AP-15

Wikipedia, Entziklopedia askea
Artikulu hau Nafarroako autobidea buruzkoa da; Nafarroako eta Gipuzkoako autobiari buruzkoa beste hau da: «A-15».
Nafarroako Autobidea
Kokapena
HasieraTutera
AmaieraIrurtzun
Deskribapena
Luzera112, 6km

Nafarroako autobidea Nafarroako autobidea bat da, Tutera eta Irurtzun lotzen dituena eta, bitartekoaren artean, Castejon, Martzilla, Tafalla, Iruña eta Zuastirekin.

Nafarroako Gobernuak eraiki zuen 1973 eta 1980 urteen artean  N-121  eta  N-240  errepideen trazadura zaharraren gainean.

Identifikatzailea  AP-15  da.

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Autobide honen historia 1973ko uztailean hasi zen, Audenasa enpresa sortu zenean. Horri esker, lanak zuzenean has daitezke, obra publiko-pribatu gisa diseinatu baita, eta zati pribatuak azpiegitura eraiki eta ustiatzen du, zorra onbideratu arte. 1974rako autobide ia osoa eraikitzen hasi ziren, 1976ko urtarrilean lehen tartea inauguratzea ahalbidetu zuena: Noain-Tafalla.

Urtebete geroago, 1977ko uztailean, Tafalla eta Castejon arteko zatia martxan jarri zen, Tutera eta Iruña arteko ibilbideak 80 kilometro eskasetan egiteko aukera emanez. Azken zati horri, 1978ko apirilean,  AP-68  autobidearen lotunea egokitu zitzaion Castejon inguruan, eta, horrela, Zaragozarako eta Logroñorako etorkizuneko ibilbideekin lotu zen.

1980an, martxoan, autobidearen azken tartea inauguratu zen, Berriozar eta Irurtzun lotuz. Horrela, autobidea amaituta zegoen. Hala ere, Irurtzun eta Tutera arteko trafiko guztia Iruñetik igarotzen zen, eta, ondorioz, egungo Iruñeko mendebaldeko erronda eraiki zuten agintariek,  AP-15  autobidearen bi zatiak lotuko zituena. Hala ere, honek  A-15  izena izango luke, doakoa izango litzatekeelako. 1991n inauguratu zen.

Autobidea hainbat urtez aritu zen lanean. 1993ko abenduan, Audenasak saneamendu-aldia amaituta zegoela adierazi zuen, hau da, autobidea eraikitzeko gastua itzulita zegoela bidesariei esker.

Urte batzuk geroago, eta  A-10 ,  A-12 ,  A-15  edo  A-21  bezalako beste komunikazio-bide batzuk eraiki ondoren Nafarroan, Tafallaldeko eta Tuteraldeko biztanleak autobidearen doakotasuna eskatzen hasi ziren, Nafarroako gainerako herriekin alderatuta, zeinak doako autobiak baitzituen. Hau oso gai polemikoa bihurtu zen urte askoan. Azkenik, eztabaida gogorren ostean, iragarri zuten 2019tik aurrera autobidea doakoa izango zela joan-etorriko ibilbide bera 24 ordutan egiten bazuten. Hori gailua duten ibilgailuei bakarrik VIA-T aplikatuko litzaieke. Honek ez zuen harrera ona izan, baina gainditu egin zuen. Hala ere, murrizketa hasi baino bi egun lehenago, Nafarroako Gobernuak iragarri zuen beharrezkoa izango zela ibilbideen BEZa ordaintzea, eta, beraz, ez zela erabat doan aterako. Berriro ere kritika ugari izan ziren, baina azkenean polemika eten egin zen.[1][2][3][4]

2020ko irailean, Nafarroako Gobernuak iragarri zuen Audenasari baimena ematen ziola Itza Zendean bidesaria jartzeko, zehazki Zuasti udalerrian, zerbitzugunean. Berriozarren autobidea hartu eta, Zuastiko zerbitzugunearen bidez,  NA-4104  errepidera iristeko eta  N-240-A  errepidearekin lotzeko, modu alegatiboan autobidea utzi eta autobidea hartzen duten ibilgailu asko eta asko dira horren arrazoia. Bost kilometro geroago, auto horiek Aizkorbeko autobidera itzuliko dira. Irregulartasun hori konpontzeko, Audenasak gunea egokitu zuen bidesaria eraikitzeko.[5][6]

Autobidea 2029ko ekainean itzuliko da Nafarroako Gobernuaren eskuetara. Orduan amaituko ziren bidesariak.

