Unai Elorriaga
Unai Elorriaga | |
---|---|
(2024) | |
Ahotsa | |
Bizitza | |
Jaiotza | Bilbo, 1973ko otsailaren 14a (51 urte) |
Herrialdea | Bizkaia, Euskal Herria |
Hezkuntza | |
Heziketa | Deustuko Unibertsitatea |
Hizkuntzak | euskara gaztelania |
Jarduerak | |
Jarduerak | idazlea, itzultzailea, katedraduna eta haur literaturaren idazlea |
Lan nabarmenak | |
Jasotako sariak | |
Unai Elorriaga López de Letona (Bilbo,[1] Bizkaia, 1973ko otsailaren 14a[2]) euskal idazlea, irakaslea eta itzultzailea da. Bost eleberri kaleratu ditu gaur arte. SPrako tranbia lehen eleberriarekin, 2001ean plazaratutakoa, Espainiako Narratiba Sari Nazionala eskuratu zuen.
Biografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Bilbon jaio arren, betidanik Algortan (Bizkaia) bizi izan da. Deustuko Unibertsitatean Filosofia eta Letrak lizentziatura eskuratu zuen, Euskal Filologiaren espezialitatean. Geroztik, hizkuntza eta literatura irakasle, hizkuntza zuzentzailea, itzultzaile eta ikertzailea izan da. Edebé argitaletxean eta Labayru ikastegian lan egin du. 2003 urteaz geroztik nagusiki literatura idazten dihardu.[1]
Literatur ideia batzuk saiakera izan zuen argitaratutako lehen idazlana, Labayruren eskutik 2001ean. Gerora SPrako tranbia etorri zen (Elkar, 2001), bere lanik esanguratsuena euskaraz argitaratua eta honek izan zuen arrakasta eta gero idazketa lanbide profesionaltzat lantzea erabaki zuen, 2016an irakasle plaza lortu zuen arte.[3] Elorriagak idazle bezala fama eta ospea lortu zituen SPrako Tranbiak 2002ko Espainiako Narratiba Sari Nazionala irabazi eta gaztelerara itzuli zuenean, Euskal Herritik kanpo ezaguna eginez. Harrezkero Alfaguarak argitaratzen dizkio gaztelerara itzulitako liburuak. Saria lortu duen bigarren euskal idazlea da; Bernardo Atxaga 1989an Obabakoak lanarekin izan zen lehenengoa.
Bi urte geroago, 2003an, Van't Hoffen ilea argitaratzea lortu zuen Elkar Argitaletxea eta Beasaingo Udalak eskaintzen duten Igartza bekari esker.[4] Vredaman 2005ean iritsi zen lau kontakizunez osaturik.[4] Amaia Gabantxok egin zuen ingelesezko itzulpena ("Plants Don't Drink Coffee") 2009an plazaratu zuen Archipelago Books argitaletxeak New Yorken.[5] Kontakizun hauetako bat haur eta gazteei egokitu zien Unaik Matxinsaltoen belarriak haur liburua argitaratuz 2006ean.[6]
Lau urteren lanaren emaitza izan zen Londres kartoizkoa da, diktaduren nondik norakoak jorratzen dituen lana 2009an argitara emana.[7]
2015ean beste sari garrantzitsu bat jaso zuen, Kritika Sari Nazionala Iazko hezurrak eleberriagatik eta Espainiako Narratiba Sari Nazionalean eta Euskadi Literatura Sarian ere finalista izan da. 2016an 107 kiwi haurrentzako liburua izan zen Euskadi Literatura Sariaren finalisten artean.[8]
Unai Elorriagaren lanak hainbat hizkuntzetara itzuli dira, hala nola, italiera, ingelera, galiziera, alemaniera, errusiera eta abar, gaztelerara berak itzultzen dituelarik.
Egunkari desberdinetan parte hartzen du[9][10] eta munduko zenbait Unibertsitateetan ere hizlari lanak egin izan ditu.[11][12]
Bibliografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Eleberriak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Londres kartoizkoa da | |
---|---|
Datuak | |
Argitaratze-data | 2009 |
ISBN | 978-84-9783-731-6 |
- SPrako tranbia. Elkar, 2001.
- Van't Hoffen ilea. Elkar, 2003. Igartza Sariaren irabazlea.
- Vredaman. Elkar, 2005.
- Londres kartoizkoa da. Elkar, 2009.
- Iazko hezurrak. Susa, 2014.
- Iturria. Susa, 2019.
