Udazken beroa

Udazken beroa
Jatorrizko izena	(it) Autunno caldo
Mota	series of strikes (en) ; Greba orokor
Denbora-tarte	1969 - 1970
Herrialdea	Italia

Udazken beroa (italieraz: autunno caldo) Italiako historiako aldia izan zen, 1969ko udazkenetik aurrerako langile- eta ikasle-borroka sindikalek markatua eta berunezko urteak izenez ezagutzen den aldi historikoaren preludioa izan zena.

Historia

Sindikatuen mobilizazio handia, 1968ko giro politikoaren segida, lan-hitzarmen hiru urteko amaierak eragin zuen, bereziki metalurgiaren sektorean. Aldi horretan, lantegi handietako soldaten bat-bateko aldarrikapenak ikasleen asaldurei gehitu zitzaizkien, gizarte-maila guztiek hezkuntza eskubide orokorra eskatzen baitzuten. 1969ko iraila eta abendua bitartean, langile-auzia lehertu egin zen, enpresaburuek eta langileek aurreikusi ez zuten indarrarekin. Horren atzean 32 lan-hitzarmen kolektiboren berritzea zegoen: industriako, nekazaritzako, garraioetako eta beste sektore batzuetako bost milioi langilek baino gehiagok euren aldarrikapenen garrantzia adierazi zuten. Figura berri bat sortu zen, langile-masarena, hau da, nortasun gaztea, hegoaldetik etorria, espezializatu gabea, muntaketa-katean erabilia, baina langile espezializatu tradizionala baino borrokalariagoa.^[1] Aurreko hilabeteetan, Battipaglian, jendea kalera atera zen lanpostu eske; bitartean, Erroman, Industria ministroarekin eztabaidatzeko ordezkariak izan ziren. Herrialdean istiluak izan ziren segurtasun-indarrekin, eta Carmine Citro tipografoa eta Teresa Ricciardi irakaslea hil ziren.^[1]

1969ko Italian soldatak oraindik mendebaldeko Europako baxuenetakoak ziren, nahiz eta langileen bizi-baldintzak nabarmen hobetu ziren aurreko hamar urteekin alderatuta.^[2] Sindikatuen matxinadak sumindura kolektiboaren fenomeno bat izan ziren, ez pobreziak eragindakoa, baizik eta lantegietan unean uneko ideiak hedatzeak eragindakoa: eslogan batek «gure Vietnam lantegian da» errezitatzen zuen, eta nabarmena izan zen antiamerikanismoaren, antiinperialismoaren eta langileen aldarrikapenen arteko gurutzaketa.^[2]

Sindikatu ofizialak Oinarrizko Batzorde Unitarioek (CUB) baldintzatu zituzten, eta aldi hartan txandakatu ziren gobernu kristau-demokratek ez zuten lortu zentzuzko eskaerak eta eskaera demagogikoak bereiztea, batzuei eta besteei men eginez, gizartea baretzeko: CUBek soldata berdinak eskatzen zituzten langile guztientzat, «urdaila guztiak berdinak dira» printzipioaren arabera, merezimendu eta konpentsazio desberdintasunik gabe, etekina iruzur gisa, produktibitatea morrontza gisa eta eraginkortasuna konplot gisa ulertuta, eta, aldiz, zabarkeria meritu bat zela eta sabotajea logika kapitalistari emandako kolpe justu bat.^[2]

Italiako enpresariak beldur, ia izu, sentimendu batek hartu zituen izuan: Valdagnoko manifestazio batean Gaetano Marzottoren (industria-konplexuaren sortzailea) monumentua eraitsi zuten, eta lantegietan giroa arnasezina bihurtu zen buruzagi eta buruzagientzat, beldurtuta eta mehatxatuta sentitu baitziren.^[2] Absentismoak gora egin zuen eta, FIATek 122 langile salatu zituenean, mobilizazio politiko eta sindikalak izan ziren. Hori zela eta, Carlo Donat-Cattin lan ministroak enpresa behartu zuen salaketak kentzera.^[1] Udazken beroak kapitalen ihesa, inflazioaren gorakada eta, oro har, hamarkada bateko atzeraldia eragin zuen.^[2]

