Teapot Domeko eskandalua
Teapot Domeko eskandalua | |||
---|---|---|---|
| |||
![]() | |||
Mota | eskandalu | ||
Honen izena darama | Teapot Rock (en) ![]() | ||
Herrialdea | Ameriketako Estatu Batuak | ||
Parte-hartzaileak | |||
Teapot Domeko eskandalua Warren G. Harding AEBetako presidentearen administrazioa inplikatu zuen funtzionario-eroskeria kasu bat izan zen, 1921etik 1923ra bitartean. Albert Bacon Fall barne-idazkariak Teapot Domen (Wyoming) zeuden petrolio-erreserbako eremuak alokatu zizkien, baita beste bi kokaleku ere Kalifornian, tarifa txikiko eta lizitazio lehiakorrik gabe, petrolio-konpainia pribatuei.[1] Thomas J. Walsh senatariak sakon ikertu zituen errentamenduak. Petrolio-konpainien eroskeria onartzeagatik zigortuta, Fall espetxera joan zen lehen presidentetza-kabineteko kide bihurtu zen. Inor ez zuten kondenatu eroskeria ordaintzeagatik.
Watergate eskandaluaren aurretik, Teapot Domeren gaia "Estatu Batuetako politikaren historiako eskandalu handi eta zirraragarrientzat" jotzen zen.[2] Hardingen administrazioaren izen ona kaltetu zuen, 1922ko Trenbidearen Greba Handiaren erabilera polemikoak eta 1922ko Mundu Gerrak doitutako Konpentsazio Legearen (Bonus Bill) Hardingen betoak jada oso kaltetua zegoena.[3] Kongresuak, gero, legeria bat onartu zuen, gaurdaino irauten duena, eta Ordezkarien Ganberari eta Senatuari zitazioa egiteko ahalmena ematen die Estatu Batuetako edozein herritarren erregistro fiskalak berrikusteko, hautetsiak edo izendatuak izan.[4] Uste da eskandaluaren ondoriozko legeek botereak eman zizkiola Kongresuari, kontrol-erakunde gisa duen papera finkatuz.[5]
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ «Teapot Dome Scandal» HISTORY 2019-06-10.
- ↑ Cherny, Robert W. «Graft and Oil: How Teapot Dome Became the Greatest Political Scandal of its Time» History Now (Gilder Lehrman Institute of American History).
- ↑ «Warren G Harding: Domestic & foreign affairs» Grant-Eisenhower. President profiles..
- ↑ Paletta, Damian. (2019-04-09). «Mnuchin reveals White House lawyers consulted Treasury on Trump tax returns, despite law meant to limit political involvement» The Washington Post.
- ↑ Jurecic, Quinta. (2020-05-11). «The Supreme Court Case That Could Destroy the Balance of Powers» The Atlantic.