Josefina Robledo Gallego
| Josefina Robledo Gallego | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotzako izen-deiturak | Josefina Robledo Gallego |
| Jaiotza | Valentzia, 1897ko maiatzaren 10a |
| Herrialdea |  Espainia |
| Heriotza | 1972 (74/75 urte) |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | gaztelania |
| Irakaslea(k) | Francesc Tàrrega |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | classical guitarist (en)  eta musikagilea |
| Genero artistikoa | musika klasikoa |
| Musika instrumentua | classical guitar (en) |
Josefina Robledo Gallego ( Valentzia, 1897 - Godella, 1972 ) Espainiako eta nazioarteko musikaren historian arrasto handia utzi zuen lehen gitarrista espainiarra izan zen. Tárrega maisuaren dizipulurik gogokoenean bihurtu zen. Bere generoan aitzindaria izan zen, etorkizuneko gitarra-jotzaileei, batez ere emakumeei, bidea irekiz. Josefina Robledok lanik konposatu ez bazuen ere, Mendelssohn, Beethoven edo Chopin bezalako egile klasikoen transkripzioak egin zituen.
Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Josefina Robledo Gallego gitarra jotzen hasi zen, gaixotasun baten ondorioz hil zen anaiaren omenez. Tàrrega maisuak Valentzian egindako errezitaldi batean, Josefina animatu zuen pieza bat interpretatzera. Capricho Árabe interpretatu zuen, Tàrregaren beraren pieza. Gaztearen miresmena eta talentua ikusita, Tarregak berak bere burua Josefinaren irakasle izendatu zuen. Une horretatik aurrera (1904. urtetik aurrera), Valentzian klaseak ematen hasi ziren eta Bartzelonara bisitan joaten zen, Robledoren gurasoak irakaslearen lagun minak baitziren. Josefina eta Tárregaren miresmena elkarrekikoa zen, haien ezaugarri artistikoak zein pertsonalak zirela eta. [1] 1907an, 10 urte besterik ez zituela, Valentziako Kontserbatorioan eman zuen bere lehen kontzertua, eta handik gutxira kontzertu-jotzaile gisa Espainiako hainbat hiritara joan zen, publikoaren eta kritikaren miresmena piztuz. [2] [1]
15 urte zituela (1912), Josefina Argentinara bidaiatu zuen. Bertan arrakasta handia lortu zuen, eta horrexegaitik, bere egonaldia 1915era arte luzatu zuen, Uruguain, Paraguai eta Brasilen bira bat hasiz.[3] Tàrrega, Sor, Albéniz eta Granadosen errepertorioarekin aritu zen 1914tik 1924ra eta bertan ere irakasle izan zen La Platako Williams Kontserbatorioan. 18 urte besterik ez zituela, gitarrista gazteak Sao Paulon eta, ondoren, Rio de Janeiron instrumentu irakasle gisa finkatzea eta lan egitea erabaki zuen, eta Brasilgo Tàrrega eskolako dibulgatzaile nagusia bilakatu zen. Izan ere, Josefina Robledok beti gorde zituen bere irakasleak prestatzen zizkion ariketa pertsonalak, eta Brasilgo bere ikasleetako batek, Osvaldo Soaresek (1884-1966), 1932an Eskola de Tàrrega izenburuko gitarra tratatu bat argitaratu zuen. Brasilen, gitarra abesti ezagunen lagungarri gisa erabiltzen zen, baina XX. mendearen hasieratik gitarra klasikoaren azterketa eta praktikaren hedapena bultzatu zen bera bezalako gitarra-jole ospetsuei esker.[1]
1923an Argentinara itzuli eta Williams de la Plata kontserbatorioko irakasle izan zen. Aitaren osasun arazo bat zela eta, 1925ean Valentziara itzuli behar izan zuen, Espainia osoan kontzertu ugari eman zituen eta Adolfo Salazar bezalako pertsonaiek txalotu zuten. [1] [3]
Josefina Robledo Ricardo García de Vargas, Godellaren kronista ofizialarekin, ezkondu zen 1927an, eta une horretatik aurrera utzi zuen bere karrera kontzertu-jartzaile gisa. Harrezkero bilera pribatuetan edo noizbehinkako kontzertuetan baino ez zuen egin. Hala nola, 1952ko azaroaren 20an, Tàrregaren jaiotzaren mendeurrenean, Vila-real- en, edo 1959ko abenduaren 15ean Valentziako Kontserbatorioan. [1] Robledok ez zituen lanik konposatu, baina egile klasikoen hainbat transkripzio egin zituen, eta nazioartean arrakasta lortu zuen lehen emakume gitarrista espainiarra izan zen.
Josefina Robledo 1972an hil zen Golledan.
Erreputazioa eta omena[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Bizitzan zehar saririk edo errekonozimendu handirik jaso ez bazuen ere, 1979an, bere heriotzaren 7 urtera, bere senarrak bere obr batzuk ematea erabaki zuen Caixa d'Estalvis de València -ri, bi sari sortzeko funtsak emateko; lehena Godellaren azterketa historikoari eskaini zitzaion, eta bestea Josefina Robledoren memoriari. Horrela jaio zen Josefina Robledo Gitarra Lehiaketa, 1979tik 1987ra ospatu zena. Deialdia 2009an berreskuratu zen berriro, eta 2014tik aurrera Nazioarteko Gitarra Jaialdia da. [4] [5]
Eduard López-Chávarri i Marco kritikari eta musikologoak Josefina Robledo gitarrista Andrés Segovia bezain birtuosoa zela deskribatu zuen. [6] [7]
Transkripzioak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Robledok hainbat konpositore klasikoen lanen transkripzioak egin zituen. Hona hemen egilearen arabera sailkatutako lanak:
F. Chopin[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Diskografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Josefina Robledok grabazio batzuk egin zituen, eta gaur egun bilduta daude zenbait diskotan:
- Francisco Tárrega: Francisco Tárregari omenaldia.
- Segovia & Contemporaries, Vol. 12: Tarrega, bere ikasleak eta haien ikasleak.
- ↑ a b c d e Josefina Robledo. Cátedra de guitarra Rosa Gil del Bosque.
- ↑ Aipuaren errorea: Konpondu beharreko erreferentzia kodea dago orri honetan:
ez da testurik eman
:3izeneko erreferentziarako - ↑ a b Nogales Barrios, Silvia. (15/08/2021). Josefina Robledo: El inicio. Ritmo.
- ↑ Godella afina las cuerdas para el Festival Internacional de guitarra Josefina Robledo. Ajuntament de Godella 5 de Maig de 2014.
- ↑ El Festival de Guitarra Josefina Robledo de Godella registra un notable éxito de público. Levante. El Mercantil Valenciano 2014-05-27.
- ↑ Llàcer, Miquel. (2000). Retrat de Josefina Robledo. Butlletí Informatiu Municipal.
- ↑ Norlander, Mar. JOSEFINA ROBLEDO GALLEGO Guitarra. Mujeres instrumentistas.