Sindhi (herria)

Wikipedia, Entziklopedia askea
Sindhiak
سنڌي
सिन्धी

Emakume sindhiak
Biztanleak guztira
c. 47 milioi
Biztanleria nabarmena duten eskualdeak
 Pakistan 34,252,262
 India: 3,810,000
 Saudi Arabia: 180,980
 Arabiar Emirerri Batuak: 94,620
Hizkuntza
Sindhi
Erlijioa
Islam: 80 %; Hinduismo: 20 %
Zerikusia duten beste giza taldeak
Beste indo-ariar herriak

Sindhiak[1] (sindhiz: سنڌي perso-arabiar idazkeran सिन्धी devanagariz) izen bereko hizkuntza hitz egiten duen eta Pakistango Sindh probintzian jatorria duen talde etnolinguistiko indo-ariarra da. 1947an India zatitu zenean, sindhi hindu eta sikh gehienek Indiako Agindupeko Lur sortu berrira eta munduko beste toki batzuetara emigratu zuten. Gaur egun, sindhi etnikoak Pakistanen daude nagusiki, eta gutxiengo bat Indian.

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Musulmanek India konkistatu aurretik, sindhiek budismoa praktikatzen zuten batez ere, eta hinduismoa bereziki. Islama, orduan, gehiengo bilakatu zen, elizgizon sufien eragina jasan ondoren; Sindh eskualdea, orduan, Delhiko Sultanerrian integratu zen, eta, ondoren, Mughal Inperioan, zeinaren eskualde periferikoa izaten jarraitzen duen.[2]

Sindhiek denbora luzez Sindheko biztanleriaren gehiengoa osatu dute. 1947ko abuztuaren 14an Pakistan sortu zenean, Karatxi probintziako hiriburua nazio berriko hiriburu bihurtu zen, baita Muhammad Ali Jinnah nazioaren aita ere. Sindh orduan Indiatik zetozen errefuxiatu musulman gehienen harrera-leku bilakatu zen. "Muhadjir" hauek, nagusiki, Karatxin eta Hyderabaden lekualdatu ziren, non gehiengoa bihurtu eta probintziako erlazio demografikoak berrantolatzen lagundu zuten.

Pakistanera atxikita egon arren, sindhi askok nazionalismo sindhia sortzen lagundu zuten. Ghulam Murtaza Shah Syed nazionalismo horren lider nagusietako bat izan zen, punjaben eskuetan gero eta gehiago zegoen botere zentralari desafio eginez, herrialdeko talde etniko nagusia baita. Hala ere, 1971n Zulfikar Ali Bhutto boterera iritsi izanak probintzia herrialdean ainguratzen lagundu zuen eta sindhiek, datozen hamarkadetan, bereziki, Pakistango Alderdi Popularraren alde bozkatuko dute.[3]

Hala ere, sindhiek botere zentralaren aurkako laido ugari izaten jarraitu zuten. Bereziki, beren hizkuntza aitortzea eskatzen dute, urduaren alde baztertua izango den beldur baitira, probintziaren aberastasunaren parte-hartze hobea eskatzen dute eta kezkatuta daude beren probintzian bazterkeria eta nahasmendu demografikoak egon daitezkeelako. Horrela, “muhadjir” asko (eta gero migratzaile paxtunak) hiri handietara iritsi zirela ikus dezakegu, baita nekazal lurrez jabetu zen armadari lotutako elite punjaba ere.[4]

Demografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sindhien ia % 90 Pakistango Sindh probintzian bizi dira. Historikoki, herrialdeko bigarren talde etniko handiena dira, baina paxtunen lehiari aurre egiten diote. CIAk 2017an argitaratutako World Factbook-en kalkulu baten arabera, sindhiak herrialdeko biztanleriaren % 14 dira, paxtunen % 15en eta punjabiarren % 45en aurrean.

2017ko erroldaren arabera, probintziako sindhi hiztunak % 62 dira, eta % 18 urdueraz egiten duten “muhadjir”rak dira, % 5 paxtunak eta % 5 punjabiarrak. Gainera, aldameneko Balutxistan probintziako biztanleen ia % 5 sindiak dira (batez ere Lasbela hirian) eta herrialdeko gainerako probintzietako biztanleen % 1 baino gutxiago dira.[3]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Berria. Estilo Liburua. .
  2. (Ingelesez) The People and the land of Sindh. .
  3. a b MacLean, Derryl L.. (1989). Religion and Society in Arab Sind. BRILL, 12–14, 77–78 or. ISBN 978-90-040-8551-0..
  4. (Ingelesez) Partition and the ‘other’ Sindhi. .

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]


Antropologia Artikulu hau antropologiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.