraso berdinen irudikapen desberdinak ikusi ondoren hedabide kanal ezberdinetan. Filmaketa 2024ko apirilean hasi zen eta urrunetik egin zen, filmaren gaia, Fatima Hassouna fotokazetariak, Farsi berak grabatutako irudiak bidali baitzituen bideo-deien bidez egiten ari ziren elkarrizketekin editatzeko.[6] 2025eko apirilaren 16an, ACID enpresan onartu eta hurrengo egunean, Israelgo aire-eraso batek Hassona hil zuen bere familiako bederatzi kiderekin batera. Garai hartan, Farsi eta Hassona Cannesera bidaiatu eta Gazara itzultzeko modua aurkitu nahian zebiltzan, jaialdia amaitu ondoren.[7]
Zuzentzeaz harago, kameraren aurrean agertu da Farsi 2002an egin zuen The Journey of Maryam filmean, eta kameraren atzean beste posizio anitzetan bere lanetan, aipagarriena Homi D. Sethna, Filmmaker [ zinemagilea] emakume-baten-filma.[6]
Farsi ezin da Iranera itzuli 2009tik, bere filmak eta Irango erregimenaren aurkako aktibismoa direla eta. Gaur arte, Farsiren film guztiak debekatu ditu erregimenak Iranen.
Bere jardueran artean; aktorea, zuzendaria, ekoizpen-etxe ordezkaria, egokitzailea, gidoilaria, argazki-/irudi-zuzendaria, muntatzailea, soinu-ingeniaria, ahotsa, ekoizlea, eszenografoa.[8]
Bizitza pertsonala
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Farsik Paris eta Atenas artean banatzen du bere denbora. Persiera, ingelesa, frantsesa eta alemana hitz egiten ditu.[6]
Sariak eta aitortzak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Farsi Locarno-ko Nazioarteko Zinema Jaialdiko epaimahaikide izan zen 2009an, lehen film luzerik onenean. FIPRESCI saria [Nazioarteko Zinema Kritikarien Federazioak ematen duen FIPRESCI Saria ospe handiko saria da, eta nazioarteko zinema jaialdietan nabarmendu diren filmak eta zinemagileak saritzen ditu. Bere helburu nagusia zinema arte forma gisa sustatzea eta zinema berria eta gaztea bultzatzea da. Epaimahai ofizialaren sariak bezain garrantzitsutzat jo ohi da saria jaialdietan.[9]] (2002), Cinéma du Réel eta Traces de Vie saria (2001) irabazi zituen "Homi D. Sethna, filmamaker" [Homi D. Sethna zinemagilea] lanagatik, eta dokumental onenaren saria Festival dei Popoli (2007) "HARAT" filmagatik.
Filmografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Urtea | Izenburua |
|---|---|
| 1993 | Bād-e shomāl / Ipar-haizea |
| 1997 | Khab-e āb / Ur ametsak |
| 1999 | Donyā khāne-ye man ast / Mundua da nire etxea |
| 2000 | Homi D. Sethna, zinemagilea |
| 2001 | Mardān-e ātash / Suzko gizonak |
| 2002 | Safar-e Mariam / Maryam-en bidaia |
| 2003 | Khāb-e khāk / Hautsezko ametsak |
| 2006 | Negāh / Begirada |
| 2007 | Harat |
| 2008 | Ikaro balitz |
| 2009 | Tehrān bedun-e mojavvez / Teheran baimenik gabe |
| 2010 | Zir-e āb / Urpeko etxea |
| 2013 | Grezia lainotsua |
| 2014 | Arrosa gorria |
| 2023 | La Sirène / Sirena |
| 2025 | Jarri zure arima zure eskuan eta ibili |
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ (Ingelesez) Vivarelli, Nick. (2023-02-16). «‘The Siren’ Director Sepideh Farsi on Iran, Politics and Why She Wants Her Berlin Festival Film Pirated» Variety.
- ↑ (Ingelesez) Frater, Patrick. (2023-11-03). «‘Perfect Days’ Wins Best Film at Asia Pacific Screen Awards as Japan, Korea, Kazakh Titles Dominate» Variety.
- ↑ Economou, Vassilic. (2024-03-18). The 22nd FIFDH announces its award winners. Cineuropa.
- ↑ «Google Search» www.google.com (kontsulta data: 2025-06-26).
- ↑ (Ingelesez) Dalton, Ben. (2025-04-17). «Cannes ACID responds to death of Fatma Hassona, subject of 2025 film selection, killed in Gaza» Screen Daily.
- ↑ a b c (Ingelesez) «Meet Sepideh Farsi» passerby magazine 2025-03-18 (kontsulta data: 2025-06-26).
- ↑ (Ingelesez) Goodfellow, Melanie. (2025-04-17). «Palestinian Photojournalist & Protagonist Of Cannes-Selected Doc Killed In Israeli Gaza Strike» Deadline.
- ↑ «Sepideh Farsi - Unifrance» es.unifrance.org (kontsulta data: 2025-06-26).
- ↑ «Google Search» www.google.com (kontsulta data: 2025-06-26).
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Sepideh Farsi Internet Movie Databaseren webgunean (Ingelesez)
- "Democracy Now saioan Sepideh Farsi elkarrizketatuko dute"
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q3478858
Multimedia: Sapideh Farsi / Q3478858