Vanessa cardui

Vanessa cardui
	Irudi gehiago
Iraute egoera
	; Arrisku txikia (IUCN 3.1)
Sailkapen zientifikoa
Erreinua	Animalia
Filuma	Arthropoda
Klasea	Insecta
Ordena	Lepidoptera
Familia	Nymphalidae
Leinua	Nymphalini
Generoa	Vanessa
Espeziea	Vanessa cardui; Linnaeus, 1758
Datu orokorrak
Ostalaria	Sugegorri-belar, Asun handi, Cirsium, Amsinckia douglasiana, Anchusa, Arctium, Arctotis stoechadifolia, Artemisia, Artemisia ludoviciana, Artemisia min, Berkheya discolor, Centaurea nigra, Centaurea solstitialis, Cirsium acaule, Cirsium arvense, Cirsium neomexicanum, Astakardo, Cryptantha, Cynoglossum, Debregeasia bicolor, Eriodictyon californicum, Gazania, Girardinia, Glycine, Gnaphalium, Ekilore, Lupinus, Lupinus albifrons, Malva parviflora, Phacelia campanularia, Ezpata-plantain, Rhamnus, Akain-belar, Senecio, Astalikardu, Sphaeralcea ambigua, Hirusta, Asunbeltz, arto, Zornia diphylla, Malba gorri, Malba zuri, Lapa-belar, Arctium minus, Argyrolobium, Artemisia stelleriana, Blumea, Boehmeria, Carduus, Carduus crispus, Chrysanthemum, Cirsium discolor, Cirsium texanum, Orburu, Filago pyramidata, Helichrysum, Lappula, Madia, Nicotiana, Nicotiana glauca, Onopordum acanthium, patata, Symphytum ×uplandicum, Xanthium, Althaea, Anchusa officinalis, Artemisia frigida, Milorri, Blumea alata, Artemisia princeps, Rami, Ilen kultibatu, Cirsium altissimum, Cirsium hydrophilum, Carduus acanthoides, Sabi hostozuri, Laranjondo, Cirsium japonicum, Cynoglossum coeruleum, Cirsium muticum, Dolichos, Cirsium scopulorum, Echium, Eryngium, Cynoglossum lanceolatum, Euchiton japonicus, Marrubi, Dimorphotheca pluvialis, Gerardiina, Kotoi-landare, Filago, Lupinus arboreus, Lupinus argenteus, Gamochaeta purpurea, Lupinus succulentus, Gnaphalium declinatum, Helianthus argophyllus, Malva nicaeensis, Malba arrunt, Laportea, Oroilore, Oryza sativa, Lupinus perennis, Madia sativa, Pentzia, Plantain handi, Argi-belar, Parthenium argentatum, Smilax china, Gardabera, babarrun, Stoebe, ilar, Errefau, Ulmus davidiana, Rumex, Urtica thunbergiana, Basalapatx, Stachys floridana, Tanacetum, Wyethia glabra, Xanthium spinosum, Anaphalis, Anaphalis margaritacea, Arctium tomentosum, Argemone mexicana, Berkheya, Borraja, Carduus nutans, Carduus pycnocephalus, Carlina vulgaris, Cirsium douglasii, Cirsium undulatum, Cryptantha angustifolia, Echinops humilis, Filago arvensis, Girardinia diversifolia, Helianthella, Batata, Lupinus bicolor, Lupinus formosus, Malva moschata, Malva neglecta, Malva verticillata, Malvella leprosa, Mendabeltz, Obetia radula, Urtica massaica eta Gamochaeta pensylvanica
Zabalera	63 mm

Kardu-vanesa (Vanessa cardui) Nymphalidae familiako Lepidoptera ditrisio espezie bat da. Geografikoki gehien banatzen den tximeletetako bat da, Edozein leku epeletan bizi daiteke, tropikoetako mendiak barne. Espezie migratzailea da, eremu epeletan bizi den espeziea baina urtearen zati batean beste eskualde batzuetara iristen dena.

Estuki erlazionatutako beste espezie batzuk, Vanessa kershawi (batzuetan azpiespezietzat hartzen da), Vanessa virginiensis eta Vanessa annabella dira.

