Ursula von der Leyen

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ursula von der Leyen

13. Europako Batzordeko Presidentea

2019ko abenduaren 1a -
← Jean-Claude Juncker
Bundestageko kidea

2017ko urriaren 24a - 2019ko uztailaren 31 - Ingrid Pahlmann →
Hautetsia: Bundestageko 19. Legealdia
Alemaniako Defentsa Ministroa

2013ko abenduaren 17a - 2019ko uztailaren 17a
← Thomas de Maizière - Annegret Kramp-Karrenbauer →
Bundestageko kidea

2013ko urriaren 22a - 2017ko urriaren 24a
Hautetsia: Bundestageko 18. Legealdia
Lan eta Gai Sozialetarako Ministroa

2009ko azaroaren 30a - 2013ko abenduaren 17a
← Franz Josef Jung - Andrea Nahles →
Bundestageko kidea

2009ko urriaren 27a - 2013ko urriaren 22a
Hautetsia: Bundestageko 17. Legealdia
Federal Minister of Family Affairs, Senior Citizens, Women and Youth (en) Itzuli

2005eko azaroaren 22a - 2009ko azaroaren 30a
← Renate Schmidt - Kristina Schröder →
Saxonia Behereko Landtag-eko kidea

2003 -
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakUrsula Gertrud Albrecht
JaiotzaIxelles, 1958ko urriaren 8a (65 urte)
Herrialdea Alemania
BizilekuaBeinhorn (en) Itzuli
Lehen hizkuntzaalemana
Familia
AitaErnst Albrecht
AmaAdele Albrecht
Ezkontidea(k)Heiko von der Leyen  (1986 -
Seme-alabak
Anai-arrebak
Familia
Leinuavon der Leyen (en) Itzuli
Hezkuntza
HeziketaHannoverko Medikuntza Eskola
Münsterreko Unibertsitatea
London School of Economics
Hannoverko Unibertsitatea
Göttingengo Unibertsitatea
Brusela I Europako Eskola
Hezkuntza-mailaMedikuntzako doktorea
public health professional degree (en) Itzuli
Hizkuntzakalemana
ingelesa
frantsesa
Jarduerak
Jarduerakmedikua, politikaria eta equestrian (en) Itzuli
Altuera161 zentimetro
Lantokia(k)Hannover eta Berlin
Enplegatzailea(k)Hannoverko Medikuntza Eskola  (1988 -  1992)
Hannoverko Medikuntza Eskola  (1998 -  2002)
Jasotako sariak
KidetzaEuropean Union Parliamentary Group in the German Bundestag (en) Itzuli
Europa-Union Deutschland (en) Itzuli
First Merkel cabinet (en) Itzuli
Second Merkel cabinet (en) Itzuli
Third Merkel cabinet (en) Itzuli
Fourth Merkel cabinet (en) Itzuli
Izengoitia(k)Rose Ladson
Sinesmenak eta ideologia
ErlijioaLuteranismoa
Alderdi politikoa Alemaniako Batasun Demokrata Kristaua
IMDB: nm2164993 Twitter: vonderleyen Instagram: ursulavonderleyen Discogs: 5572739 Edit the value on Wikidata

Ursula Gertrud von der Leyen (Alemania, 1958ko urriaren 8a). Jaiotzez Ursula Gertrud Albrecht[1][2], Alemaniako politiko eta medikua[3], eta Europako Batzordeko egungo presidentea (2019ko abendutik, Europako IX. legegintzaldia) da.​ Bere familia politikoa Europako Alderdi Popularra da. Alemaniako defentsa-ministro izan zen 2013tik 2019ra bitartean[4]. Alemaniako Batasun Kristau-Demokrata alderdiko kidea (CDU), Alemaniako historian defentsa-ministro eta Europako Batzordeko presidente izan den lehen emakumea[3][5].​​ Aurretik, Familia, Hirugarren Adina, Emakumeak eta Gazteria ministroa izan zen 2005etik 2009ra, eta Lan eta Gizarte Gaietako ministroa 2009tik 2013ra[6].​ Ama-hizkuntzaz gain (alemana), frantsesez eta ingelesez erraz hitz egiten du; izan ere, haurtzaroa Bruselan igaro zuen, eta hainbat urte eman zituen Estatu Batuetan[7].

