Urtarrilaren 29

Urtarrilaren 29a gregoriotar egutegiaren urteko hogeita bederatzigarren eguna da. 336 egun falta dira urtea amaitzeko, 337 egun bisurteetan.

Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.

---

Gertaerak

Euskal Herria

• 2007 - Bilbon EAJ, EA, EB eta Aralar manifestatu ziren Juan Jose Ibarretxe lehendakariari babesa agertzeko. Arrazoia: Batasunarekin biltzeagatik egingo zioten epaiketagatik.
• 2012 - Euskal Herrian siberiar hotz-bolada eta elurtearen ondorioz asteburu oso batean alerta laranja egoera egon zen.

Mundua

• 2007 - Sesman Espainiako armadaren helikopteroa erori zen eta 4 bidaiarietatik bi hil ziren.

Arte eta kultura

• 1964 - Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb filma estreinatu zen, Stanley Kubrickek zuzendu eta Peter Sellers ingeles aktore eta umoristak antzeztu zuen.
• 1995 - Heat filma estreinatu zen, Michael Mannk zuzendu eta Al Pacino, Robert De Niro, Tom Sizemore, Diane Venora, Amy Brenneman, Ashley Judd, Mykelti Williamson, Wes Studi, Ted Levine, Jon Voight eta Val Kilmer aktoreek antzeztu zuten.

Zientzia eta teknologia

• 1998 - Pegaso misioa abiatu zen Baikonurreko espaziodromotik. Tripulazio artean Leopold Eyharts euskal herritarra zegoen. Misioak 19 egun iraun zuen espaziaon.

Kirolak

• 2012 -
  • Viktoria Azarenka eta Novak Djoković tenislariak Australiako Irekiko txapeldun berriak bilakatu ziren.
  • 2012ko Europako Eskubaloi Txapelketa: Danimarkak Serbiari finala irabazi eta Europako txapeldun bilakatu zen.

Jaiotzak

Euskal Herria

• 1898 - Ricardo Zabaltza, euskal sindikalista eta politikaria (h. 1940).
• 1907 - Francisco Madina, gipuzkoar apaiz eta musikagilea (h. 1972).
• 1921 - Maurice Plantier, lapurtar politikaria (h. 2006).
• 1975 - Xabier Gantzarain, euskal idazlea.

Mundua

• 1589 - Franciscus Junius, alemaniar hizkuntzalaria (h. 1677).
• 1688 - Emmanuel Swedenborg, suediar mistikoa, filosofoa eta zientzialaria (h. 1772).
• 1700 - Daniel Bernoulli, holandar-suitzar matematikari eta fisikaria (h. 1782).
• 1737 - Thomas Paine, britainiar-estatubatuar pentsalari politiko, iraultzaile, ilustratu eta liberala, anarkismoaren aitzindaria (h. 1809).
• 1773 - Friedrich Mohs, alemaniar mineralogoa eta geologoa (h. 1839).
• 1843 - William McKinley, Ameriketako Estatu Batuetako 25. Presidentea (h. 1901).
• 1850 - Ebenezer Howard, lorategi-hirien mugimenduko Ingalaterrako sustatzailea (h. 1928).
• 1856 - Vladimir Golenistxov, errusiar egiptologoa, egiptologiaren aitzindarietako bat (h. 1947).
• 1860 - Anton Txekhov, errusiar idazlea (h. 1904).
• 1866 - Romain Rolland, frantziar idazlea, 1915eko Literaturako Nobel Saria (h. 1944).
• 1867 - Vicente Blasco Ibáñez, espainiar idazle, kazetari eta politikaria (h. 1928).
• 1874 - Tomás Muñiz, espainiar elizgizon eta politikaria, Iruñeko apezpikua izandakoa (h. 1948).
• 1887 - Wellington Koo, txinatar diplomatikoa, herrialdearen ordezkaria 1919ko Parisko Bake Biltzarrean (h. 1985).
• 1901 - Hirohito, Japoniako 124. enperadorea (h. 1989).
• 1904 - Arnold Gehlen, alemaniar antropologo eta soziologoa (h. 1976).
• 1910 -
  • Leonidas Proaño, ekuadortar apezpiku erromatar katolikoa (h. 1988).
  • Henri Queffelec, frantziar idazlea (h. 1992).
• 1913 - Victor Mature, estatubatuar aktorea (h. 1999).
• 1926 - Roberto Goyeneche El Polaco, euskal jatorriko argentinar tango abeslaria (h. 1994).
• 1948 - Cristina Saralegui, kubatar kazetari, aktore eta telebistako aurkezlea.
• 1970 - Heather Graham, estatubatuar aktorea.
• 1985 - Marc Gasol, kataluniar saskibaloi jokalaria.

Heriotzak

Euskal Herria

• 1766 - Manuel Larramendi, euskal idazlea (j. 1690).
• 1885 - Michel Renaud, baxenafar politikaria (j. 1812).
• 1930 - Martin Landerretxe, euskal idazlea (j. 1842).
• 2002 - Kaxiano, euskal soinujolea (j. 1932).
• 2007 - Pedro Sodupe Gelatxo soinujolea (j. 1928).

Mundua

• 757 - An Lushan, Asia erdiko lider militarra.
• 1119 - Gelasio II.a, Aita santua.
• 1629 - Carlo Maderno, italiar arkitektoa, barrokoaren aitzindaria (j. 1556).
• 1676 - Alexis Errusiakoa, Errusiako tsarra (j. 1629).
• 1696 - Ivan V.a Errusiakoa, Errusiako tsarra (j. 1666).
• 1722 - Carl Gustav Rehnskiöld, Suediako kanpo mariskala (j. 1651).
• 1820 - Jurgi III.a Erresuma Batukoa, Erresuma Batua eta Britainiar Jabegoen erregea (j. 1738).
• 1859 -
  • William Cranch Bond, estatubatuar astronomoa (j. 1789).
  • William Hickling Prescott, estatubatuar historialaria eta hispanista (j. 1796).
• 1899 - Alfred Sisley, frantziar-ingeles margolaria (j. 1839).
• 1906 - Kristian IX.a Danimarkakoa, Danimarkako erregea (j. 1818).
• 1934 - Fritz Haber, alemaniar kimikaria, 1918ko Kimikako Nobel Saria (j. 1868).
• 1938 - Armando Palacio Valdés, espainiar idazlea (j. 1853).
• 1963 - Robert Frost, estatubatuar olerkaria (j. 1874).
• 1964 -
  • Alfredo Baeschlin, suitzar arkitekto, margolari, eskultore eta idazlea (j. 1883).
  • Adolfo Díaz, Nikaraguako presidentea (j. 1875).
  • Alan Ladd, estatubatuar aktorea (j. 1913).
• 1987 - Josep Vicenç Foix, kataluniar idazlea (j. 1894).
• 1991 - Yasushi Inoue, japoniar eleberrigilea (j. 1907).
• 2003 - Lee Yoo-hyung, hegokorear futbolaria (j. 1911).
• 2011 - Milton Babbitt, estatubatuar musikagilea, musika elektronikoan aitzindaria (j. 1916).
• 2012 - Oscar Luigi Scalfaro, Italiako 9. Presidentea (j. 1918).
• 2016 - Jacques Rivette, frantziar zinemagilea eta kritikaria (j. 1928).

Jaiak eta urteurrenak

• Sehaska egutegiko izendegia: Ohian/Ohiana/Ohiane.

Urtarrilaren 28 | Urteko egutegi | Urtarrilaren 30