Taupō (sumendia)

Koordenatuak: 38°48′20″S 175°54′03″E / 38.8056°S 175.9008°E / -38.8056; 175.9008
Wikipedia, Entziklopedia askea
Taupō (sumendia)
Datu orokorrak
Garaiera760 m
MotaSumendi
Geografia
Map
Koordenatuak38°48′20″S 175°54′03″E / 38.8056°S 175.9008°E / -38.8056; 175.9008
MendikateaNorth Island Volcanic Plateau (en) Itzuli

Taupō Zeelanda Berriko Ipar uhartean dagoen supersumendi erriolitikoa da. Taupō eskualde bolkanikoaren zati da, jarduera bolkaniko handiko eskualde bat, hegoaldean Ruapehutik, Taupō eta Rotorua barrutien bidez, Bay of Plenty eskualdeko Whakaari uharteraino hedatzen dena. Taupō aintzirak sumendi erraldoi honen galdara osatzen du. Taupōk oraintsuko geologia-garaietako munduko bi erupzio bortitzenetako bi sortu zituen.

Duela 300.000 bat urte erupzio lehertzen hasi zen, baina erupzio nagusiak, inguruko paisaian eragina izaten jarraitzen dutenak, duela 26.500 urteko Oruanuiko erupzioa, galdararen egungo formaren erantzule dena,[1] eta duela 1800 urte inguru Hatepe erupzioa izan ziren.[2] Hala ere, erupzio asko gertatu ziren, mila urtean behin bat inguru.[3][4][5]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. (Ingelesez) Wilson, C. J. N.; Blake, S.; Charlier, B. L. A.. (2006). «The 26·5 ka Oruanui Eruption, Taupo Volcano, New Zealand: Development, Characteristics and Evacuation of a Large Rhyolitic Magma Body» Journal of Petrology 47 (1): 35–69.  doi:10.1093/petrology/egi066..
  2. (Ingelesez) Talbot, J. P.; Self, S.; Wilson, C. J. N.. (1994). «Dilute gravity current and rain-flushed ash deposits in the 1.8 ka Hatepe Plinian deposit, Taupo, New Zealand» Bulletin of Volcanology 56 (6–7): 538–551.  doi:10.1007/BF00302834. Bibcode1994BVol...56..538T..
  3. A continent on the move: New Zealand geoscience into the 21st century. Graham, Ian J. et al.; The Geological Society of New Zealand in association with GNS Science, 2008. ISBN 978-1-877480-00-3. page 66, 168.
  4. "Taupo the volcano" (a single sheet pamphlet), C.J.N. Wilson and B.F. Houghton, Institute of Geological & Nuclear Sciences, c2004.
  5. Information from GNS Science on the Taupo Volcano

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Geografia
Zeelanda Berria
Artikulu hau Zeelanda Berriko geografiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.