Bere aitak, Ernst Albrechtek, lan egin zuen Europako erakundeentzat 1954-1970 bitartean. 1976tik 1990era bitartean, Saxonia Behereko Alemaniako estatu federatuko lehendakaria izan zen[8][4][9].

2001etik 2004ra, Hannover eskualdean, tokiko politikan parte hartu zuen, eta Saxoniako Beherako Estatuko Gobernuko Gizarte Gaien, Emakumeen, Familiaren eta Osasunaren ministroa izan zen 2003tik 2005era. 2005ean, kabinete federalarekin bat egin zuen, eta 2019ra arte hainbat sailetan egon zen[6].​ Halaber, Angela Merkel kantziler gisa[10] ordezkatzeko lehiakide nagusitzat hartu zen, eta NATOko idazkari nagusi izateko gogokoen zen[11][12][13].

2019ko uztailaren 2an, Europako Kontseiluak Europako Batzordeko lehendakari[14] izateko hautagai gisa proposatu zuen von der Leyen.​ Uztailaren 16an, Europako Parlamentuak kargu hori betetzeko aukeratu zuen, eta 2019ko abenduaren 1ean hasi zen bere agintaldia[4].

Familia, lehengo urteak eta hezkuntza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ludwig Knoop baroiaren ondorengoa da, Bremen hiriko[15] tela-fabrikatzaile eta XIX. mendeko enpresaburu arrakastatsuenetako bat. Heidi Adele Albrechten eta Ernst Albrechten alaba da. Ursula Gertrud Albrecht[1] izenarekin jaio zen Ixellesko (Brusela) udalerri belgikarrean, 1958ko urriaren 8an[3].​ Aita Alemaniako Batasun Kristau-Demokrata (CDU)[3] alderdi kontserbadoreko politikari ospetsua izan zen. Europako Batzordean, lehia-zuzendari nagusi izatera iritsi zen (1970 arte)[16], baita Saxonia Behereko estatu federatuko presidente ere (1976tik 1990era)[3]. Ursula von der Leyenek bost anaia ditu, eta horietako bi, Hans-Holger Albrecht eta Donatus Albrecht, enpresaburu ezagunak dira[17].

Ursula jaio[4] eta lehen urteak Bruselan eman zituen[18]. Bertan, Europako Eskolan ikasi zuen (Bruselako funtzionario komunitarioen seme-alaba asko ikasten duten erakundea), eta alemanez eta frantsesez ikasi zuen; frantsesa lehen mailatik ikasi zuen[9][16].

Geroago, familia Lehrten kokatu zen, Hannoverren, bere aita Bahlsen elikagai-konpainiako zuzendari exekutibo izendatu zutenean.

1976an, unibertsitate-ikasketak hasi zituen, eta Arkeologian matrikulatu zen, Gottingenen. 1977an, karrera aldatu zuen, eta, 1980ra arte, Ekonomia ikasi zuen Gottingen eta Münsterren; ikasketa horiek etenda gelditu ziren 1978an[6], eta Londresko London School of Economics eskolan jarraitu zuen. Armada Gorriaren Frakzioak Hanns-Martin Schleyer patronaleko lehendakaria hil zuen 1977an, eta, orduan, aitak Londresera bidali zuen balizko atentatu batetik babesteko. Han, Rose Ladson izen faltsuarekin ikasi zuen, eta Scotland Yard-en babesa jaso zuen[19].

1980an, karrera aldatu zuen berriro, eta medikuntza-ikasketak hasi zituen Medizinische Hochschule Hannover-en, eta, 1987an, graduatu zen[20]. Ginekologian[3] espezializatu zen, eta, 1986an, Heiko von der Leyen medikuarekin ezkondu zen, zeinarekin zazpi seme-alaba izan dituen.

1988 eta 1992 artean, mediku laguntzaile gisa aritu zen lanean Medizinische Hochschule Hannover-eko[6] emakume-klinikan. Graduondo ikasketak amaitu ondoren, Medikuntza-doktore gisa graduatu zen 1991n[21].

