Teknologia detektagaitz
Teknologia detektagaitza, ingelesezko Stealth terminoaz ere ezaguna (stealth technology, non stealth den ezkutuko edo gordea) detektatzeko zaila den teknologia nagusiki militarra da, detekzio-sistema ezberdinak saihesteko garatua: ibilgailu militarrak identifikatzeko eta haien norabidea igartzeko ( hegazkinak, itsasontzia edo lurreko ibilgailua ) detekzio-sistemak erabili ohi dira, eta horiek ahalik eta gehien mugatzeko kontraneurriak garatzen dira. Iraganean, ikusizko identifikazioa hainbat kamuflajerekin eragoztea izan ohi zen ohikoa, eta hori erabiltzen da 21. mendean ere, baina enfasi nagusia radarra eta erradiazio infragorria erabiliz egiten den detekzioa saihestea da. esan nahi du.
Radarra saihesteko moduak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Hegazkinaren posizioa zehazteko (oro har, helburua), radarrak erradiazio elektromagnetikoa igortzen du, eta horren zati bat, hegazkinak islatuta, hargailura itzultzen da (normalean igorleari konektatuta dagoena), eta orduan helburuaren posizioa zehazten du. Zehazkiago, helbururako norabidea zehazten du. Helburuaren posizioa zehazteko, beharrezkoa da radarrarekiko duen distantzia ebaluatzea edo hainbat radar aldi berean erabiltzea.
Beraz, zientzialariek hiru ikerketa-eremutan jarri dute arreta:
- radar uhinen isla,
- interferentzia
- eta xurgapena.
Islapena eragotzi[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Teknika hauen gakoa da radar-irradiazioaren area islatzailea (RCS - Radar Cross Section ) murrizteko ahañegina. Zenbat eta gehiago murriztu edo ezkutatu RCS delakoa, hobeto ez zaitzaten detektatu.
Oinarrizko ideia radar izpiak desbideratzen saiatzea da, iturrira itzuli ez daitezen. Hori hegazkin forma ezberdinekin lor daiteke, esate baterako RCS alorrak izan daitezkeen jet-motorren pala birakariak dira; horregatik, stealth hegazkin deiturikoek motorrak ezkutatzen dituzte kroskoaren barruan. Beste RCS iturri bat hegalen erasoko ertzak, hainbat irtengune eta sakonuneak izan daitezke. Hori dela eta, armak kaskoaren barruko bonba-lekuetan egoten dira.
Xurgapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Radar uhinak xurgatzeko material bereziak erabiltzen dira, ohiko materialak baino isladagarritasun txikiagoa dutenak -adibidez, karbono konposatuak metalen ordez. Garati izan dira material berezi batzuk RAM deituak (Radar Absorbent Materials): radar erradiazioa xurgatuz gain energia termiko bihurtzen dute eta, horrela, hegazkinaren islagarritasuna murrizteko gai dira. Hala ere, oso garestiak dira eta, gainera, haien eraginkortasuna nabarmen aldatzen da radarraren uhin-maiztasun desberdinetan.
Interferentzia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Hegazkinaren behagarritasuna murrizteko beste metodo bat hegazkinetik islatzen den seinale bera bidaltzen duen transmisore bat ( jammer ) erabiltzea da, baina jatorrizko radarraren uhinaren kontrako fasearekin: honek jasotako desgaituko du eta ez da ezer radarrera itzuliko.
Hegazkin detektagaitzak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Stealth izena aplikatu izan zaien gerra hegazkinen artean AEBetako aireko armadak darabilen Northrop B-2 Spirit direlakoak dira ezagunenetakoak, zeinaren lehen modeloak 1989koak diren. Detektatzen zailak izateaz gain, irismena milaka kilomerokoa dute, eta 30 orduko autonomia: gauza izan dira Afganistango gerran parte hartzeko, AEBetako Missouri estatuko baseetatik irten eta itzulita. Forma berezia ere badure, hortz zerratuak dituen hiruki batena gutxi gora-behera[1].
AEBetako Armadak darabilen beste modelo bat F-22 Raptor delakoa da. Bere diseinuaren ezaugarri bat da kroskoan ez duela angelu zuzenik, eta oro har, detektatzen denean ere, beste hegazkin askoz txikiago baten traza uzten du detekzio sistemetan[2].
Errusiako Aireko Armadak duen gerra-hegazkin aurreratuena, Sukhoi PAK FA delakoa, kanpoaldeko ezaugarri bereziekin diseinatu zuten, detekzioa zailtzeko[3].
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ (Ingelesez) «10 Cool Facts about the B-2» Northrop Grumman (Noiz kontsultatua: 2022-12-14).
- ↑ (Ingelesez) «How F/A-22 Raptors Work» HowStuffWorks 2005-03-15 (Noiz kontsultatua: 2022-12-14).
- ↑ (Ingelesez) «Sukhoi T-50 PAK FA Stealth Fighter» Airforce Technology (Noiz kontsultatua: 2022-12-14).
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Artikulu hau, osorik edo zatiren batean, txekierazko Wikipediako «Stealth» artikulutik itzuli da; zehazki, 2021-11-03ko bertsio honetatik. Izan ere, artikulu horretan aritu diren wikilariek GFDL edo CC-BY-SA 3.0 lizentziekin argitaratu dute beren lana.
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q339042
Multimedia: Stealth technology / Q339042