James Cameron

James Cameron
	; (2012) Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	James Francis Cameron
Jaiotza	Kapuskasing (en) , 1954ko abuztuaren 16a (69 urte)
Herrialdea	Kanada
Bizilekua	Malibu
Familia
Ezkontidea(k)	ezezaguna (1978 - 1984); Gale Anne Hurd (1985 - 1989); Kathryn Bigelow (1989ko abuztuaren 17a - 1991ko azaroaren 10a); Linda Hamilton (1997ko uztailaren 26a - 1999ko abenduaren 16a); Suzy Amis Cameron (2000ko ekainaren 4a -
Anai-arrebak	ikusi John David Cameron (en) ;
Hezkuntza
Heziketa	Sonora High School (en) ; Brea Olinda High School (en) ; California State University, Fullerton (en) ; Fullerton College (en) ; (1973 - 1974)
Hizkuntzak	ingelesa; frantsesa; portugesa
Jarduerak
Jarduerak	zinema ekoizlea, film-zuzendaria, gidoilaria, film-muntatzailea, asmatzailea, errealizadorea, filantropoa, ingeniaria, aktorea, esploratzailea, telebista-ekoizlea eta producer (en)
Lateralitatea	ezkerra
Jasotako sariak	ikusi Zuzendari onenaren Oscar Saria (1998) : Titanic; Directors Guild of America Award ; Muntatze onenaren Oscar Saria (1998) : Titanic; Film onenaren Oscar Saria (1998) : Titanic; Zuzendari onenaren Urrezko Globo Saria (1997) : Titanic; California Hall of Fame (2010) ; Nierenberg Prize (2013) ; Hans Hass Award (2004) ; Hubbard Medal (2013) ; Canada's Walk of Fame (2008) ; Science Fiction and Fantasy Hall of Fame (2012) ; Golden Raspberry Award for Worst Screenplay (1986) : Rambo: First Blood Part II; Companion of the Order of Canada ; Zuzendari onenaren Urrezko Globo Saria (2009) : Avatar; Izarra Hollywoodeko Ospearen pasealekuan ; Hugo Award for Best Dramatic Presentation (1987, 1992) : Aliens, Terminator 2: Judgment Day; Dallas-Fort Worth Film Critics Association Award for Best Director (1997) : Titanic;
Kidetza	Writers Guild of America, West (en)
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	ateismoa

James Cameron (Kapuskasing, Ontario, Kanada, 1954ko abuztuaren 16) zinema zuzendaria, produktorea eta gidoigilea da. Zuzendari onenaren Oscar Saria irabazi du, eta ezaguna da diru irabazi itzelak lortu dituzten akziozko zein zientzia-fikziozko filmak egiteagatik. Oro har, haren filmek gizaki eta teknologiaren arteko harremana jorratzen dute. Titanic eta Avatarrekin historiako aurrekontu handieneko bi filmak zuzendu ditu, 1.800 eta 2.700 miloi dolarreko gastua izan baitute, hurrenez hurren.

Bizitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1978an, Xenogenesis bere lehen film laburra egin zuen. Piraña II: Itsasoko banpiroak (1981) haren lehen film luzea da, baina The Terminatorrek (1984) ekarri zion lehenbiziko arrakasta handia, bai dirutan, bai ikusle kopuruan, bai kritikaren txaloetan. Hala, aurrekontu handiagoa lortu zuen bere hurrengo proiekturako: Aliens: itzulera (1986), era berean arrakasta handia lortu zuena.

Abyss (1989) hurrengoa izan zen: zinema aretoetan porrot egin zuen. Krisialdi horretan zebilela erabaki zuen ordu arte sekula egin izan zen efektu berezietako film ikusgarriena egitea: Terminator 2: azken judizioa (1991), berebiziko harrera izan zuena. Gezur arriskutsuak (1994) egin zuen ondoren: arrakasta itzela, beste behin ere. Egun arraroak (1995) egin ondoren hasi zen bere proiektu nagusiaren gidoia idazten: Titanic (1997). 1912ko apirilaren 14an Ipar Atlantikoko uretan hondoratu zen ontzi famatuaren historia zinemara eramateko 1.800 mila milioi dolar gastatu zituen. Izugarrizko arrakasta lortu zuen, ordu arteko ikusle kopuru markak hautsi baitzituen. Kritika eta zaleen txaloez gain, Holywoodeko Zinema Akademiarena ere bereganatu zuen: 11 Oscar, tartean film eta zuzendari hoberenarena.

Filmografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Taula honetan ikus daitezke zuzendutako filma bakoitzaren bi aktore, enpresa ekoizlea eta beste izenburuak (gaztelaniaz, frantsesez):

Urtea	Filma	Aktoreak	Ekoizlea	Izenburuak (es,fr)
1978	Xenogenesis	William Wisher	--	gaztelaniaz: Xenogénesis
1981	Piranha II: The Spawning	Tricia O'Neil, Lance Henriksen	United Artists Corporation	gaztelaniaz: Piraña II: los vampiros del mar frantsesez: Piranha 2 : Les Tueurs volants
1984	The Terminator	Arnold Schwarzenegger, Michael Biehn	Hemdale films	frantsesez: Terminator
1986	Aliens	William Hope, Paul Reiser	Brandywine Productions	gaztelaniaz: Aliens, el regreso frantsesez: Aliens, le retour
1989	The Abyss	Ed Harris, Mary Elizabeth Mastrantonio	Lightstorm Entertainment	frantsesez: Abyss
1991	Terminator 2: Judgment Day	Arnold Schwarzenegger, Edward Furlong	Carolco Pictures	gaztelaniaz: Terminator 2: el juicio final frantsesez: Terminator 2 : Le Jugement dernier
1994	True Lies	Arnold Schwarzenegger, Charlton Heston	Lightstorm Entertainment
1996	T2-3D: Battle Across Time	--	Lightstorm Entertainment	gaztelaniaz: T2 3-D: Batalla a Través del Tiempo frantsesez: T2 3-D: Battle Across Time
1997	Titanic	Leonardo DiCaprio, Kate Winslet	20th Century Studios
2002	Expedition: Bismarck	--	--	gaztelaniaz: Una expedición de James Cameron: Bismarck
2003	Ghosts of the Abyss	Bill Paxton, James Cameron	Walt Disney Pictures	gaztelaniaz: Misterios del Titanic frantsesez: Les Fantômes du Titanic
2005	Aliens of the Deep	Anatoly Sagalevich, James Cameron	Walt Disney Pictures	gaztelaniaz: Misterios del océano
2009	Avatar	Sam Worthington, Zoe Saldaña	20th Century Studios
2012	Titanic 3D	--	--
2022	Avatar: The Way of Water	Sam Worthington, Zoe Saldaña	20th Century Studios	frantsesez: Avatar : La Voie de l'eau

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: James Cameron

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Datuak: Q42574
Multimedia: James Cameron / Q42574

i e a Zuzendari onenaren Oscar Saria
1927–1950	Frank Borzage (1927/28) Lewis Milestone (1927/28) Frank Lloyd (1928/29) Lewis Milestone (1929/30) Norman Taurog (1930/31) Frank Borzage (1931/32) Frank Lloyd (1932/33) Frank Capra (1934) John Ford (1935) Frank Capra (1936) Leo McCarey (1937) Frank Capra (1938) Victor Fleming (1939) John Ford (1940) John Ford (1941) William Wyler (1942) Michael Curtiz (1943) Leo McCarey (1944) Billy Wilder (1945) William Wyler (1946) Elia Kazan (1947) John Huston (1948) Joseph L. Mankiewicz (1949) Joseph L. Mankiewicz (1950)
1951–1975	George Stevens (1951) John Ford (1952) Fred Zinnemann (1953) Elia Kazan (1954) Delbert Mann (1955) George Stevens (1956) David Lean (1957) Vincente Minnelli (1958) William Wyler (1959) Billy Wilder (1960) Jerome Robbins eta Robert Wise (1961) David Lean (1962) Tony Richardson (1963) George Cukor (1964) Robert Wise (1965) Fred Zinnemann (1966) Mike Nichols (1967) Carol Reed (1968) John Schlesinger (1969) Franklin J. Schaffner (1970) William Friedkin (1971) Bob Fosse (1972) George Roy Hill (1973) Francis Ford Coppola (1974) Miloš Forman (1975)
1976–2000	John G. Avildsen (1976) Woody Allen (1977) Michael Cimino (1978) Robert Benton (1979) Robert Redford (1980) Warren Beatty (1981) Richard Attenborough (1982) James L. Brooks (1983) Miloš Forman (1984) Sydney Pollack (1985) Oliver Stone (1986) Bernardo Bertolucci (1987) Barry Levinson (1988) Oliver Stone (1989) Kevin Costner (1990) Jonathan Demme (1991) Clint Eastwood (1992) Steven Spielberg (1993) Robert Zemeckis (1994) Mel Gibson (1995) Anthony Minghella (1996) James Cameron (1997) Steven Spielberg (1998) Sam Mendes (1999) Steven Soderbergh (2000)
2001–egun	Ron Howard (2001) Roman Polański (2002) Peter Jackson (2003) Clint Eastwood (2004) Ang Lee (2005) Martin Scorsese (2006) Joel Coen eta Ethan Coen (2007) Danny Boyle (2008) Kathryn Bigelow (2009) Tom Hooper (2010) Michel Hazanavicius (2011) Ang Lee (2012) Alfonso Cuarón (2013) Alejandro G. Iñárritu (2014) Alejandro G. Iñárritu (2015) Damien Chazelle (2016) Guillermo del Toro (2017) Alfonso Cuarón (2018) Bong Joon-ho (2019) Chloé Zhao (2020/21) Jane Campion (2021) Daniel Kwan eta Daniel Scheinert (2022)