Tomoe Gozen

Wikipedia, Entziklopedia askea
Tomoe Gozen

Bizitza
JaiotzaJaponia, 1157
Herrialdea Japonia
Heriotza1247 (89/90 urte)
Familia
AitaHiguchi Kanemitsu, Kanetō Nakahara
Ezkontidea(k)Minamoto no Yoshinaka
Seme-alabak
Hezkuntza
Hizkuntzakjaponiera ertain berantiarra
Jarduerak
JarduerakSamuraia, militarra eta onna-musha
Zerbitzu militarra
Parte hartutako gatazkakAwazuko gudua

Tomoe Gozen (japonieraz: 巴 御前?) (¿1157?-¿1184?) Japongo samurai gerlaria edo onna bugeisha bat izan zen, Genpei Gerraren garaian (1180-1185) nabarmendu zena.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Uste da Tomoe (izenak ‘zirkulu perfektua’ esan nahi du) Gozen 1157 urte inguruan jaio zela samurai familia batean, hori horrela, ohitura zen moduan, familiako emakume guztiak entrenatu ziren naginata erabiltzen, etxea babesteko beharrezkoa baitzen.

Tomoeren aita Nakahara Kanetō zen, Minamoto no Yoshinakaren aitaordea ere izan zena (mutikoak bi urte zituenetik) eta Tomoeren ama Chizuru Gozen ere Yoshinakaren inude izan zen. Tomoeren aitak eta bere ni neba nagusiek Yoshinakaren aldekoak ziren (bi neba bere armadako jeneralak izan ziten).[1]

Heike Monogatariren arabera:

« Tomoe (Gozen) oso ederra zen, azal zuria, ile luzea eta aurpegiera polita zeukan. Arkulari bikaina ere bazen eta oso ezpatari ona zen, deabru edo jainko bat bezain beste, bai oinez bai zaldiz. Zaldi basatiak trebezia handiz otzantzen zituen eta gai zen aldapa handietan zaldi gainean ibiltzeko, minik hartu gabe. Gudua gain-gainean zegoenean, (Minamoto no) Yoshinaka-k lehen kapitain gisa bidaltzen zuen, armadura astun bat jantzita, ezpata handi batekin eta arku sendo batekin; eta beste edozein gerlari baino adoretsuagoa zen. »


Tomoe Gempei gerretan borrokatu zen, Taira eta Minamoto klanen arteko bost urteko borroka izan zen gerretan. 1184an Kioto hiria hartu zuen Kurikara gudaldiaren ondorioz. Minamoto klanak garaitu zuenean, bere senar Minamoto no Yoshinaka konspirazioaz akusatu zuen Kamakurako shōgunak, Minamoto no Yoritomok, eta, horregatik, Japongo enperadoreak estatuaren etsai izendatu zuen eta exekutatzea agindu zuen.

Iturri batzuen arabera, Tomoe Gozen Awazu gudaldian hil zen, 1184an, bere senarrarekin batera. Hala ere, Heike kantuan esaten da Tomoe Gozen izan zen bizirik iraun zuten bost Kisoetako bat eta esaten duenez, Tomoe Gozen ez zen Yoshinakaren emaztea, laguntzailea baizik.

Beste iturri batzuen arabera, aldiz, Tomoe Gozen Wada Yoshimorik garaitu zuen eta harekin ezkondu zen (eta senarra hil ostean, moja bihurtu zen.

Sekula ez da frogatu ahal izan Tomoe Gozen benetan bizi izan ote zen, Heike kantuan esaten denaz gain. Hala ere, bere emakume laguntzailearen hilobia bai aurkitu da, Yamabuki Gozenena, eta historialariek egiazkoak direla uste dute Heikeren kantuan kantatzen direnak.

"Gozen"[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gozen ez da abizena, baizik eta ohorezko titulua, gehienbat emakumeei emana eta gizon batzuei ere bai.[2]

Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Iruditegia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Pennington, Reina. (2003). Amazons to Fighter Pilots - A Biographical Dictionary of Military Woman.. 2 Westport, Connecticut: Greenwood Press, 437–438 or. ISBN 978-0-313-32708-7..
  2. Bryant, Anthony J. Modes of Address. Nihon Zatsuroku: An Online Japanese Miscellany. March 27, 2004. Accessed 25 July 2009.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]