1969ko azaroaren 19an, greba baten amaieran eta Bruno Storti CISLko sindikalistak Milango Antzoki Lirikoan hitzaldi bat ematen zuen bitartean, poliziaren eta parlamentutik kanpoko ezkerreko manifestarien arteko liskar batean, Antonio Annarumma polizia hil zen Milanen, objektu astun batek buruan jota.^[2] Tentsio-giro hartan, abenduaren 9an, akordio bat sinatu zuten sindikatuek eta Intersindek, Estatuaren partaidetza zuten enpresak biltzen zituena, eta 21ean beste akordio bat sinatu zuten sindikatuek eta Confindustriak:^[1] guztientzat soldata igotze berdinak adostu zuten, eta lan-ordutegia astean 40 ordura murriztea, metalurgiako langileek lantegietan batzarrak egiteko baimena lortu zuten bitartean.^[1]

Ondorioak

Indarren harremanari, greba-teknikei, lanaren eta azterketaren abstentzioari, kontzientzia politiko eta parte-hartzaile berri batek koordinatutako lantegi eta eskolen okupazioei esker, hurrengo urteetan lorpen sozial garrantzitsuak formalizatu ahal izan ziren. Lan-zuzenbidearen arloan, Langileen Estatutuan gauzatu ziren lorpen horiek, eta Legebiltzarrak 1970eko maiatzaren 20an onartu zuen.^[2]

Udazken beroa parlamentuz kanpoko alderdi politiko berri askoren sorlekua ere izan zen.

Abenduaren 12an hainbat atentatu izan ziren Italian, eta horien artean garrantzitsuena Piazza Fontanakoa izan zen. Poliziak frogarik gabe inkulpatu zituen talde anarkistak, eta komunikabideek bat egin zuten kriminalizazio-kanpainarekin, nahiz eta gaur egun tentsio-estrategiaren hasierako atentatutzat jotzen den. Giuseppe Pinelli anarkista hil- ofizialki zorabio batek eraginda-^[3]^[4] eta anarkista batzuk espetxeratu ondoren, tentsioa areagotu egin zen berunezko urteen hasieran.^[5]

Erreferentziak

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Zavoli, Sergio. (1992). La notte della Repubblica. Erroma: Nuova Eri.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Montanelli, Indro; Cervi, Mario. (1991). L'Italia degli anni di piombo. Milan: Rizzoli.
↑ Bull, Anna Cento; Cooke, Philip. (2013). «Ending Terrorism in Italy» Routledge ISBN 9781135040802..
↑ m.f.. (1975-10-29). «Né omicidio né suicidio: Pinelli cadde perché colto da malore» La Stampa.
↑ Fernández, Javier. (2012-10-8). «Tres meses que transformaron Italia» Diagonal.

Bibliografía

Sergio Turone, Storia del sindacato in Italia (1943-1969): dalla resistenza all'autunno caldo, Bari, Laterza, 1976.
Indro Montanelli e Mario Cervi, L'Italia degli anni di piombo, Milano, Rizzoli, 1991.
Sergio Zavoli, La notte della Repubblica, Roma, Nuova Eri, 1992.
Bruno Trentin, Autunno caldo: il secondo biennio rosso 1968-1969, intervista di Guido Liguori, Roma, Editori riuniti, 1999.
Claudia Magnanini, Autunno caldo e anni di piombo: il sindacato milanese dinanzi alla crisi economica e istituzionale, Milano, F. Angeli, 2006.
Sandro Schmid, 1969. Autunno caldo trentino, Trento, Edizioni U.C.T., 2009.
Giorgio Benvenuto, Millenovecentosessantanove - i metalmeccanici e l'autunno caldo, a cura di Sandro Roazzi, Fondazione Bruno Buozzi Editrice.

Kanpo estekak

Datuak: Q3630915
Multimedia: Hot Autumn / Q3630915

[repubblica-1] Zavoli, Sergio. (1992). La notte della Repubblica. Erroma: Nuova Eri.

[piombo-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Montanelli, Indro; Cervi, Mario. (1991). L'Italia degli anni di piombo. Milan: Rizzoli.

[3] Bull, Anna Cento; Cooke, Philip. (2013). «Ending Terrorism in Italy» Routledge ISBN 9781135040802..

[4] .f.. (1975-10-29). «Né omicidio né suicidio: Pinelli cadde perché colto da malore» La Stampa.

[5] Fernández, Javier. (2012-10-8). «Tres meses que transformaron Italia» Diagonal.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]