Herminia Aburto Colihueque

Aldatu loturak
Wikipedia, Entziklopedia askea
Herminia Aburto Colihueque
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakHerminia Aburto Colihueque
Jaiotza1910
Herrialdea Txile
Heriotza1992 (81/82 urte)
Familia
AitaManuel Aburto Panguilef
Hezkuntza
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakmilitante politikoa

 Herminia Aburto Colihueque (1910-1992) Maputxe etniako ekintzaile izan zen, XX. mendearen lehen erdian jaioa. Bere herrialdeko hautaketa batean kargu publiko baterako hautagai gisa aurkeztu zen maputxe herriko lehen emakumea izan zen. Gainera, Araucana Yafluayin Emakumeen Elkarteko lehendakaria eta Araucana Federazioko idazkaria izan zen.[1]

Familia eta gaztaroa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Herminia Aburto Manuel Aburto Panguilefen (1922 eta 1940 urteetan Araucana Federazioaren sortzaile eta lehendakaria) eta Abelina Colihueque Lemunaoren (biak maputxeen etniakoak) alaba izan zen.[2][3]

Gurasoek sustatu eta lagundu egin zioten betidanik prestakuntza eta instrukzioa jarrai zezan, eta, beraz, garai hartako emakume maputxe —eta ez maputxe— askok ez bezala, Herminiak hezkuntza jaso zuen. Modu pribilegiatuan ikasi zuen irakurtzen eta idazten, eta horrek politikan aktiboki parte hartzera eraman zuen, Araucanako Federazioan sartu zen, erakundeko idazkari eta dokumentu-erredaktore gisa (1933-1938). (1933-1938). Araucana Korporazioaren zuzendaritzaren partaide ere izan zen. [4][5]

Ibilbide politikoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1935ean, Aburto Colihueque Temucoko erregidore izateko hautagai independente gisa aurkeztu zen urte horretako udal hauteskundeetan —emakumeen sufragioa gauzatu zen lehen hautaketa—, baina ez zuten hautatu.[6] .

Horrela, Txileko lehen emakume maputxea izan zen hauteskunde publikoko kargu batera aurkeztu zena [7]

1938an Sociedad Femenina Araucana Yafluayin elkarteko presidente hartu zuen, emakumeen maputxeen lehen elkarteetako bat, 1937an sortua. [7] Erakunde horrek Araucanoko Biltzar Nazionalean parte hartu zuen 1939ko apirilean. Urte horretan bertan, maputxeen ordezkaritzan parte hartu zuen —Chepo Antimán, Colilla Marilla eta Marihuán Rapimánekin batera—, eta Txileko Emakumeen Emantzipazioaren Aldeko Mugimenduarekin (MEMCH) bildu zen.[8] 1940ko hamarkadatik aurrera, Aburto Colihueque Valparaíso hirian kokatu zen, eta geroago Santiagon.

Araukaniarrak antolatuta, beren interesen aldarrikapenen alde eta hitz egiteko eta botoa emateko eskubidea konkistatzeko borrokatuko dute, gure herrialdeko emakume txiletarrak bezala Herminia Aburto. Juventud Araucana

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ Alfredo, Seguel. (2023-12-04). «Recuerdan a Herminia Aburto Colihueque: La primera mujer mapuche candidata a un cargo público en Chile» El Ciudadano (Noiz kontsultatua: 2024-05-08).
  2. ↑ Participación y políticas de mujeres indígenas en América Latina. Flacso-Sede Ecuador, 94 or..
  3. ↑ Hernández, Publicado por Hortensia. Herminia Aburto Colihueque primera mujer mapuche candidata a elecciones municipales. (Noiz kontsultatua: 2024-05-08).
  4. ↑ Zavala San Martín 2010, 195 orr. .
  5. ↑ mdelreal. (2017-11-21). «Mujeres Bacanas | Herminia Aburto (1933-1940)» Mujeres Bacanas (Noiz kontsultatua: 2024-05-08).
  6. ↑ Intelectuales indígenas piensan América Latina. Abya Yala, 253 or..
  7. ↑ a b Zavala San Martín 2010, 196 orr. .
  8. ↑ «Pluralismo y despliegue territorial» patrimonioygenero.dibam.cl.

Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Herminia_Aburto_Colihueque&oldid=9789090"(e)tik eskuratuta