Tarteunea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Izena Tarteunea Egoera Luzera (km)
Irurtzun  A-15   A-10  - Berriozar  A-15  1980[7] 16
Noain  A-15  - Tafalla 1976[8] 35
Tafalla - Castejon 1977[9] 45
Castejon -  AP-68 ko lotura 1978[10] 6

Ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Abiadura Ikurra Irteera Errailak Irteera izena (Irurtzungo norabidea) Irteera izena (Tuterako norabidea) Errailak Lotzen duen errepidea Oharrak
Nafarroako Autobidearen hasiera
Nafarroako Autobidearen amaiera
 AP-68   E-804 
1
Tutera
Zaragoza
Alfaro
Logroño
 AP-68   E-804 
Tuterako Ordainlekua
Tuterako Ordainlekua
5
Atsedengunea
6
Tutera
Madrid
 A-68   N-113 
13
Castejon
Valtierra
 Sendaviva Natura Parkea 
Castejon
Valtierra
 Sendaviva Natura Parkea 
14
Valtierrako Zerbitzugunea
Valtierrako Zerbitzugunea
29
Marcilla
Peralta
Marcilla
Peralta
 NA-128 
Marcillako Ordainlekua
Marcillako Ordainlekua
49
Olite
 N-121 
50
Tafalla
Tafalla
Olite
Tutera
Zaragoza
Madrid
 N-121 
56
Iruña
 N-121 
56 B
Puiu
 N-121 
56 A
Tafalla Iparraldea
 N-121 
71
Gares
 canteras 
 NA-601 
Imarkoaingo Ordainlekua
Imarkoaingo Ordainlekua
78
Imarkoaingo Zerbitzugunea
Garraio Hiria
Imarkoaingo Zerbitzugunea
Garraio Hiria
80 A
Jaca
Huesca
 A-21 
80 B
Noain
Beriain
 N-121 
81
Tudela
Zaragoza
Madrid
 N-121 
82
Noain
Zangoza
Huesca
 A-21 
Iruñako Mendabaldeko
Ingurabidea
Iruñako Mendabaldeko
Ingurabidea
 A-15 
102
Zuastiko Zerbitzugunea
Zuastiko Zerbitzugunea
Zuastiko Ordainlekua
Zuastiko Ordainlekua
109
Aizkorbe
Iruña
 N-240-A 
Nafarroako Autobidearen amaiera
Nafarroako Autobidearen hasiera
 A-15   A-10 

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ (Gaztelaniaz) Arnedo, Beatriz. (). «Nafarroako autobidea doan izango da Via Trekin egunean zehar joan-etorriko bidaietan bakarrik» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-10-06).
  2. ↑ (Gaztelaniaz) Navarra.com. «AP-15 dagoeneko "doan" da: atzeraeraginez aplikatzen da deskontua, baina BEZa kobratzen jarraituko da» Navarra.com (Noiz kontsultatua: 2020-10-06).
  3. ↑ (Gaztelaniaz) Gutiérrez, Natxo. (). «Aierdik adierazi du AP-15eko BEZa legez ordaindu behar dela» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-10-06).
  4. ↑ (Gaztelaniaz) Arnedo, Beatriz. (). «UPNk AP-15ean BEZa ordaindu behar bada, Audenasak bere gain hartzea proposatu du» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-10-06).
  5. ↑ (Gaztelaniaz) Navarra, Diario de. (). «Bidesari berria Zuastiko zerbitzugunean» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-10-06).
  6. ↑ Nafarroako Gobernua. Audenasak Zuastiko zerbitzugunean, AP-15 Nafarroako Autobidean, ordainleku berria egokituko du. .
  7. ↑ https://www.audenasa.es/acerca-de-audenasa/historia/.
  8. ↑ http://hemeroteca.abc.es/nav/Navigate.exe/hemeroteca/madrid/abc/1976/02/07/037.html.
  9. ↑ http://hemeroteca.abc.es/nav/Navigate.exe/hemeroteca/madrid/abc/1977/07/29/004.html.
  10. ↑ https://elpais.com/diario/1978/04/05/espana/260575223_850215.html.

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=AP-15&oldid=9237402"(e)tik eskuratuta