Tabakismo

Wikipedia, Entziklopedia askea
Tabakismo
Deskribapena
Motasmoking addiction (en) Itzuli, health effects of tobacco (en) Itzuli, tobacco use (en) Itzuli, nikotinarekiko mendekotasuna
non-controlled substance abuse (en) Itzuli
EspezialitateaPsikiatria, medical toxicology (en) Itzuli
Psikologia
Sortzen dufetal nicotine spectrum disorder (en) Itzuli
Identifikatzaileak
GNS-10Z72.0
GNS-9305.1
MeSHD014029
Ohar medikoa
Ohar medikoa
Oharra: Wikipediak ez du mediku aholkurik ematen. Tratamendua behar duzula uste baduzu, jo ezazu sendagilearengana.

Tabakismoa da tabakoa erretzeko menpekotasuna edo haren gehiegizko kontsumoa. Gaixotasuna bera da, baina beste gaitz larriago batzuk ekar ditzake epe luzean, bereziki gaixotasun kardiobaskularrak (hauen eragilea da kasuen %50a baino gehiagotan), birikako gaitz kronikoak (%90a) eta minbiziaren hamaika mota. Europan 1.2 milioi hildako inguru daude urtero honen guztiaren ondorioz eta espainiar estatuan 50.000 pertsona baino gehiago hiltzen dira, trafiko istripuek eta droga ilegal guztiek batera eragindakoa baino gehiago.

Kontsumoa antzinako garai eta zibilizazioetan hasi bazen ere, Europan ez zen sartu XVI. mendeko amaiera arte. Gaur egun 1-1.5 bilioi pertsona inguruk erretzen du munduan zehar, eta garapen bidean dauden herrialdeetan erretzaileen tasa handienak dituzte, eta bertan gertatzen dira heriotz guztien %70a gutxi gora-behera. Herrialde garatuetan aldiz beheranzko joera dago azken urteotan. Gizonek emakumeek baino gehiago kontsumitzen dute gaur egun ere, eta adin tarte prebalenteena 30 eta 49 urte artekoa da.

Ondorioak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Alde batetik Kardiopatia iskemikoa (miokardio infartu akutua) eta beste gaixotasun baskularrak eragitzen ditu tabakismoak, istripu zerebrobaskularrak eta hankak bereziki kaltetzen dituzten arteriopatia periferikoak (Buerger-en gaixotasuna) tartean.

Bestela, minbiziarekin ere oso lotuta dago, batez ere birikako minbizia (kasu guztien %95a eragiten ditu) baina beste batzuk ere bai, laringe, hestegorri, pankrea eta puxikakoa.

Hirugarren esparru nagusia Biriketako Gaixotasun Buxatzaile Kronikoa da, Enfisema eta Bronkitis kronikoa alegia.

Diagnostikoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Tratamendua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Tabakismo