1992tik 1996ra bitartean, bi alaba bikiak jaio ondoren, Ursula von der Leyen Stanforden bizi izan zen. Han, senarra Stanford Unibertsitatean ari zen lanean, eta Ursula bere seme-alabak zaintzen aritu zen[6].​ 1996an itzuli zen Alemaniara, eta, 1998 eta 2002 bitartean, Gizarte Medikuntza eta Osasun Sistemaren Ikerketaren epidemiologia Saileko kide izan zen Medizinische Hochschule Hannover-en[20].

Bruselan bizi zirela, Benita-Eva hamaika urteko ahizpa txikia minbiziarekin hil zen. Geroago, minbizia zela eta, «nire gurasoen inpotentzia izugarria» gogoratzen zuen, eta, 2019an, hori izan zen arrazoietako bat EBko Batzordeak «minbiziaren aurkako borrokan ekimena hartu» behar zuela adierazteko[22].

Ibilbide politikoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ursula von der Leyen Alemaniako Batasun Kristau-Demokratan (CDU), 1990ean afiliatu zen, eta 1999an ekin zion bere jarduera politikoari. 2001ean, Hannover eskualdeko tokiko politikan sartu zen[23].

2003tik gobernu ordezkaritza garrantzitsuak izan ditu eta hainbat ministerioren buru izan da, Lan eta Gizarte gaiak (2009-2013) eta Familia, Zahartzaroa, Emakumeak eta Gazteria (2005-2009). Angela Merkelen hirugarren agintaldian Defentsa Ministro postua bete zuen 2013ko abenduaren 17tik 2019ko uztailera[24].

Europako Batzordeko lehendakaria, Europako Parlamentuak 2019ko uztailaren 16an aukeratu zuen 2019-2024 legealdirako.[25]

2022an, entzutetsua izan zen Ugandako Kanpo Ministroak, Jeje Odongo, agurra ukatu ziola. 2021ean ere, Ankaran ari zela Recep Tayyip Erdoganek eta Charles Michelek ere baztertu egin zuten.[26]

Genero-berdintasunari buruzko jarrera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Genero-berdintasunari dagokionez, 2013. urtean, Ursula von der Leyenek alferrikako kanpaina bati ekin zion Alemaniako enpresetako ikuskapen-kontseiluetan emakumeek parte hartzeko arauzko kuota ezartzeko. Konpainietako zuzendaritza-kontseiluetan, gutxienez, emakumeen % 20 eskatuko zuen, 2018ra arte, eta % 40ra igo 2023rako[27].

Bestalde, Alemaniako Konstituzio Auzitegiak sexu bereko bikoteentzat ekitatibo diren zergen alde egin zuenean, 2013. urtean, adopzio-eskubide parekideak ere babestu zituen, eta argudiatu zuen: «ez dut azterketarik ezagutzen sexu bereko bikoteekin hazten diren haurrak bikoteetan edo ezkontza heterosexualetan hazten diren haurrak ez bezalakoak direla dioenik»[28].

Bizitza pribatua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Heiko von der Leyen, medikuntza irakaslea, ingeniaritza medikoko konpainia bateko zuzendari exekutiboa eta von der Leyen familiako kide da, zetaren[29] industrian aritzen den familia aristokratikoa.​ Götttingengo unibertsitateko koruan ezagutu zuen senarra, eta 7 seme-alaba dituzte: David (1987), Sophie (1989), Donata (1992), Victoria eta Johanna bikiak (1994), Egmont (1998) eta Gracia (1999). 2014. urtera arte, familia Hannover inguruko finka batean bizi izan zen[30].

Txikitatik Rosie izan du izengoititzat[31].

