María del Coro Arizmendi

Aldatu loturak
Wikipedia, Entziklopedia askea
María del Coro Arizmendi

Bizitza
JaiotzaMexiko Hiria, 1963ko otsailaren 16a (61 urte)
Herrialdea Mexiko
Familia
AmaPurificación Arriaga
Hezkuntza
HeziketaMexikoko Unibertsitate Nazional Autonomoa
Jarduerak
Jarduerakornitologoa eta unibertsitateko irakaslea
Enplegatzailea(k)Mexikoko Unibertsitate Nazional Autonomoa

María del Coro Arizmendi Arriaga (Mexiko Hiria, Mexiko, 1963ko otsailaren 16a) mexikar zientzialaria, biologoa eta ornitologoa da. Ekologia, bilakaera eta hegaztien kontserbazioan aditua da. 2020an, Mexikoko Unibertsitate Nazional Autonomoak (UNAM) Iztacala Goi Mailako Ikasketen Fakultateko zuzendari izendatu zuen 2020tik 2024ra.[1][2][3]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

María del Coro Mexiko Hirian jaio zen, ama, Purita Arriaga izan zuen, Berriz herrikoa, erraketista profesionala izandakoa, aita berriz, donostiarra, Pedro Arizmendi.

Biologia ikasi zuen UNAMeko Zientzia Fakultatean, eta 1987an graduatu zen. Ondoren, graduondoko ikasketak egin zituen unibertsitate bereko Ekologia Zentroan.[3] 1994an amaitu zuen doktorego-ikerketa, eta kolibrien, landareen eta Diglossa baritula izen zientifikoa duen paseriforme hegaztiaren arteko elkarreragin ekologiko anitzak aztertzera bideratu zen.[4]

Lan ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"C egun osoko" irakasle titularra da Iztacala Goi Mailako Ikasketen Fakultatean. Ikertzaileen Sistema Nazionalekoa (SNI) da. Unibertsitateko ikasle gisa, hainbat kargu izan ditu Biologia, Teknologia eta Prototipoen Unitateko Ekologia Laborategiko arduradun gisa; 2010 eta 2017 bitartean, UNAMeko Zientzia Biologikoen Graduondokoa koordinatu zuen; UNAMeko Garapen Instituzionaleko Idazkaritzako idazkari teknikoa izan zen, eta 2019tik 2020ra Iraunkortasunerako Unibertsitate Koordinazioko buru izan zen.

2014az geroztik, UNAMen kolibriak egiteko lorategiak sortzea bultzatu du. Bertan, hegazti horiek monitorizatzeko estazioak ere baditu, haien populazioen egoera monitorizatzeko. 2020an, Mexiko Hirian 90 lorategi inguru zeuden. Iraunkortasunerako Unibertsitate Koordinazioaren buru izan zen Unibertsitateko Iraunkortasunerako Plan Integrala egiten.[5][6]

Aintzatespenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Besteak beste:[4]

  • Azterketa tropikaletarako erakundea
  • Smithsonian Tropical Research Institute
  • Ipar Amerikako Hegaztiak Kontserbatzeko Ekimenaren Batzorde Nazionala
  • 2018 Juana Inés de la Cruzen aintzatespena, UNAM
  • 2018 Merezimendu akademikoaren saria, UNAM
  • Mexiko Biologia-zientzietako ikertzaileen katalogoan dago.[7][8]

Argitalpenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Arizmendi eta Berlanga. 2014. Colibríes de México y Norteamérica./ Mexiko eta Ipar Amerikako kolibriak. KONABIOA. [1]
  2. H. Berlanga, J. A. Kennedy, T. D. Rich, M. C. Arizmendi, C. J. Beardmore, P. J. Blancher, G. S. Butcher, A. R. Couturier, A. A. Dayer, D. W. Limitest, W. E. Easton, M. Gustafson, E. -Elias, E. A. Krebs, A. O. Panjabi, V. Rodriguez Contreras, K. V. Rosenberg, J. M. Ruth, Castelló. Vidal, and T. Will. 2010. Conservando a nuestras aves compartidas: la visión trinacional de Compañeros en Vuelo para la conservación de las aves terrestres/ Gure hegazti partekatuak kontserbatzen: Lankide hegalariak Lurpean, Lurreko hegaztiak zaintzeko. Cornell Lab of Ornithology: Ithaca, NY. [2]
  3. Arizmendi eta Haizearen Balioa-Banuet. 2005. Aves de la Reserva de la Biosfera Tehuacán-Cuicatlán/ Tehuacán-Cuicatlán Biosfera Erreserbako hegaztiak. UNAM-KONABIOA.
  4. Arizmendi eta Márquez. 2000. AICAs: Áreas de importancia para la conservación de las aves en México./ Mexikoko hegaztiak kontserbatzeko garrantzitsuak diren eremuak. KONABIOA.
  5. Arizmendi, M.C. eta L. Market-Valdelamar. 2000. Áreas de Importancia para la Conservación de las Aves en México/ Mexikoko hegaztiak kontserbatzeko eremu garrantzitsuak. CIPAMEX-Natura Zaintzeko Funts Mexikarra. Mexiko, 404 or.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ «María del Coro Arizmendi asume la dirección de la FES Iztacala» Gaceta UNAM 2020-02-20.
  2. ↑ https://www.juntadegobierno.unam.mx/files_web/2020/Iztacala/Arizmendi/Arizmendi%20Arriaga%20semblanza.pdf. .
  3. ↑ a b «Directora – Al encuentro del mañana» alencuentrodelmanana.iztacala.unam.mx (Noiz kontsultatua: 2023-03-01).
  4. ↑ a b «Acerca de la Directora, FES Iztacala, Dra. María del Coro Arizmendi Arriaga.» direccion.iztacala.unam.mx (Noiz kontsultatua: 2023-03-01).
  5. ↑ «Conversando con Cristina Pacheco - Dra. María del Coro Arizmendi (08/08/2014) - YouTube» www.youtube.com.
  6. ↑ (Gaztelaniaz) Arizmendi, María del Coro; Rosas, Laura E. Nuñez; Ramírez, María del Rocío Meneses; Flores, Claudia I. Rodríguez. (2020-08-14). Jardines para polinizadores: una herramienta para la conservación. UNAM, Secretaría de Desarrollo Institucional ISBN 978-607-30-3234-6. (Noiz kontsultatua: 2023-03-01).
  7. ↑ «Catálogo de Investigadores en México Ciencias Biológicas» Atlás de la Ciencia Mexicana.
  8. ↑ Madrid. (2018-03-15). María del Coro Arizmendi Arriaga, también galardonada con el Reconocimiento Sor Juana Inés de la Cruz 2018 | Boletin Madrid. .

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=María_del_Coro_Arizmendi&oldid=9216865"(e)tik eskuratuta