Haurrentzako literatura
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Matxinsaltoen belarriak | |
---|---|
Audioa | |
Unai Elorriaga, Matxinsaltoen belarriak liburuaren pasarte bat irakurtzen. | |
Datuak | |
Argitaratze-data | 2006 |
Ilustratzailea | Eider Eibar |
Bilduma | Xaguxar |
Orrialdeak | 122 |
ISBN | 84-9783-399-6 |
Zizili | |
---|---|
Audioa | |
Unai Elorriaga, Zizili liburuaren pasarte bat irakurtzen. | |
Datuak | |
Argitaratze-data | 2012 |
Ilustratzailea | Mai Egurza |
Bilduma | Xaguxar |
Orrialdeak | 99 |
ISBN | 978-84-15337-84-3 |
- Matxinsaltoen belarriak. Elkar, 2006
- Zizili. Elkar, 2012
- 107 kiwi. Elkar, 2015
- Erraldoiek ez dute lagunik jaten. Begiko, 2018
Antzerkia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Doministiku egin dute arrainek. Letranomada, 2008
Testu-liburuak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Komiki gidoiak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Jarraitu inurriari (Harriet, 2021) [13]
Itzulpenak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Nogueira doktorearen laborategia. Agustin Fernández Pazen liburuaren itzulpena. Elkar, 2000.
- Etorkizunik ez. Marilar Aleixandreren lanaren itzulpena. Elkar, 2001.
- Artzapezpikuaren bisita. Ádám Bodoren liburuaren itzulpena. Elkar, 2011.
Bere lanen egokitzapenak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- SPrako Tranbia 2008an zinemaratu zuten, Un poco de chocolate izenburuko filmarekin.[14]
- Juanra Madariagaren liburua den E(SP)edizioa. Mendi ororen pisua (Txalaparta, 2015) oso lotuta dago Elorriagaren eleberri ezagunarekin.
Sariak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- 1998: Deia egunkariak antolatutako Ortzadar Saria.
- 1999: Idatz&Mintz saria.
- 2002: Espainiako Narratiba Sari Nazionala (SPrako tranbia)
- 2003: Igartza beka (Van’t Hoffen ilea)
- 2008: Joseba Jaka Literatur beka (Londres kartoizkoa da)
- 2010: NEA International Literary Award (AEB) (Vredaman, "Plants Don't Drink Coffee")
- 2015: Espainiako Kritika Saria (Iazko hezurrak)
- 2020: Rosalía de Castro Saria, Centro PEN Galicia.[15]
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ a b «Elorriaga, Unai - Auñamendi Eusko Entziklopedia» aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus (Noiz kontsultatua: 2020-04-20).
- ↑ «literaturaren zubitegia - Unai Elorriaga» zubitegia.armiarma.eus (Noiz kontsultatua: 2020-04-20).
- ↑ Irizar, Itziar Ugarte. ««Piroteknia ez da literatura ona»» Berria (Noiz kontsultatua: 2020-04-20).
- ↑ a b «ELORRIAGA, Unai. Portal Literatura Vasca» www.basqueliterature.com (Noiz kontsultatua: 2020-04-20).
- ↑ (Ingelesez) Elorriaga, Unai. «Plants Don't Drink Coffee» Archipelago Books (Noiz kontsultatua: 2023-01-20).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Unai Elorriaga y Pako Aristi reflexionan sobre la infancia en sus nuevos relatos» El Diario Vasco 2006-10-04 (Noiz kontsultatua: 2020-04-20).
- ↑ (Gaztelaniaz) Elorza, Ania. (2009-10-10). «Unai Elorriaga presenta su novela 'Londres paperezkoa da'» El País ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2020-04-20).
- ↑ Unai Elorriaga Egilearen web-orria
- ↑ (Gaztelaniaz) PAÍS, Ediciones EL. «Artículos escritos por Unai Elorriaga» EL PAÍS (Noiz kontsultatua: 2020-04-20).
- ↑ Parkea, Berria eus-Euskal Editorea SM Martin Ugalde Kultur. «Bilatzailea» Berria (Noiz kontsultatua: 2020-04-20).
- ↑ «Entrevista a Unai Elorriaga» www.lehman.cuny.edu (Noiz kontsultatua: 2020-04-20).
- ↑ «Conférence ::Trayectoria de lecturas ::Instituto Cervantes de Lyon» lyon.cervantes.es (Noiz kontsultatua: 2020-04-20).
- ↑ «Jarraitu inurriari - Elorriaga Lopez de Letona, Unai; Orbe Ferreiro, Alex» www.durangokoazoka.eus (Noiz kontsultatua: 2022-02-19).
- ↑ (Gaztelaniaz) Un poco de chocolate (2008). (Noiz kontsultatua: 2020-04-20).
- ↑ (Galizieraz) culturagalega.org. (). «O Centro Pen Galicia galardoa neles traxectorias literarias senlleiras nas outras linguas peninsulares» culturagalega.org (Noiz kontsultatua: 2020-12-29).
Ikus, gainera
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Wikiesanetan badira aipuak, gai hau dutenak: Unai Elorriaga |
- «Unai Elorriaga», Literaturaren Zubitegia.
- Sustrai COLINA: «Unai Elorriaga: "Kontatzen dudana formari egokitzeko gai naizela erakutsi nahi dut"», Argia, 2144. zenbakia, 2008-07-06.