Paul Krugman

Paul Krugman
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Albany, 1953ko otsailaren 28a (71 urte)
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Lehen hizkuntza	ingelesa
Familia
Ezkontidea(k)	Robin Wells (en)
Hezkuntza
Heziketa	John F. Kennedy High School (en) ; Grace Hopper College (en) ; (1970 - 1974) ; Massachusetts Institute of Technology ; (1974 - 1977)
Hezkuntza-maila	doktoretza
Tesi zuzendaria	Rudiger Dornbusch
Doktorego ikaslea(k)	Elise Brezis (en) ; Lant Pritchett (en) ; Michael Kende; Richard Baldwin (en) ; Matthew J. Slaughter (en) ; Donogh Colm McDonald (en) ; Luca Barbone (en) ; Charles Bram Cadsby (en) ; Won Am Park (en) ; Israel Gutierrez-Guerrero (en) ; Salvador Valdes-Prieto (en) ; Harry Leon Foster (en) ; Edward Hudson Gardner (en) ; Tahir R. Andrabi (en) ; Robert Brandon Kahn (en) ; Vincent Rodolphe Koen (en) ; Sadao Nagaoka (en) ; C. Keith (Charles) Head (en) ; Philip Lowe (en) ; Krishnamurthy Narayanan (en) ; Stephen Yung-li Jen (en) ; Eiichi Tomiura (en) ; Michael J. Chapman (en) ; Raul Alejandro Livas Elizondo (en) ; Gustavo Enrique Cañonero (en) ; Ludwig Boris Chincarini (en) ; Zhichao Yuan (en) ; Mikhail Mikhailovich Klimenko (en) ; Kai Lilaka Chan (en)
Hizkuntzak	ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	zutabegilea, ekonomialaria, saiakeragilea, blogaria, katedraduna, iruzkingilea, kazetaria, idazlea eta ikertzailea
Enplegatzailea(k)	Stanford Unibertsitatea ; Yale Unibertsitatea ; London School of Economics ; Group of Thirty (en) ; Banco de Portugal (en) (1976 - 1976); Yale Unibertsitatea (1977ko iraila - ezezaguna); Massachusetts Institute of Technology (1979 - 1982); National Bureau of Economic Research (en) (1979 - ; Council of Economic Advisers (en) (1982 - 1983); Massachusetts Institute of Technology (1984 - ezezaguna); The New York Times (2000 - ; Princetongo Unibertsitatea (2000 - 2015eko ekaina); CUNY Graduate School and University Center (en) (2015eko ekaina -
Jasotako sariak	ikusi Adam Smith Award (1995) ; Gizarte Zientzietako Asturiasko Printzesa Saria (2004) ; Four Freedoms Award – Freedom of Speech (2013) ; John Bates Clark Medal (1991) ; Ekonomiako Nobel Saria (2008) ; H. C. Recktenwald Prize in Economics (2000) ; James Joyce Awards (2014) ; Global Economy Prize (2010) ; Gerald Loeb Award winners for Columns, Commentary, and Editorials (2011) ; Fellow of the Econometric Society (1986) ; Fellow of the American Academy of Arts and Sciences ; Honorary doctor of the Free University of Berlin ; honorary doctor of the University of Lisbon ; honorary doctor from the NOVA University Lisbon ; Honorary doctor of the University of Oxford ; Honorary doctorate from University of Toronto ; Clarivate Citation Laureates (2006) ;
Influentziak	Paul Samuelson, Joseph Stiglitz, James Tobin, John Hicks, Arthur Pigou, Rudiger Dornbusch, Hyman Minsky (en) , John Stuart Mill, Isaac Asimov eta John Maynard Keynes
Kidetza	Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia; Group of Thirty (en) ; Econometric Society (en)
	web.mit.edu…

Paul Robin Krugman (Albany, New York, 1953ko otsailaren 28a) ekonomialaria, dibulgatzailea eta kazetaria da, postkeynesianista. Gaur egun ekonomia eta nazioarteko gaiak irakasten ditu Princetongo Unibertsitatean. 2000az geroztik egunero New York Times egunkarian idazten du. Gogor kritikatu du George W. Bush lehendakariaren administrazioaren politika ekonomikoa eta orokorra.

200 artikulu eta 20 liburutik gora idatzi ditu. Horietatik, "Nazioarteko ekonomia: teoria eta politika" da aipagarriena,erreferentzia baita nazioarteko ekonomiaren alorrean. Ekonomia-jarduerarekin lotutako problemak ebazteko eredu matematikoak birplanteatu ditu, eta bikain xehatu ditu oinarri politikoa eta ezkutuko interesak ekonomian.

1991. urtean, American Economis Association John Bates Clarko domina eman zioten. 2004. urtean, Asturiasko Printzea Saria irabazi zuen. 2008. urtean Ekonomiako Nobel Saria irabazi zuen.^[1]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Albany-n jaioa, New Yorken eta Long Island-en hazi zen, Yale Unibertsitatean Ekonomian lizentziatu zen 1974an. Ondoren, 1977an Ekonomiako doktoretza lortu zuen Massachusettseko Teknologia Institutuan (MIT) eta irakasle izan zen Yale, MIT, Londresko Eskola Ekonomikoa eta Stanford-en, Princeton Unibertsitateko fakultatean sartu aurretik, non 2000. urtetik dabil.

