VHF norabide orotako irrati-faro

D-VOR (Doppler VOR) lurrerako estazioa, DMErekin.

VOR akronimoa da ingelesezko «Very High Frequency Omnirange Station» esaldirako, eta euskaraz oso maiztasun handiko norabide orotako irrati-faroa esan nahi du.

Aireontziek aurrez ezarritako ibilbide bati hegaldian jarraitzeko erabiltzen duten nabigaziorako irrati-laguntza da. Oro har, VOR motako lehorreko estazio bat egoten da aireportu bakoitzean, eta bidean dauden beste batzuk ere bai. Azken horiek "finkoak" deitzen zaie, eta pilotuak egiten duen ibilbidea puntu horietan barrena igarotzen da. Geltokiko VOR antenak VHF irrati-maiztasuneko seinalea igortzen du norabide guztietan, eta VOR ekipoak jasotzen du irismen-tartean dagoen edozein aireontzitatik (max. 320 km-tik 37 500 oinera bitarteko altueran (estaziotik 11 430 m-ra) eta sintonizatuta izan estazio horren maiztasuna (108.00tik 117.95 MHz-era alda daiteke, AMtan modulatuta).

Funtzionamendu-printzipioa

VOR batek igorritako irrati-maiztasunak hiru seinale ditu edo horiek modulatzen dituzte. Horietako bat estazioa Morse kodean identifikatzea da, pilotuari estazioa identifikatzeko aukera ematen diona. Beste biak 30 Hz-eko uhin sinusoidalak dira, eta haien faseak aldatu egiten dira. Erreferentzia-seinale eta seinale aldakor deritze, hurrenez hurren. Erreferentziak beti mantentzen du bere fase konstantea; aldagaiak, berriz, aldatu egiten du bere fasea, jaulkitzen den norabidearen arabera. Norabide hori azimut gisa neurtzen da, hau da, 360 gradutan zatitzen da VOR antenaren inguruan, Lurraren ipar magnetikotik abiatuta, erloju-orratzen noranzkoan. Puntu horretan, erreferentzia-seinaleak eta aldagaiak fase bera dute. Hala, VOR antena bat ikus daiteke 360 direkzio-linea irteten diren puntu gisa, eta horiei erradial deitzen zaie.

Hegazkineko VOR ekipoak (Omni Bearing Selector) VOR seinalea jasotzen du eta hiru seinaleak demodulatzen ditu. Konparatu erreferentzia-seinalea aldagaiarekin, eta zehaztu bien arteko fase-diferentzia. Horrela jakin daiteke sintonizatutako VORaren zein erradialetan dagoen aireontzia Lurraren ipar magnetikoarekiko.

Ikusteko beste modu bat da aireontziaren VOR ekipoak lortutako erradiala ipar magnetikoaren eta aireontziaren arteko desplazamendu-angelua dela, VOR lurreko estazioaren antenatik neurtuta.

Itsasargi batekiko analogia

Demagun itsas nabigaziorako itsasargi bat dugula. Argi birakariko sorta bat igortzen du, "ω" [rad/s] abiadura angeluar konstantean. Gainera, argi-sorta hori erreferentzia-norabide batetik pasatzen den bakoitzean (adibidez, ipar magnetikotik), itsasargiak dirdira bat igortzen du norabide guztietan, eta, hala, bereiz identifika daitezke argi-sorta eta dirdira. Itsasargiarekiko norabide erlatiboa zein den jakin nahi duen itsasontzi batek, dirdiraren eta argi-izpia bere posiziotik igaro bitartean igarotzen den "t" denbora neurtu besterik ez du egin behar. Hortaz, itsasontzia eta itsasargia erreferentzia-norabidearekin (hau da, itsasontzia dagoen "erradialarekin") lotzen dituen zuzenak eratzen duen angelua (radianetan) hau da: α = ω·t

VORak hiru motatan sailkatzen dira, irismenaren arabera:

Terminala (T): 1,000 oin AGL-tik (305 m) 12,000 oin AGL-raino (3657 m) 25 milia nautikoko erradioarekin.

Altitude txikia (L): 1,000 oin AGL-tik 18,000 oin AGL-ra 40 milia nautikoko erradioa.

Altitude handia (H): 1,000 oin AGL-tik 14,500 oin AGL-ra 40 milia nautikoko erradioa, 14,500 AGL-tik 60,000 AGL-ra 100 milia nautikoko erradioa. 18,000 AGL-tik 45,000 oinera AGL-k 130 milia nautikoko irismena du.

Kanpo estekak

• VOR Nabigazio Simulagailua
• VOR - CDI simulagailua
• UK Navaids Gallery bere operazioaren Deskribapen Teknikoa
• Aire Nabigazioko Teknikarien Elkarte Profesionala

• Datuak: Q820036
• Multimedia: VHF omnidirectional range / Q820036