Shalimar lorategiak
| Shalimar lorategiak | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 UNESCOren gizateriaren ondarea | |||||||||||
| Fort and Shalamar Gardens in Lahore | |||||||||||
_terrace_-_Shalimar_Gardens.jpg) | |||||||||||
| Kokapena | |||||||||||
| |||||||||||
| Koordenatuak | 31° 35′ 09″ N, 74° 22′ 55″ E / 31.585833333333°N,74.381944444444°EKoordenatuak: 31° 35′ 09″ N, 74° 22′ 55″ E / 31.585833333333°N,74.381944444444°E | ||||||||||
 | |||||||||||
| Historia eta erabilera | |||||||||||
| Gizateriaren Ondarea arriskuana | 2000 - 2012 | ||||||||||
| Gizateriaren ondarea | |||||||||||
| Irizpidea | (i), (ii) eta (iii) | ||||||||||
| Erreferentzia | 171-002 | ||||||||||
| Eskualdea[I] | Asia eta Ozeania | ||||||||||
| Izen-ematea | bilkura) | ||||||||||
| |||||||||||
Shalimarreko lorategiak (punjabieraz eta urduz: شالامار باغ, Shālāmār Bāgh) 1641 eta 1642 artean Punjab probintziako Lahore hirian eraikitako eraikuntza multzo historikoa da. Lorategiak hiru mailetako terrazetan antolatzen dira. Guztian, 410 iturri eta 5 ur-jauzi daude.[1] Lore eta landareen ugaritasuna handia da.
Etimologia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Anna Suvorova Errusiako Zientzia Akademiako Ekialdeko Ikasketen Institutuko irakaslearen arabera litekeena da "Shalimar" hitzaren jatorria «al-sha'imarât» (شاه العمارات ) -eraikinen erregea- arabierazko esalditik etortzea, denborarekin, edertasun handiko lorategiaren sinonimo bihurtu dena.[2] Ikerlariaren ustez, hitza ezin da sanskritotik etorri, gobernari musulman batek ez lukeelako inoiz hitz bakar bat ere erabiliko hizkuntza horretan errege-lorategi bat izendatzeko.
Deskribapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Lorategiak beheranzko hiru terraza mailakatu handitan daude, pabiloiekin, eta urmael artifizialetan atxikitako urak hartzen duen eremu handi batekin. Egitura horri esker, ur-jauziak sortu ahal izan ziren. Ubide multzo baten bidez, hormak nitxo txikiekin zulatuz isurtzen diren ur-jauziak eratzen dira. Bi terrazak oinplano karratua dute, gurutze batez lau zatitan banatuta. Erdiko terraza, berriz, angeluzuzena da, eta pabiloi eta kioskoz inguratutako urmael batek hartzen du.
Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Mogol dinastiako Shah Jahan enperadore musulmanak eraikitzeko agindua eman zuen.[1] Enperadoreak haren emazte faboritoaren oroimenez eraiki zuen, Mumtaz Mahal zeina hamalaugarren semea erditzerakoan hil baitzen.
1981. urtean UNESCOk Lahoreko gotorlekuarekin batera Shalimarreko lorategiak Gizateriaren Ondarea izendatu zuen.[3] Zoritxarrez, 2000. urtean lehenbizi, 2012an berriro ere, arriskuan dauden Gizateria Ondarearen zerrendan sailkatu zituen.
Galeria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Shalimar Gardens Gallery
Bigarren mailako terraza, ekialdean.
Minaretea bigarren mailako terrazen mendebaldeko izkinan.
Lorategien barruko mogol estiloko egitura.
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ a b Rehman, A.. (2009). «Changing concepts of garden design in Lahore from mughal to contemporary times» Garden History 37 (2): 205–217..
- ↑ (Ingelesez) Ahmed, Khaled. (2012-1-25). «The meaning of ‘Shalimar’» The Tribune.
- ↑ (Ingelesez) UNESCO. Fort and Shalimar Gardens in Lahore. .
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- (Ingelesez):UNESCOren fitxa.
- (Ingelesez):Urduko ubidea eta Shalimar lorategiak Youtuben.
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q499527
Multimedia: Shalimar Gardens (Lahore)