Hauteskunde-jarduerari dagokionez, CDUko kide batzuk, hala nola Merkel, 2014. urtean, Batzorde Betearazlean % 90 baino gehiagoko ehunekoekin hautatu baziren, von der Leyenek % 70,5 baino ez zuen lortu[32]. 2016 eta 2018ko hauteskunde berrietan ere, emaitzarik txarrenak jaso zituen: % 72,4 eta % 57,47, urrenez urren[33][34][35].​​

Argitalpenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Ursula von der Leyen, C-reaktives Protein als diagnostischer Parameter zur Erfassung eines Amnioninfektionssyndroms bei vorzeitigem Blasensprung und therapeutischem Entspannungsbad in der Geburtsvorbereitung, doctoral dissertation, Hanover Medical School, 1990[36]
  • Ursula von der Leyen, Maria von Welser, Wir müssen unser Land für die Frauen verändern. Bertelsmann, Munich, 2007, ISBN 978-3-570-00959-8
  • Ursula von der Leyen, Liz Mohn, Familie gewinnt. Bertelsmann Stiftung, 2007, ISBN 978-3-89204-927-2

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ a b von Sydow, Elisabeth (6 de diciembre de 2019). «Ursula von der Leyen: Kinder, Ausbildung und weitere private Infos». Sitio web de la revista Focus (alemanez). Archivado desde el original el 28 de enero de 2020. Consultado el 21 de julio de 2020
  2. ↑ «Ursula» y «Gertrud» bere bataio-izenak dira, «von der Leyen» abizena, eta, ezkondu aurretik, bere abizena «Albrecht» zen
  3. ↑ a b c d e f RTVE, ed. (3 de julio de 2019). «Ursula von der Leyen, la primera mujer que presidirá la Comisión Europea». Archivado desde el original el 17 de julio de 2019. Consultado el 5 de julio de 2019
  4. ↑ a b c d (Ingelesez) «Ursula von der Leyen | Facts, European Commission, & Biography | Britannica» www.britannica.com 2024-05-15 (Noiz kontsultatua: 2024-05-15).
  5. ↑ (Gaztelaniaz) AFP. (2019-07-02). «La alemana Ursula von der Leyen presidirá la Comisión Europea» El Universo (Noiz kontsultatua: 2024-05-15).
  6. ↑ a b c d e (Alemanez) «Deutscher Bundestag - Dr. Ursula von der Leyen» Deutscher Bundestag (Noiz kontsultatua: 2024-05-15).
  7. ↑ (Alemanez) «Politik: Small Talk auf höchster Ebene» Der Tagesspiegel Online ISSN 1865-2263. (Noiz kontsultatua: 2024-05-15).
  8. ↑ «Ernst Albrecht» web.archive.org 2011-06-07 (Noiz kontsultatua: 2024-05-15).
  9. ↑ a b (Alemanez) MAIER, ANJA. (2014-04-12). «„Dann schrien die Kinder: Nazi!“» Die Tageszeitung: taz: 22–23. ISSN 0931-9085. (Noiz kontsultatua: 2024-05-15).
  10. ↑ (Gaztelaniaz) Gómez, Juan. (2013-12-15). «La promesa que se afianza» El País ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2024-05-15).
  11. ↑ (Ingelesez) Gramer, Robbie. (2024-05-16). «If America Is First, Is NATO Second?» Foreign Policy (Noiz kontsultatua: 2024-05-15).
  12. ↑ (Alemanez) «Wird von der Leyen die nächste Nato-Generalsekretärin?» FAZ.NET 2018-02-17 (Noiz kontsultatua: 2024-05-15).
  13. ↑ (Alemanez) «Verteidigungsministerin Ursula von der Leyen als Nato-Generalsekretärin im Gespräch - WELT» DIE WELT 2018-02-17 (Noiz kontsultatua: 2024-05-15).
  14. ↑ (Ingelesez) «Von der Leyen tapped to run European Commission» POLITICO 2019-07-02 (Noiz kontsultatua: 2024-05-15).
  15. ↑ Bloehte, Holger. «Der denkmalgeschützte Bau drohte zu verfallen: Altes Knoop-Mausoleum für 90000 Euro restauriert». Bild (en alemán). Archivado desde el original el 1 de octubre de 2012. Consultado el 22 de junio de 2016.