1982tik 1983ra, Reagan administrazioko Aholkulari Ekonomikoen Kontseiluan aritu zen. Bill Clinton Ameriketako Estatu Batuetako Presidente bihurtu zenean. 1992an, gobernu kargua ematea espero zen, baina kargu hori Laura Tysoni eman zitzaion. Zirkunstantzia horri esker, publiko zabalerako kazetaritzan aritzeko aukera eman zion, lehenengo Fortune eta Slate-n, gero The Harvard Business Review, Foreign Policy, The Economist, Harper's Magazine eta Washington Monthly-en .

Krugman 1999an zehar Enron-en aholkulari taldean aritu zen, New York Times egunkariko zutabegile gisa lan egiteari uko egin aurretik, esklusibotasun batzuk eskatzen baitzituen. 2002ko Enron iskanbila ikusita, gertakari hori eztabaida eta kritika iturri izan da Krugmanentzat.

2000ko urtarriletik, New York Times-eko iritzi-orrian bi asteroko zutabegilea da.

2003ko irailean, Krugmanek bere zutabeen bilduma argitaratu zuen The Great Unraveling izenekoa. Osotasunean hartuta, Bushen administrazioaren politika ekonomiko eta kanpo politikaren aurkako eraso zorrotza izan zen. Haren argudio nagusia zergen murrizketak, gastu publikoaren igoerak eta Irakeko gerrak sortutako defizit fiskala gero eta handiagoa den epe luzera jasanezina den eta, azken finean, krisi ekonomiko handia sortuko duen zentratu zuen. Liburuak berehalako arrakasta izan zuen.

2012an, Krugmanek argitaratu zuen End This Depression Now!. Liburu honetan azaltzen dira egungo krisi ekonomikoaren arrazoiak, hartzen ari diren erantzun okerrak eta hartatik ateratzea beharrezkotzat jotzen dituen neurriak, lanpostuak eta gizarte-eskubideak berreskuratuz.^[2]

Oxfordeko Unibertsitateak honoris causa doktore egin zuen 2016an. ^[3]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q131112
Multimedia: Paul Krugman / Q131112

Artikulu hau New Yorkeko estatuko biografia baten zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.

[NobelComments-1] Nobel Prize Committee, "The Prize in Economic Sciences 2008"

[2] Eurodämmerung: el crepúsculo del euro Paul Krugman analiza en su último libro,"¡Acabad ya con esta crisis!", la profunda depresión que atraviesa el mundo desarrollado, El País, 29/4/2012

[3] «Oxford announces honorary degrees for 2016 | University of Oxford» www.ox.ac.uk.

[1]

[2]

[3]

i e a Ekonomiako Nobel Saridunak
1969–1975	Ragnar Frisch / Jan Tinbergen (1969) • Paul Samuelson (1970) • Simon Kuznets (1971) • John Hicks / Kenneth Arrow (1972) • Wassily Leontief (1973) • Gunnar Myrdal / Friedrich Hayek (1974) • Leonid Kantorovitx / Tjalling Koopmans (1975)
1976–2000	Milton Friedman (1976) • Bertil Ohlin / James Meade (1977) • Herbert A. Simon (1978) • Theodore Schultz / Arthur Lewis (1979) • Lawrence Klein (1980) • James Tobin (1981) • George Stigler (1982) • Gérard Debreu (1983) • Richard Stone (1984) • Franco Modigliani (1985) • James M. Buchanan (1986) • Robert Solow (1987) • Maurice Allais (1988) • Trygve Haavelmo (1989) • Harry Markowitz / Merton Miller / William Forsyth Sharpe (1990) • Ronald Coase (1991) • Gary Becker (1992) • Robert Fogel / Douglass North (1993) • John Harsanyi / John Forbes Nash, Jr. / Reinhard Selten (1994) • Robert Lucas, Jr. (1995) • James Mirrlees / William Vickrey (1996) • Robert C. Merton / Myron Scholes (1997) • Amartya Sen (1998) • Robert Mundell (1999) • James Heckman / Daniel McFadden (2000)
2001–egun	George Akerlof / Michael Spence / Joseph E. Stiglitz (2001) • Daniel Kahneman / Vernon L. Smith (2002) • Robert F. Engle / Clive Granger (2003) • Finn E. Kydland / Edward C. Prescott (2004) • Robert Aumann / Thomas Schelling (2005) • Edmund Phelps (2006) • Leonid Hurwicz / Eric Maskin / Roger Myerson (2007) • Paul Krugman (2008) • Elinor Ostrom / Oliver E. Williamson (2009) • Peter A. Diamond / Dale T. Mortensen / Christopher A. Pissarides (2010) • Thomas J. Sargent / Christopher A. Sims (2011) • Alvin E. Roth / Lloyd S. Shapley (2012) • Eugene Fama / Lars Peter Hansen / Robert J. Shiller (2013) • Jean Tirole (2014) • Angus Deaton (2015) • Oliver Hart / Bengt Holmström (2016) • Richard Thaler (2017) • William Nordhaus / Paul Romer (2018) • Abhijit Banerjee / Esther Duflo / Michael Kremer (2019) • Paul Milgrom / Robert B. Wilson (2020) • David Card / Joshua Angrist / Guido Imbens (2021) • Ben Bernanke / Douglas Diamond / Philip Dybvig (2022) • Claudia Goldin (2023)