Verdungo gudua

Verdungo gudua
	Lehen Mundu Gerra
	Mendebaldeko Frontea
	Frantziar lubaki bat
Data	1916ko otsailaren 21a - abenduaren 18a
Lekua	Verdun-sur-Meuse ( Frantzia)
Koordenatuak	49°12′29″N 5°25′19″E / 49.2081°N 5.4219°E49°12′29″N 5°25′19″E / 49.2081°N 5.4219°E
Emaitza	Frantziar garaipena
Gudulariak
Frantzia	Alemaniar Inperioa
Buruzagiak
Philippe Pétain; Robert Nivelle	Erich von Falkenhayn
Indarra
30.000 soldadu (hasieran); 1.000.000 soldadu (amaieran)	150.000 soldadu (hasieran); 1.000.000 soldadu (amaieran)
Galerak
377.000-542.000 (horietatik, 162.308 hil edo galdu ziren)	336.000-434.000 (horietatik 100.000 hildako)

Artikulu hau Lehen Mundu Gerrako guduari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Verdun».

Verdungo gudua Lehen Mundu Gerrako luzeena eta, Sommeko guduaren ondoren, bigarren latzena izan zen. 1916ko otsailaren 21etik abenduaren 18ra Frantziako ipar-ekialdeko Verdun herriaren inguruan frantziar eta alemaniar armadek elkar borrokatu zuten; guztira, 250.000 hildako eta 500.000 zauritu baino gehiago izan ziren.

Gudu horretan, Robert Nivelle frantziar komandanteak «Ez dira pasatuko!» («Ils ne passeront pas !») esaldi ospetsua txanpondu zuen.

Lehen Mundu Gerrako Mendebaldeko Frontean kokatu zen gudua, eta 1916. urteko otsailaren 21etik abenduaren 19ra bitartean iraun zuen. Frantziako eta Alemaniako armadek borrokaldi armatuak izan zituzten Frantziako ipar-ekialdeko Verdun inguruan. Azkenean, frantsesak garaile izan ziren.

Gudua otsailaren 21ean hasi zenean, frantses armadak 30.000 lagun inguru zituen Verdunen; alemanak, ostera, 150.000 lagun inguru ziren. Armaz ere frantsesak hasieran gutxiago ziren, baina gudua aurrera joan ahala, gauzak aldatu egin ziren, eta amaieran, bai frantsesak, bai alemanak milioi bana lagun ziren borrokaldietan: frantsesek 377.000-542.000 lagun galdu zituzten denera (162.308 gutxienez hilda edo galduta); eta alemanek 336.000-434.000 lagun galdu zituzten, 100.000 inguru hilda.

Borrokaldiak egin ziren eremuetan, inoiz identifikatu ez diren alde bietako milaka soldaduen omenez oroigarria eraiki zuten, nahasita baitzeuden.

Aurrekariak eta gudua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Verdungo lurraldea menperaezina izan zen historian zehar, hasi Atilaren garaietatik eta Frantzia-Prusia Gerrara arte. 1914. urtean zeharo gotortuta zegoen eta artilleria-baliabideak zituen: ikurra zen. Hala ere, Lehen Mundu Gerraren hasieratik, alemanen taktika frantses armada zeharo ahultzea zenez, 1916. urterako, frantsesek Verdungo gotorlekua ahulduta zeukaten. Nolanahi ere, alemanek 1916. urteko otsailaren 12an erasoa jotzeko asmoa bazuten ere, astebete atzeratu behar izan zuten, eguraldi txarrarengatik. Tarte horretan, frantsesek indarrak eskuratzeko beta izan zuten, eta baliabide berriak heldu ahala, gudua luzatzen joan zen.

Bien bitartean, Aliatuek Sommeko guduari ekin zioten 1916. urteko uztailaren 1ean, eta alemanek baliabideak Verdundik Sommera bidali behar izan zituzten. Gudu hura garailerik gabe amaitu zen, baina Lehen Mundu Gerrako odoltsuena izan zen. Horren ondorioz, 1916. urtearen amaierarako, armada alemana ahituta zegoen, eta frantsesek kontraeraso bortitzak jo zituzten. Alemanek ez zuten frantses armada zeharo ahultzeko helburua lortu, elkarri min handia egin zioten arren. Frantsesen irudimenean, Verdungo Gudua euren lurraldearen defentsaren ikur bihurtu zen. Alemanen iritziz, Verdun gune estrategikoa zen, baina Frantziako kamioi-garraioa Alemaniako trenbide bidezkoa baino eraginkorragoa izan zen une horretan.