Edukira joan

Solresol

Wikipedia, Entziklopedia askea

Solresol, 1817an Jean François Sudre frantziarrak diseinatu zuen hizkuntza eraikia da. Musikan dauden 7 oinarrizko notetatik abiatuta. Solresolak ospe labur bat lortu zuen, eta 1902an Boleslas Gajewskiren Grammaire du Solrésol argitalpenarekin jo zuen goia. Nota musikaletan oinarrituta dago; beraz, hitz egiteaz gain, txistu edo musika tresna batekin jo daiteke. Gutxienez zazpi unitate ditu: oinarrizko zazpi notak. Fonemen urritasun horrek, ordea, aldakortasun handia dakar hizkuntza ohiko baliabideez bestelako bitartekoen bidez transmititzeko orduan. Hala, adibidez, solresola hainbat modutan idatz daiteke ezarritako kodeketen arabera: pentagrama batean, 1etik 7ra bitarteko zenbakiekin, noten inizialak (d, r, m, f, so, l, s), zazpi irudi sinpleko alfabeto estenografikoarekin, ortzadarraren zazpi koloreekin. Beste zenbait sistema ez-grafiko erabil daitezke, hala nola keinuak eta kolpetxoen kodeak.

Roa bezalako hizkuntzekin gertatzen den bezala, hitzak esanahi-kategorietan banatzen dira, lehen silabaren edo musika-oharraren arabera. 'Sol' hitzekin hasten diren hitzek arteekin eta zientziekin zerikusia dute; 'solsol', gaixotasun eta medikuntza hitzekin hasten direnek (adibidez, solresol "hizkuntza" da, eta solsolredo "migraina").

Solresolean ezaugarri berezi bat dago: antonimo batzuk silabak edo oharrak esanez lortzen dira, alderantziz. Falak "ona" edo "zaporetsua" esan nahi du, eta lafak, berriz, "txarra".

Nolabaiteko arrakasta iragankorraren ondoren, ahanzturan erori zen esperantoa bezalako hizkuntza arrakastatsuenen aurrean. Hala eta guztiz ere, solresolaren zale amorratuen komunitate txiki bat dago oraindik, munduan zehar banatuak, eta iraganean izan zirenetik Internet bidez elkarrekin komunikatzeko gai direnak[1].

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. (Ingelesez) «Sidosi» www.sidosi.org (Noiz kontsultatua: 2023-05-22).

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]