Untzitibar
| Untzitibar | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Nafarroa Garaia | |||||||||
 Untzitibarreko herri gehienak ikusgai Itzagatik. | |||||||||
|
| |||||||||
| Administrazioa | |||||||||
| Estatua | Espainia | ||||||||
| Lurraldea | Nafarroa Garaia | ||||||||
| Merindadea | Zangozako merindadea | ||||||||
| Izen ofiziala |
 Unciti | ||||||||
| Alkatea |
Javier Linto Iriarte (CCVU, indep.) | ||||||||
| Posta kodea |
31422 | ||||||||
| INE kodea |
31237 | ||||||||
| Herritarra | untzitibartar | ||||||||
| Kokapena | |||||||||
| Koordenatuak | 42° 44′ 56″ N, 1° 29′ 56″ W / 42.748888888889°N,1.4988888888889°WKoordenatuak: 42° 44′ 56″ N, 1° 29′ 56″ W / 42.748888888889°N,1.4988888888889°W | ||||||||
 | |||||||||
| Azalera | 37,34 km2 | ||||||||
| Garaiera | 601 metro | ||||||||
| Distantzia | 19 km Iruñera | ||||||||
| Demografia | |||||||||
| Biztanleria |
209 (2020) −2 (2019) | ||||||||
| |||||||||
| Dentsitatea | 6,13 biztanle/km² | ||||||||
| Hazkundea (2003-2013)[1] |
 % 0,45 | ||||||||
| Zahartze tasa[1] | % 20,09 | ||||||||
| Ugalkortasun tasa[1] | ‰ 27,78 | ||||||||
| Ekonomia | |||||||||
| Jarduera tasa[1] | % 80,65 (2011) | ||||||||
| Genero desoreka[1] | % 0 (2011) | ||||||||
| Langabezia erregistratua[1] | % 5,91 (2013) | ||||||||
| Euskara | |||||||||
| Euskaldunak[1] | % 2,24 (2010) | ||||||||
| Erabilera estimatua[2] | % 0,0 (2011) | ||||||||
| Kaleko erabilera [3] | % (2016) | ||||||||
| Etxeko erabilera | % | ||||||||
| Datu gehigarriak | |||||||||
| Sorrera | XI. mendea baino lehen. urtea | ||||||||
Untzitibar[4] ([unts̻itiβaɾ]) Nafarroako erdialdean dagoen udalerria eta ibarra da, Zangozako merindadean kokaturik. Udalerriko herri nagusia Untziti izenekoa da. Nafarroako hiriburutik 19 kilometrora kokatzen da eta 229 biztanle zituen 2014. urteko erroldaren arabera.
Geografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Inguru naturala eta kokapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Untzitibar Zangozako merindadearen ekialdean kokatzen da. NA-234 errepideak ibar osoa zeharkatzen du. Iruñerriko gune metropolitarraren ekialdera dago.
Ibarrak, Itzagaondoarekin egiten du muga iparralde eta ekialdean, Aranguren eta Elortzibarrekin mendebaldean, eta Elo eta Ibargoitirekin hegoaldean.
Klima eta landaredia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Untzitibarrek klima azpimediterraneoa dauka, eta urteko batez besteko tenperatura aldakorra da, 12 gradu herrigunean eta 10 herriko gunerik menditsuenetan. Prezipitazioak nahiko urriak dira udan baina ugariak gainontzeko urtaroetan, guztira 950mm inguru jausten dira urtero 110 egunetan.
Udalerriko landarediaren erdia baino gehiago ameztiek osatzen dute. Duela mende asko, Untzitibar gehiena estaltzen zuten arren, gizakiaren eraginez asko murriztu da. Birlandatutako zuhaitzak 229 hektarea osatzen dituzte. Horrez gain, Izaga haitzaren inguruetan pagadiren bat aurki daiteke.
Herriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Honako herri hauek osatzen dute: Altzorritz, Artaitz, Naxurieta, Untziti (herriburua), Zabaltzeta, Zenborain eta Zorokiain. Gainera, Antsoain edo Santsoain, Arrueta, Errondo, Elespuru edo Erespuru, Eskusaga eta Mugetaxarra herri hustuak ere ibar honetan zeuden kokaturik.
Demografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| Untzitibarko biztanleria |
|---|
 |
| Datu-iturria: www.ine.es |
2008ko erroldaren arabera, Espainiaz kanpoko zazpi etorkin bizi ziren herrian, biztanleriaren %3,24 (Nafarroako batezbestekoaren azpitik).
Politika[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Udal hauteskundeak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
2007an Untzitibarreko alkate kargurako Agrupación Popular Valle Unciti (APVU) herri ekimeneko Antonio San Miguel Jiménez aukeratu zuten; AIVU izeneko beste zerrenda aurkeztu bazen ere, APVUk udaleko bost ordezkariak lortu zituen[5]. Baliogabeko botoak bi izan ziren (emandako boto guztien %1,43) eta boto zuria bakarra izan zen (%0,72). Abstentzioa %27,84koa izan zen.
| Alderdia | Botoak | Aukeratua? |
| Antonio San Miguel Jimenez (APVU) | 88 | Bai |
| Francisco Javier Linto Iriarte (APVU) | 80 | Bai |
| Ruben Asiain Elizalde (APVU) | 72 | Bai |
| Ana Bakedao Galar (APVU) | 55 | Bai |
| Manuel Maria Otano Labiao (APVU) | 35 | Bai |
2011ko udal hauteskundeetan zerrenda bakarra aurkeztu zen, Coalición Ciudadanos Valle Unciti (CCVU). Aurreko agintaldian zinegotzi izandako Javier Linto Iriarte alkate bihurtu zen.
Udaletxea[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Untzitibarreko udaleko idazkaria Itzagaondoa, Lizoainibar-Arriasgoiti, Ibargoiti, Elo eta Urrozko idazkari ere bada.
- HELBIDEA: San Pedro Kalea, 6
Alkateen zerrenda[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| 2007-2011 | Antonio San Miguel Jiménez | APVU |
| 2011-2015 | Javier Linto Iriarte | CCVU |
Jaiak eta ospakizunak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Untzitiko jaiak maiatzeko lehen astean ospatzen dira eta hiru egun irauten dute.
Zerbitzuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Urrotz "Itzagako Zerbitzuen Mankomunitateko" kidea da.
Ondasun nabarmenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Artaitzeko dorrea: Artaitz udalerrian.
- Errondo dorrea: Untziti herriko lursailetan. Antzinako Errondoko herri eta gotorlekutik geratzen den arrasto bakarra da. Herriari buruzko lehen aipamena 1037koa da, hiru mende beranduago, eta XV. mendera arte, herria nobleziaren jaurerri izan zen, eta 1383an azkenik Nafarroako erregeena. XV. mendean, eta jabetzagatiko gatazka haiek eraginda, herria husturik geratu zen.
- San Martin eliza: Artaitz udalerriko eliza erromaniko bikaina.
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ a b c d e f g Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
- ↑ «UEMA-Atlasa» Euskararen erabilera (UEMA).
- ↑ «Kaleko erabilera herrialdez herrialde» Euskararen erabilera (Wikipedia).
- ↑ Euskaltzaindia. 155. araua: Nafarroako udal izendegia. .
- ↑ Emaitzak Berrian.
Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
 |
Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Nafarroa |
- (Gaztelaniaz) Untzitiri buruzko informazioa Nafarroako gobernuaren webgunean.
- Untziti NA-234 errepidetik ikusia Google Street View-n.
Datuak: Q962258
Multimedia: Unciti
Liburuak: Euskal Herriko bidaia-gida/Herriz herri/Untziti
| Untzitibar |
| |
|---|---|---|
| Altzorritz | Artaitz | Naxurieta | Untziti | Zabaltzeta | Zenborain | Zorokiain | ||
| |||||||
