Sobrarbeko Konderria

Sobrarbeko Konderria; Condato de Sobrarbe
	724 – 1045
	Konderria
	Eskualdeko mapa
Geografia
Hiriburua	Aínsa
Kultura
Erlijioa	Kristautasuna
Historia
	Karolingiar Inperioa
	Kordobako emirerria
Aragoiko koroa

Sobrarbeko Konderria (aragoieraz: Condato de Sobrarbe) Cinca eta Gallego ibaien arteko lurraldeetan zegoen frankoen markako konderri txikia zen.

Historia

Sobrarbe Marca Hispanica izeneko frankoen eskualdeko konderria zen. Bere hasierako historia bertako kondairekin lotuta dago, batzuen ustez Eneko Arista, lehendabiziko Iruñeko erregea, Sobrarbeko kondea ere omen zen. Beste kondaira batek dio Gartzia Ximeno izeneko baskoi buruzagi batek 724 inguruan errebelatu zela musulmanen aurka. Bataila batean, kristauek galtzen ari zirela, gurutze gorri bat agertu zen arbola baten gainean. Horrek kristauei indarra eman eta bataila irabazi zuten. Bataila hartako lekua gurutzea "arbola gainean (latinez: sobre arbre)" izena hartu zuen.

X. mendean, Ribagortzako konderriak Sobrarbeko konderria bereganatu egin zuen. Antso III.a Nagusia Dadildis Le Pailharseko oinordekoa zelako aitzakiarekin eskualdea okupatu zuen (1016–1019). Hil eta gero, Gonzalo Antso semea, Sobrarbe eta Ribagortzako errege bihurtu zen. 1038an Gonzalo hil zenean, Ramiro I.a Aragoikoa anaiak konderri biak lortu eta Aragoiko Erresuma sortu zuen.

Kanpo estekak

“Edad Media cristiana”. Atlas de Aragon
“Sobrarbe”. Románico Digital
“El origen del condado de Sobrarbe”. Leyendas de Huesca. Recopilación de leyendas de la provincia de Huesca
Ramos y Loscertales, José María (1981) “Los Rueros de Sobrarbe”. Diputación Provincial de Zaragoza, Institución "Fernando el Católico" ISBN: 84-00-04983-7
Durán Gudiol, Antonio. “Aragón, Sobrarbe y Ribagorza en los siglos IX y X, geografía condal”. in: Miguel Beltrán Lloris, José Luis Corral Lafuente, Esteban Sarasa Sánchez, Eliseo Serrano Martín koord. (1991) Atlas de historia de Aragón ISBN:84-7820-106-8
Ubieto Arteta, Agustín “El Pirineo aragonés hasta 920”. Cuando Aragón no ere Aragón.
Ubieto Arteta, Antonio (1960) “Sobrarbe y Ribagorza entre los años 1035 y 1045”. in: Estudios en torno a la división del Reino por Sancho el Mayor de Navarra. Príncipe de Viana, ISSN: 0032-8472, 21. urtea, 80-81 zk., 163-236 or.

Datuak: Q2991433