Deskribapena

Gainaldea laranja kolorekoa, aurreko hegalen punta beltza eta makula zuriak eta beltzak. Azpialdea arrosa kolorekoa da aurreko hegaletan eta horixka atzekoetan, zenbait ozelorekin ertz azpiko gunean.^[1]

Biologia

Hilabete epeletan ikus daiteke (martxoa, apirila, maiatza, ekaina, uztaila, abuztua, iraila). Urtean zenbait belaunaldi ditu. Ez da negutik bizirik ateratzen eta horregatik ale askok Europatik Afrikara migratzen dute 4000 km-rainoko bidaia eginez. Udaberria iristen denean, Andaluziako kostaldetik eta Afrikako iparraldetik zenbait ale itzultzen dira gurera, lurraldea berriro kolonizatzen dutelarik.

Landare elikagarriak

Helduek basoko loreen eta landatutako barietate handi baten loreen nektarrez elikatzen dira.

Ohikoenak: Malva sylvestrys, Cirsium spp., Carduus spp., Silybum marianum eta Galactites tomentosus.

Habitata

Itsas mailatik eskualdeko gailurrik gorenetaraino aurki daiteke. Jokabide migratzailea dela eta, edozein ingurunetan ikus dezakegu, baita itsaso gainean hegan doala ere.

Banaketa eremua

Tximeleta hau mundu guztian aurki daiteke, Hego Amerikan eta Antartikan izan ezik. Iberiar penintsula osoan ondo zabaldurik dago. Euskal Herrian lurralde guztian ikusten da.

Kontserbazioa

Espezie hau ez dago arriskuan. Izaera migratzailearen eraginez, urtetik urtera aleen ugaritasuna aldakorra da.

Nola ezagutu?

Ezin daiteke beste inolako espezierekin nahasi.

Migrazioa

Kardu-vanesa ez da eremu zehatz batean denbora luzez geratzen, 1600 km egin ditzake bere bizitza osoan zehar. 14000 km-ko migrazioa du Britania Handitik eta Suediatik mendebaldeko Afrikara, eta sei belaunaldi behar ditu horretarako.^[2] Altuera handietan egiten dute hegan, eta horregatik ez dira ongi behatu oraintsu arte. ^[3]

Bizi-zikloa

Arrautzak nektar ugari dagoen lekuan uzten dituzte. Badirudi ez dituztela ostalari landareak ezagutzen. Honek ostalari-landareetan jarri ez diren arrautzen hilkortasun handia eragin dezake. ^[4] Arrautza kopuru handia ekoizten dute; biziraupenean baino mendekotasun handiagoa dago progenie ugari batean. ^[5]

Galeria

Erreferentziak

↑ Yeray Monasterio León y Ruth Escobés Jimenez. (2017). Euskadiko eguneko tximeletak. Euskal Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitsu Nagusia, 178 or. ISBN 978-84-457-3421-6..
↑ Arnhold, Tilo (23 de octubre de 2012). «Falter mit Migrationshintergrund». Helmholtz-Zentrum für Umweltforschung UFZ (en alemán). Consultado el 27 de junio de 2016..
↑ «Butterfly Conservation: Secrets of Painted Lady migration unveiled». BirdGuides Ltd. Consultado el 22 de octubre de 2012..
↑ Scott, J. A. 1986. The butterflies of North America. Stanford University Press..
↑ Janz, Niklas. "The Relationship Between Habitat Selection And Preference For Adult And Larval Food Resources In The Polyphagous Butterfly Vanessa cardui(Lepidoptera: Nymphalidae)". Journal of Insect Behavior 18.6 (2005): 767-780. Print..

Kanpo estekak

Datuak: Q158603
Multimedia: Vanessa cardui / Q158603
Espezieak: Vanessa cardui

[1] Yeray Monasterio León y Ruth Escobés Jimenez. (2017). Euskadiko eguneko tximeletak. Euskal Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitsu Nagusia, 178 or. ISBN 978-84-457-3421-6..

[2] Arnhold, Tilo (23 de octubre de 2012). «Falter mit Migrationshintergrund». Helmholtz-Zentrum für Umweltforschung UFZ (en alemán). Consultado el 27 de junio de 2016..

[3] «Butterfly Conservation: Secrets of Painted Lady migration unveiled». BirdGuides Ltd. Consultado el 22 de octubre de 2012..

[4] Scott, J. A. 1986. The butterflies of North America. Stanford University Press..

[5] Janz, Niklas. "The Relationship Between Habitat Selection And Preference For Adult And Larval Food Resources In The Polyphagous Butterfly Vanessa cardui(Lepidoptera: Nymphalidae)". Journal of Insect Behavior 18.6 (2005): 767-780. Print..

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]