Txantiloi:2014-42 Nabarmendutakoa

Wikipedia, Entziklopedia askea

Hego Euskal Herriko foruak Hego Euskal Herrian indarrean diren edo izan diren lege berezien multzo bat dira. Herriaren ohiturak, pribilegio politiko nahiz ekonomikoak, eta zigor arauak biltzen dituzte. Oro har, erregeak (Gaztelakoak edo Nafarroakoak) berresten zituen foruak. Hego Euskal Herriak ez zuen foru bakar bat izan, baizik eta lau herrialdeetako bakoitzak (Araba, Bizkaia, Gipuzkoa eta Nafarroa Garaia) berea izan du, eta hainbat udalerrik bere foru bereziak ere izan ditu. Hala ere, hainbat ezaugarri berdin izan zituzten foru horiek guztiek, eta horregatik hitz egin dezakegu Hego Euskal Herriko foruez oro har.

Foru horiek Erdi Aroan eta Antzinako Erregimenean eratu ziren, eta 1839 arte iraun zuten. Urte hartatik aurrera, ika-mika ugariren sorburu izan ziren, eta horren ondorioz gatazka armatuak ere izan ziren, bereziki karlistaldiak.