Violette Szabo

Violette Szabo
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Levallois-Perret, 1921eko ekainaren 26a
Herrialdea	Frantzia
Heriotza	Ravensbrück, 1945eko otsailaren 5a (23 urte)
Heriotza modua	: bala zauria
Hezkuntza
Heziketa	Q18469689
Hizkuntzak	frantsesa
Jarduerak
Jarduerak	espioia, SOE agent (en) eta Erresistentziaren kidea
Altuera	164 zentimetro
Enplegatzailea(k)	Special Operations Executive (en) (1943ko uztailaren 10a -
Jasotako sariak	ikusi Croix de guerre 1939–1945 (1947) ; Médaille de la Résistance (1973) ; Britainiar Inperioko Ordenaren kidea ; George Cross (1946ko abenduaren 17a) ;
Zerbitzu militarra
Adar militarra	Auxiliary Territorial Service (en)
Gradua	Alferez
Parte hartutako gatazkak	Bigarren Mundu Gerra

Violette Szabo (Paris, Frantzia, 1921eko ekainaren 26a - Ravensbrück, Alemania, 1945eko otsailaren 5a ) SOEko (Special Operations Executive-Operazio Berezien Exekutiboko) britainiar kidea izan zen Bigarren Mundu Gerran . Erresuma Batuko espioitza lanetan aritu zen errekonozimendu misioetan eta Frantziako Erresistentziaren alde jardun zuen 1944tik 1945era.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Violette Reine Elizabeth Bushell Parisen jaio zen 1921ean. Aita ingelesaren eta ama frantsesaren alaba, laster joan ziren Londresera, Ingalaterrara, eta han hazi zen. 14 urtetik aurrera lanbide desberdinetan lan egin zuen, Londresko auzoetako ileapaindegi estilista edota saltzaile. Violette bere edertasun, adimen eta dinamismoagatik nabarmendu zen.

1940an, 19 urte zituela, eta gerra hasita zegoela, ofizial bat ezagutu zuen Hungariako Atzerriko Legioko Etienne Szabo, urte horretan bertan ezkondu zen eta bere destinu ezberdinetara jarraitu zion. Szabo Afrikara bidali zuten, eta Violette anbulantziako andazain izan zen bere lehen semeaz haurdun geratu zen arte.Londresera itzuli zenean, 21 urte zituela, bere alaba Tania 1942ko ekainaren 8an jaio zen, bere senarra Afrikan zen bitartean. El Alameingo batailan, ekintzan, hil Etienne, 1942ko urriaren 24an.

Bigarren Mundu Gerran agente gisa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Londresen egon zen bitartean, zerbitzu sekretu britainiarrak hautagai gisa hartu zuen eta Violette Szabo SOErako agente berezi gisa kontratatu zuen bere sustrai anglo-frantsesengatik. Violette frantsesez ondo moldatzen zen eta berehala onartu zuen eskaintza eta prestakuntza azkarra jaso zuen errekonozimendu agente gisa, armak eta lehergailuak maneiatzeko, autodefentsa, paraxutismoa, ezkutuko operazioak eta sabotajeak ikasteko.

1944ko hasieran, bere lehen misioan, Westland Lysander batean garraiatu zuten eta Frantziako Ruanen paraxutean jaurti zuten, non Frantziako Erresistentziarekin harremanetan jarri zen, Corinne gerra izenaz. Bere eginkizuna Atlantikoko Harresiko Alemaniako gotorlekuen sektore batzuen ahultasunak ezagutzea zen. Susmagarri gisa atxilotu zuten bi aldiz, bi alditan askatu zuten eta, ondoren Ingalaterrara itzuli zuen.

Harrapaketa eta exekuzioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1944ko ekainaren 7an, Limoges eremuko makien arteko lotura lanetan aritzea zen bigarren misioa esleitu zitzaion, alderdien ekintzak D eguneko (Normandiako lehorreratzea) aliatuen operazioekin batera integratzeko. Eginkizun hori burutuz eta Citroën autoan zihoan alderdikide baten konpainian zegoela, SS patruilek atzeman zuten. Szabo Gestapoko bulegoetara eraman zuten eta bertan galdekatu zuten, torturatu egin zuten eta gero Ravensbrück kontzentrazio esparrura bidali zuten 1945eko otsailaren 5ean exekutatu zuten SOEko beste agente batzuekin batera, Denise Bloch, Cecily Lefort eta Lilian Rolfe. Bigarren Mundu Gerran SOEko 55 emakumezko kideetatik, 13 ekintzetan edo nazien kontzentrazio esparruetan hil ziren.

Liburua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Tania Szabo alabak amaren bi misioen berreraikuntza zehatza eta zaindua idatzi zuen 1944an garai hartako Frantziako gune arriskutsuenetan, bere haurtzaroko oroitzapenekin. Jack Higgins egileak hitzaurrea idatzi zuen eta Limousin eskualdean misioan lagun zuen Jean-Claude Guiet irrati operadore frantsesak sarrera idatzi zuen. 2007ko azaroaren 15ean, Gazte ausarta eta ederra: SOE agentearen misioak, Violette Szabo tenienteak liburuaren aurkezpenean, Odette Churchill SOEko agente ohiak zera esan zuen: "Guztion arteko ausartena izan zen".

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Binney, Marcus (2002). The Women Who Lived for Danger: The Women Agents of SOE in the Second World War. London: Hodder & Stoughton. ISBN 978-034081-839-8.
Foot, M.R.D. "Szabo, Violette Reine Elizabeth", Oxford Dictionary of National Biography (2004: rev. edn 2008)
Grehan, John; Mace, Martin (2012). Unearthing Churchill's Secret Army: The Official List of SOE Casualties and Their Stories. Barnsley: Pen & Sword Military. ISBN 978-178337-664-3.
Hastings, Max (2012 (orig=1981). Das Reich: The March of the 2nd SS Panzer Division Through France, June 1944 (Pan Macmillan edición). Michael Joseph. ISBN 978-033052-913-6.
Helm, Sarah (2005). A Life in Secrets: The Story of Vera Atkins and the Lost Agents of SOE. New York: Little, Brown.
Helm, Sarah (2015). If This is a Woman; Inside Ravensbrück, Hitler's Concentration Camp for Women. New York: Little, Brown.
.
Minney, R. J. (1983 (orig=1956). Carve Her Name With Pride. Portway books. Bath: Chivers. ISBN 0-86220-521-2.
Ottaway, Susan (2003). Violette Szabo: The Life That I Have. Barnsley: Pen & Sword Books. ISBN 0-85052-976-X.
ISBN 1-905095-20-1..
Vickers, Philip (2000). Das Reich: 2nd SS Panzer Division 'Das Reich' – Drive to Normandy, June 1944. Battleground Europe. London: Leo Cooper. ISBN 978-085052-699-8.
Wynne, Barry (1961). No drums, No Trumpets: The Story of Mary Lindell. London: A. Barker. OCLC 11535763.