Sukralosa
Sukralosa konposatu organikoa da C12H19Cl3O8 formula duena, disakarido sintetikoen klasekoa. Bere osagaiak 4-kloro-4-desoxigalaktosa eta 1,6-dikloro-1,6-didesoxifruktosa dira. Solido kristalino zuria da. Disolbagarria da uretan, etanoletan eta metanoletan[1].
| Sukralosa | |
|---|---|
 | |
| Formula kimikoa | C12H19Cl3O8 |
| SMILES kanonikoa | 2D eredua |
| SMILES isomerikoa | OC[C@H]1O[C@H](O[C@]2(CCl)O[C@H](CCl)[C@@H](O)[C@@H]2O)[C@H](O)[C@@H](O)[C@H]1Cl |
| MolView | 3D eredua |
| Konposizioa | oxigeno, karbono, kloro eta hidrogeno |
| Mota | konposatu organokloratu eta carbohydrate derivative (en)  |
| Ezaugarriak | |
| Dentsitatea | 1,69 g/cm³ |
| Fusio-puntua | 125 ℃ |
| Masa molekularra | 396,015 Da |
| Erabilera | |
| Konposatu aktiboa | Splenda (en) |
| Arriskuak | |
| NFPA 704 |  1
1
0
|
| Eguneroko ingestio onargarria | 15 eta 9 |
| Identifikatzaileak | |
| InChlKey | BAQAVOSOZGMPRM-QBMZZYIRSA-N |
| CAS zenbakia | 56038-13-2 |
| ChemSpider | 64561 |
| PubChem | 71485 |
| Reaxys | 3654410 |
| Gmelin | 32159 |
| ChEMBL | CHEMBL3185084 |
| EC zenbakia | 259-952-2 |
| ECHA | 100.054.484 |
| CosIng | 59924 |
| MeSH | C026285 |
| RxNorm | 1439115 |
| Human Metabolome Database | HMDB0031554 |
| UNII | 96K6UQ3ZD4 |
| KEGG | C12285 |
| PDB Ligand | 40J |
Sintesia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Sukralosa sakarosaren klorazio selektiboaren bidez sintetizatzen da, hiru hidroxilo talde espezifiko kloro-atomoekin ordezkatzen dituen urrats anitzeko erreakziobide bati jarraituz. Klorazio hori alkohol primarioetako bat ester gisa (azetatoa edo bentzoatoa) selektiboki babestuz lortzen da; ondoren, klorazioa lortzen da agente kloratzaile bat baino gehiagorekin, geratzen diren bi alkohol primarioak eta alkohol sekundarioetako bat ordezteko, eta, ondoren, esterraren hidrolisi bidez disakaridoa lortzen da[2].
Erabilera
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Sukralosa elikagaigintzan edulkoratzaile gisa azukrea ordezkatzeko baliatzen da. Sukrosa baino 600 bider gozoagoa da, ez du nutrizio-baliorik, ez du kaloriarik eransten, txantxarrak ez ditu sortzen eta digestio-aparatuan zehar metabolizatua izan gabe pasatzen da. Halaber, diabetikoek hartzeko modukoa da[3].
Europar Batasunean E955 kodea du[4].
Ingurugiro-eragina
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Giza gorputzak sukralosa metabolizatzen ez duenez, aldatu gabe gernuaren bidez estolderietara ailegatzen da eta hortik hondakin-urak tratatzeko plantetara.. Ohiko araztegiek eta hondakin-urak tratatzeko prozesuek ez dute ezabatzen eta, ondorioz, ingurugirora bere horretan isurtzen da. Ingurugiroan oso poliki degradatzen denez, bertan metatzea eta arazoak sortzeak kezka piztu du[5].
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ (Ingelesez) PubChem. «Sucralose» pubchem.ncbi.nlm.nih.gov (kontsulta data: 2025-08-16).
- ↑ Fraser-Reid, Bert. (2012). From Sugar to Splenda: A Personal and Scientific Journey of a Carbohydrate Chemist and Expert Witness. Springer Berlin Heidelberg ISBN 978-3-642-22780-6. (kontsulta data: 2025-08-16).
- ↑ (Ingelesez) Grotz, V. Lee; Henry, Robert R.; McGill, Janet B.; Prince, Melvin J.; Shamoon, Harry; Trout, J. Richard; Pi-Sunyer, F. Xavier. (2003-12-01). «Lack of effect of sucralose on glucose homeostasis in subjects with type 2 diabetes» Journal of the American Dietetic Association 103 (12): 1607–1612. doi:. ISSN 0002-8223. (kontsulta data: 2025-08-16).
- ↑ EBk beste bi gozagarri berri erabiltzea onartu du | Consumer. 2003-04-02 (kontsulta data: 2025-08-16).
- ↑ (Ingelesez) Goddard, Alan; Derry, Matthew. (2024-07-12). «Some artificial sweeteners are forever chemicals that could be harming aquatic life» The Conversation (kontsulta data: 2025-08-16).
| Autoritate kontrola |
|
|---|