  16. ↑ a b «Así es Von der Leyen, primera mujer al frente de la Comisión Europea» www.publico.es 2019-07-03 (Noiz kontsultatua: 2024-05-15).
  17. ↑ (Gaztelaniaz) «Ursula von der Leyen, la favorita de la canciller Merkel» Diario ABC 2013-12-23 (Noiz kontsultatua: 2024-05-15).
  18. ↑ (Gaztelaniaz) Abril, Guillermo. (2022-06-05). «Ursula von der Leyen, la hija de Bruselas que volvió para comandar Europa» El País (Noiz kontsultatua: 2022-07-06).
  19. ↑ (Gaztelaniaz) «Ursula von der Leyen: la primera mujer al frente de la Comisión Europea» ELMUNDO 2019-07-02 (Noiz kontsultatua: 2024-05-15).
  20. ↑ a b «CV of the Minister of Defence | BMVg.de» web.archive.org 2019-07-08 (Noiz kontsultatua: 2024-05-15).
  21. ↑ «La primera señora Europa: así es Ursula von der Leyen, designada presidenta de la Comisión» web.archive.org 2019-07-04 (Noiz kontsultatua: 2024-05-15).
  22. ↑ Thorsten Maybaum: EU-Kommission Von der Leyen sagt Krebs den Kampf an, Deutsches Ärzteblatt 2019, Jahrgang 116, Heft 49 vom 6. Dezember 2019, Seite A2277, Link abgerufen am 15. Dezember 2019, 18:40 Uhr CEST
  23. ↑ (Gaztelaniaz) Gómez, Juan. (2014-03-01). «La ministra que pone firme a Merkel» El País ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2024-05-16).
  24. ↑ (Gaztelaniaz) «Ursula von der Leyen: la primera mujer al frente de la Comisión Europea» ELMUNDO 2019-07-02 (Noiz kontsultatua: 2024-05-16).
  25. ↑ Otamendi, Hodei Iruretagoiena-Gorka Berasategi. «Von der Leyen izendatu dute Europako Batzordeko presidente» Berria (Noiz kontsultatua: 2019-07-17).
  26. ↑ (Gaztelaniaz) Agencias. (2022-02-18). «Nuevo 'sofagate': un ministro de Uganda niega el saludo a Von der Leyen» elconfidencial.com (Noiz kontsultatua: 2022-07-06).
  27. ↑ «Merkel faces snub over women board quotas» www.ft.com (Noiz kontsultatua: 2024-05-16).
  28. ↑ (Ingelesez) Amann, Melanie; Hipp, Dietmar; Müller, Peter. (2013-06-11). «Gay Adoption Debate Flusters German Conservatives» Der Spiegel ISSN 2195-1349. (Noiz kontsultatua: 2024-05-16).
  29. ↑ «Ursula von der Leyen» web.archive.org 2016-03-02 (Noiz kontsultatua: 2024-05-16).
  30. ↑ «Bloomberg - Are you a robot?» www.bloomberg.com (Noiz kontsultatua: 2024-05-16).
  31. ↑ (Alemanez) «Ursula von der Leyen - Das Röschen geht in die Verteidigung | Cicero Online» www.cicero.de (Noiz kontsultatua: 2024-05-16).
  32. ↑ «Merkel y la CDU: partido de liderazgo fuerte donde se lucha por ser segundo». W Radio. 10 de diciembre de 2014. Consultado el 8 de julio de 2019.
  33. ↑ (Alemanez) «CDU-Parteitag: Schlechtes Ergebnis für Ursula von der Leyen» Der Spiegel 2018-12-07 ISSN 2195-1349. (Noiz kontsultatua: 2024-05-16).
  34. ↑ (Alemanez) Wittrock, Philipp. (2016-12-06). «CDU-Parteitag: Wer sind Angela Merkels Erben?» Der Spiegel ISSN 2195-1349. (Noiz kontsultatua: 2024-05-16).
  35. ↑ (Alemanez) Bonn, General-Anzeiger. (2014-12-09). «Hintergrund: Das neue CDU-Präsidium» General-Anzeiger Bonn (Noiz kontsultatua: 2024-05-16).
  36. ↑ (Alemanez) DNB, Session abgelaufen. Portal.d-nb.de.

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]


"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Ursula_von_der_Leyen&oldid=9795422"(e)tik eskuratuta