Txikipedia:Esfera

Esfera da, hiru dimentsioko espazioan puntu jakin batetik (zentrotik³) distantzia berera dauden espazioko puntu guztiek osatzen duten gorputz geometrikoa. Zentroko³ puntutik azalerara dagoen distantziari erradio⁴ deritzo.

¹ ZIRKULU: zirkunferentziak bere barne hartzen duen plano-zatia.

² ZIRKUNFERENTZIA: kurba lau itxia, zentro³ izeneko puntu batetik erradio⁴ izeneko distantzia berera dauden punties osatua.

³ ZENTRO: Zirkulu edo esferaren barneko puntua, zirkunferentziaren edo gainazal esferikoaren puntu guztietatik distantzia berera dagoena. / Simetria zentrala duen poligono edo poliedro baten erdiko puntua.

⁴ ERRADIO: Zirkuluaren zentrotik zirkunferentziako edozein puntutara doan zuzenkia; esferaren zentrotik haren gainazaleko edozein puntutara doan zuzenkia.

Ezaugarriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Atalak: Zentroa, diametroa, erradioa, gainazal esferaren azalera eta esferaren bolumena.
Zentroa: esferaren erdian kokatutako puntua. Hau da, esfera bi zati berdinetan banatzen dituzten bi zuzenen arteko elkartokia.
Erradioa (r): esferaren erdiko puntutik figuraren muga lerrora dagoen distantzia da. Hau da, esferaren zentrotik haren gainazelako edozein puntutara doan zuzenkia
Diametroa: Bi erradioen batura.
Azalera: $A=4\pi r^{2}$
Bolumena: $V={4\pi r^{3} \over 3}$

Gehiago jakiteko[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Euskal Wikilarien Kultur Elkartea: “#bertsomate: zirkunferentzia”. Hemendik jasota: https://www.youtube.com/watch?v=f5gccyVxRVw
matesyconta: “Longitud de la circunferencia con problema resuelto”. Hemendik jasota: https://www.youtube.com/watch?v=d4g8Z5A3jeo
EPV1PAC: “Cómo usar el compás correctamente”. Hemendik jasota: https://www.youtube.com/watch?v=nT8skYlF8P0
Estitxu Txurruka eta Jesus Mari Txurruka: “Zergatik ditu zirkunferentziak 360 gradu?”. Hemendik jasota: https://zientziakaiera.eus/2016/07/12/zergatik-ditu-zirkunferentziak-360-gradu/

Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Informazioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Elhuyar. (s.f.). Zientzia eta Teknologikoaren hiztegi entziklopedikoa. Hemendik jasota: https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/esfera

Etxeberria Otaegi, Elixabete (2001). Ikaslearen hiztegia. Elhuyar/Elkarlanean: Nafarroa.

Portal Educativo.net (s.f.). Círculo y Circunferencia: Octavo básico-actividad número 760. Hemendik jasota: https://www.portaleducativo.net/octavo-basico/760/Circulo-y-circunferencia

Txikipedia (s.f.). Zirkunferentzia. Hemendik jasota: https://eu.wikipedia.org/wiki/Txikipedia:Zirkunferentzia

eta