Urizaharra
Urizaharra | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | |||||||||||
Urizaharrako harresiko hego-ataria | |||||||||||
| |||||||||||
Administrazioa | |||||||||||
Estatua | Espainia | ||||||||||
Erkidegoa | Euskal Autonomia Erkidegoa | ||||||||||
Lurraldea | Araba | ||||||||||
Eskualdea | Mendialdea | ||||||||||
Izen ofiziala | ![]() | ||||||||||
Alkatea | Luisa Maria Alonso Pinedo (indep.) | ||||||||||
Posta kodea | 01212 | ||||||||||
INE kodea | 01044 | ||||||||||
Herritarra | urizahartar | ||||||||||
Kokapena | |||||||||||
Koordenatuak | 42°38′39″N 2°42′49″W / 42.6443°N 2.7135°W42°38′39″N 2°42′49″W / 42.6443°N 2.7135°W | ||||||||||
![]() | |||||||||||
Azalera | 57,06 km2 | ||||||||||
Garaiera | 755 metro | ||||||||||
Distantzia | 25 km Gasteiza | ||||||||||
Demografia | |||||||||||
Biztanleria | 310 (2022)![]() | ||||||||||
| |||||||||||
Dentsitatea | 4,91 biztanle/km² | ||||||||||
Hazkundea (2003-2013)[1] | ![]() | ||||||||||
Zahartze tasa[1] | % 24,41 | ||||||||||
Ugalkortasun tasa[1] | ‰ 0 | ||||||||||
Ekonomia | |||||||||||
Jarduera tasa[1] | % 91,67 (2011) | ||||||||||
Genero desoreka[1] | % -6,49 (2011) | ||||||||||
Langabezia erregistratua[1] | % 4,14 (2013) | ||||||||||
Euskara | |||||||||||
Euskaldunak[1] | % 15,95 (2010) | ||||||||||
Kaleko erabilera [2] | % (2016) | ||||||||||
Etxeko erabilera[3] | % 5.13 (2016) | ||||||||||
Datu gehigarriak | |||||||||||
Sorrera data | XIII. mendea |
Urizaharra (ofizialki Peñacerrada / Urizaharra) Arabako hegoaldeko udalerri bat da, Mendialdeko eskualdekoa. Gasteiztik 25 bat kilometrora dago, Trebiñu eta Errioxa artean. Izen bereko herria udalerriaren erdialdeko eremuan dago, Jugalez ibaiaren ezker bazterrean.
Geografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Ingurune naturala eta klima[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Urizaharra Trebiñuko Konderriko mendiek iparraldean eta Kantabria mendilerroak hegoaldean mugatua dago. Udalerrian Atxabal mendia dago, 1.172 metroko garaiera duena.
Bestela, Herrera mendateak udalerria lotzen du Errioxarekin.
Udalerri mugakideak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Urizaharreko Erdi aroko hiribildua XIII. mendean sortu zen[4].
Herritik gertu lau gazteluren hondarrak daude, Urizaharra, Mendiluzea, Herrera eta Villamonte, hain zuzen ere.
1838ko ekainaren 20 eta 22 artean bertan Lehen Gerra Karlistako gudua izan zen.
Banaketa administratiboa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Urizaharra udalerria 6 herriz osatua dago:
Demografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Urizaharreko biztanleria |
---|
![]() |
Politika[aldatu | aldatu iturburu kodea]
2011ko udal hauteskundeak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
2011ko maiatzaren 22ko hauteskundeetako emaitzen ondorioz, Agrupación Municipal Independiente (AMI) hautagaitzako Luisa Maria Alonso hautatu zuten alkate.
