Tboli herria

Tboli herria
Biztanleak guztira
Biztanleria nabarmena duten eskualdeak
Hizkuntza
Erlijioa
Zerikusia duten beste giza taldeak

Tboli tribuaren artikulu historikoa, Tboli museoaren erakustaldia, Sebu lakua, Hego-Cotabato .

Tboli herria Tabato hegoaldeko herri indigenetako bat da Mindanao hegoaldean, Filipinetan.

Mindanaoko etnografiako eta literaturako gorputz nagusia den herri honek izen- aldaera asko hartzen ditu: T'boli, Tböli, Tagabili, Tagabilil, Tagabulul eta Tau Bilil, Eurek Tboli izena ematen diote beren buruari. Haien kokalekua eta nortasuna ez dira zehatzak egin diren ikerketetan; zenbait argitalpenek Tboliak eta Tagabiliak herri ezberdin gisa aurkezten dituzte; batzuek Tboliak kokatzen dituzte Buluan lakuaren inguruan, Cotabatoren arroan edo Ipar Agusan. Tboliak, orduan, mendi-mazeletan bizi dira, Alahko goi-ibarraren bi aldeetan, eta Maitum, Maasime eta Kiambaren kostaldean. Garai batean, Alah haraneko goiko solairuan ere bizi ziren Tboliak. Bigarren Mundu Gerraren ondoren, hau da, Filipinetako beste leku batzuetako kolonoak iritsi zirenetik, pixkanaka mendi-hegaletara bultzatu dituzte. Orain arte, bailara emankorretik ia kanporatuta daude.

Inguruko tribuetan bezala, Úbûs, Blàan, Blit, Tà-Segél eta Tasaday tribuak muinoz, paganoz, animistez eta abarrez osatutako tribu izendatu dituzte, herri musulman indigenen edo kolono kristauen aurka. Testuinguru politikoetan, ordea, Lumad taldeak terminoa (Cebuano terminotik eratorria indigenentzat) termino generiko gisa zabaldu da Mindanaoko herri indigenentzat.

Musika[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Tboliek hainbat agung multzok osatzen duten musika-ondarea dute: zintzilikario handien multzoak, zintzilikatuak edo sostengatuak, gongak, inongo tresna melodiko akonpainamendurik gabeko droi gisa jarduten dutenak.

Beste tresna batzuen artean hegelung delakoa ere sartzen da.^[1]

Tboli erlijio indigena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

T'boli herriak erlijio tradizional oso konplexu batean sinesten du, eta erlijio hori bakarra da eskualdean. Bere erlijioa eskualde mailan konplexua da, eta Tboli psikeari dagozkion bizimoduek eta sineste-sistemek osatzen dute. Hala ere, garai modernoetan, bere erlijioa neurri bateraino degradatu da katolizismo erromatarra, protestantismoa eta islama sartu direlako. Hala ere, komunitate batzuek beren arbasoen praktika erlijiosoak babesten eta mantentzen jarraitzen dute, duela milaka urte ezarri zirenak.