Stakeholder

Stakeholder terminoa (alderdi interesatu gisa euskaraz itzul daitekeena) 1963an erabili zen lehen aldiz Stanford Research Institute-n. Stakeholder-ak honela definitu ziren: "enpresa edo erakunde baten inguruandabiltzan multzoak, ez baleude, ez litzateke enpresa existituko".^[1]

R. E. Freeman-ek beste definizio bat eman zion Strategic Management bere obran: A Stakeholder Approach (Pitman, 1984) lanean, "enpresa baten jarduerek eragin dezaketenak edo jarduerei eragin diezaieketenak" aipatzeko, eta "Stakeholderren teoria" (Stakeholder theory, ingelesez) deritzona garatzen du.

Talde edo gizabanako horiek dira interesa duten agente publikoak ("stakeholders"), eta, Freeman-en arabera, negozioen plangintza estrategikoan funtsezko elementutzat hartu behar dira.^[2]

Hitz horren itzulpenak eztabaida ugari sortu ditu hainbat hizkuntzatan Interneteko foroetan, nahiz eta espezialista askok uste duten stakeholderren definizio zuzenena alderdi interesatua dela, hau da, erakunde baten jarduerek eragiten dioten edozein pertsona edo erakunde, hala nola erakunde horretako langileak, akziodunak, auzo-elkarteak, sindikatuak, erakunde zibilak eta gobernu-erakundeak.^[3] Bi publiko desberdin aurki ditzakegu:

Barneko alderdi interesdunak: langileak, akziodunak (shareholders), zuzendariak...
Kanpoko alderdi interesdunak: hornitzaileak, banatzaileak, bezeroak, politikariak...

Enpresako stakeholder-ak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Akziodunak
Enpresa, industria edo lanbide elkarteak
Bezeroak
Lehiakideak
Enpresarekin eragiten duten komunitateak: auzo elkarteak...
Jabeak
Enplegatuak
Gobernu nazionala
Tokiko gobernuak
Probintzia-gobernuak
Inbertitzaileak
GKEak
Enpresarentzako hornitzaileak/saltzaileak
Sindikatuak
Familia

Stakeholder horiek guztiek irabaziak ateratzen dituzte edo kalteak izaten dituzte enpresa beraren ekintzen ondorioz.

Stakeholder-ak Sistemetan[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Irtenbide ezin hobea behar duten arazo batean interesdun edo inplikatu ere esaten zaie. Sistemen garapenaren ikuspuntutik, Stakeholders bat proiektu edo ataza bat egin nahi duen pertsona edo entitatea da, bere erabaki- edo finantzaketa-ahalmenaren bitartekaritza eginez.