Urizaharreko udalbatza | ||||
Izena | Zinegotziak | Boto kopurua[5] | ||
(AMI) | ||||
Alderdi Popularra (PP) | ||||
Euskadiko Alderdi Sozialista (PSE-EE(PSOE)) |
Alkateak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Hauek izan dira Urizaharreko azken alkateak:
Alkatea | Agintaldi hasiera | Agintaldi amaiera | Alderdia[6] | |
Adolfo Samaniego Samaniego[6][7] | 1979 | 1983 | Zentro Demokratikoaren Batasuna | |
Jose Luis Alonso Fernandez[7] | 1983 | 1987 | Euzko Alderdi Jeltzalea | |
1987 | 1991 | Euzko Alderdi Jeltzalea | ||
Jose Luis Alonso Fernandez[7] | 1991 | 1995 | Euzko Alderdi Jeltzalea | |
Jose Luis Alonso Fernandez | 1995 | 1999 | Euzko Alderdi Jeltzalea | |
Domingo Luis Montoya Campo | 1999 | 2003 | Euzko Alderdi Jeltzalea | |
Luisa Maria Alonso Pinedo | 2003 | 2007 | Agrupacion Municipal Independiente | |
Luisa Maria Alonso Pinedo | 2007 | 2011 | Agrupacion Municipal Independiente | |
Luisa Maria Alonso Pinedo | 2011 | 2015 | Agrupacion Municipal Independiente | |
Juan Jose Betolaza Pinedo[6] | 2015 | 2019 | Agrupacion Municipal Independiente | |
Juan Jose Betolaza Pinedo[8] | 2019 | Jardunean | Agrupacion Municipal Independiente[9] |
Garraioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Araba Bus sareko lineak zerbitzua ematen dio udalerri honi:
|
Gainera, Eskualdeko Garraioa sareak 2 linea ditu udalerrian:
|
Kultura[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Jaiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Urriaren 6a: Arrosarioko Andre Mariaren eguna
Ondasun nabarmenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Hiribilduaren harresiaren hegoaldeko atari ikusgarria, herriaren kutsu militarra azpimarratzen duena.
- Jasokundeko Andre Mariaren eliza, XIII. mendekoa.
- Haitzeko Andre Mariaren eliza, Faidon.
Urizahartar ospetsuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Diego Lorenzo Prestamero Sodupe (1733-1817), Ilustrazioko apaiz, kulturzale eta Euskalerriaren Adiskideen Elkartearen kide nabarmena[10].
- Pedro Manuel Ramirez de la Piscina (?-1835), Ciudad Rodrigoko apezpikua[11].
Argazki galeria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Plaza Nagusia. Ezkerrean, Jasokundeko Andre Mariaren eliza.
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ a b c d e f g Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
- ↑ «Kaleko erabilera herrialdez herrialde» Euskararen erabilera (Wikipedia).
- ↑ «Etxeko erabilera» Euskararen erabilera (Wikipedia).
- ↑ «Urizaharra: Hegoaldeko atariaren herria» Alea (Noiz kontsultatua: 12/07/2019).
- ↑ 2011ko udal hauteskundeen emaitzak euskadi.net webgunean[Betiko hautsitako esteka] 2011/09/11an kontsultatua
- ↑ a b c «Base de datos de Alcaldes y Concejales:: Ministerio de Política Territorial y Función Pública ::» www.mptfp.gob.es (Noiz kontsultatua: 2020-03-21).
- ↑ a b c «PEÑACERRADA-URIZAHARRA - Auñamendi Eusko Entziklopedia» aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus (Noiz kontsultatua: 2020-04-13).
- ↑ «Udalerriak - web.araba.eus» web.araba.eus (Noiz kontsultatua: 2020-03-31).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Alcaldías en Álava: Labastida, Zigoitia y Laguardia para el PNV, Samaniego para EH Bildu» Gasteiz Hoy 2019-06-15 (Noiz kontsultatua: 2020-03-20).
- ↑ «Prestamero Sodupe, Diego Lorenzo - Auñamendi Eusko Entziklopedia» aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus (Noiz kontsultatua: 2020-04-12).
- ↑ «RAMÍREZ DE LA PISCINA, Pedro Manuel - Auñamendi Eusko Entziklopedia» aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus (Noiz kontsultatua: 2020-04-13).
Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
![]() |
Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Euskal Wikiatlasa |
- Urizaharra Mendialdeko eskualdeko webgune ofizialean
- (Gaztelaniaz) Urizaharra Auñamendi entziklopedian
Urizaharreko herriak | ||
---|---|---|
|