Re minor

Re minor
	Irudi gehiago
Musika
Tonalitate erlatiboa	Fa maior
Tonalitate paraleloa	Re maior
Notak
	re, mi, fa, sol, la, si♭, do, re

Re minor (Rem ere Europako notazioan, eta Dm notazio amerikarrean) eskala minor naturalak re notatik abiatuta duen tonalitatea da; horrela, re, mi, fa, sol, la, si eta do notek osatzen dute. Armadurak bemol bat du, si bemola. Bere maior erlatiboa fa maior da, eta tonalitate homonimoa re maior da.

Minor tonalitate guztietan gertatzen den bezala, sentsazio orokorra ilunagoa da maior tonalitate bat entzuteak eragiten duena baino. Aspalditik, tonalitate hori tristuraren edo zigorraren tonalitate gisa identifikatzen da.

Gitarrarako lanetan gehien erabiltzen den minor tonalitate omen da; Domenico Scarlattiren teklaturako 555 sonateen artean, gitarrarako musikaren manierismo asko biltzen dituztenak, 151 minor tonalitateetan daude, eta tonalitate erabiliena re minor da, 32 sonatarekin.

Johann Sebastian Bachen Ihesaren Arte guztia re minorren dago. Alfred Einsteinen arabera, afinazioaren historiak kontrapuntuarekin eta kromatismoarekin lotura txikiagoa izatea ekarri du (adibidez, laugarren kromatikoa), eta Mozarten Ihes kromatikoa re minorrean aipatzen du.^[1] Mozarten Requiema ere re minorren dago. Mozartek minorrean idatzi zituen pianorako bi kontzertuetako bat, <i id="mwIQ">Pianorako</i> <i>20 K. 466</i> kontzertua, re minorrean da. Michael Haydni dagokionez, minorrean sinfonia bat baino ez zuen idatzi , eta re minorrean izan zen (Perger 20, MH 393).

Re minorra da Beethovenen 9. sinfonia koralaren tonalitatea, eta Brucknerrek tonalitate berean bere 9. sinfonia idatzi zuen .^[2]

Klasizismoko zenbait lan, eta baita ondorengoak ere, minorrean hasi ohi dira, eta maiorrean amaitzen dira, edo, gutxienez, maiorreko akorde batean (hirugarren pikarda). Brucknerren 9. sinfonia amaitu gabe geratu zen eta amaierarik gabe interpretatzen da. Re minorrean hasi eta mi maiorrean amaitzen den sinfonien adibidea izaten. Liszten Dante Sinfonia re minorrean hasi eta si maiorrean amaitzen da.

Obra klasikoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

4. Sinfonia (Dvořák)

7. Sinfonia (Dvořák)

9. Sinfonia (Beethoven) - Ludwig van Beethoven

Requiem (Mozart)

Tokata eta fuga re minorren, BWV 565. Toccata i fuga "Dòrica" - J. S. Bach
Don Giovanni (opera): Oberturan hasierako zatia eta harrizko gonbidatuaren eszena - Mozart
Biolinerako 2. partita - Johann Sebastian Bach (Chaconna ospetsuarekin)
Kontzertu bikoitza (bi biolinetarako)re minorren BWV 1043 - Johann Sebastian Bach
Kontzertua re minorren - Alessandro Marcello
Pianorako 20. kontzertua - Wolfgang Amadeus Mozart
Der Hölle Rache kocht in meinem Herzen - Mozart (La flauta màgica operakoa)
Simfonia núm. 9 - Ludwig van Beethoven
4. estudio transzendentala "Mazeppa" - Franz Liszt
"Heriotza eta neskatxa" laukotekoa (Der Tod und das Mädchen), D. 810, - Franz Schubert
Piano eta harirako 1. hirukotekoa op. 49 - Felix Mendelssohn
Pianorako 1. kontzertua - Johannes Brahms
0., 3. eta 9. sinfoniak - Anton Bruckner
Sinfonia - César Franck
Czardas - Vittorio Monti
2. sinfonia (Sergei Prokófiev)
Pianorako 3. kontzertua - Serguei Rakhmàninov
5. sinfonia - Dmitri Xostakóvitx
Carmina Burana (hasieran zati handi bat) - Carl Orff

Abestiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ilunabarra euskal abesti tradizionala
Bereterretxen khantoria euskal abesti tradizionala
Sultans of Swing - Dire Straits
Another Brick in the Wall - Pink Floyd
Come Together - The Beatles
The Wind Cries Mary - Jimi Hendrix
Jolene - Dolly Parton
Lay All Your Love On Me - ABBA
Gimme! Gimme! Gimme! - ABBA
The Living Daylights - A-ha
Like A Prayer - Madonna
The Call of Ktulu - Metallica
From Russia with Love - Matt Monro
Smooth Operator - Sade
In-A-Gadda-Da-Vida - Iron Butterfly
I Want You (She's So Heavy) - The Beatles

Adibidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Euskal abesbatzentzat hain ezaguna den Ilunabarra abestia. Mokoroaren harmonizazioaren partitura sinplifikatu bat da hau:^[3]

$\new Staff \with { midiInstrument = "piano" } \relative c' {\time 3/4 \key f \major \tempo "Lento" 4 = 50 \repeat volta 2 { d4 \autoBeamOff f8 a8 g8 e8 | \autoBeamOn (f8. e16) d2 | d'4 \autoBeamOff cis8 c bes a | g2. | \break g4 \autoBeamOff g8 g g g | (bes4. g8) e4 | f4 \autoBeamOff f8 e8 f8. e16 | a2. } \break \repeat volta 2 { c4 \autoBeamOff c8 a8 a8 f8 | \autoBeamOn (g8. d16) d4 r4| \autoBeamOff c8 e8 g8 bes8 d8. c16 | a2 r4 | \break e4 \autoBeamOff e8 f8 g8. e16 | \autoBeamOn (d8. f16) a2 | e4 \autoBeamOff e8 f g bes | (a4 a4.) a8 | \break d4. \autoBeamOff a8 bes8 c8 | \autoBeamOn (bes8 a8) g4. bes8 | a4 \autoBeamOff g8 f8 e4 | d4 r8 d8 cis8 d8 } \break \repeat volta 2 { e8 a8 a8 e8 d8 e8 | f8 a8 a8 f8 e8 f8| g8 a8 a8 e8 f8 g8 | a4. d8 c8 bes8 | a4. e8 f8 e8 | d4. dis'8 c8 bes8 | a4. a8 f'8. e16| d2. } } \addlyrics { \lyricmode { E -- guz -- ki -- a has -- ten da has -- ten da je -- txi -- tzen, diz -- di -- ze -- ra e -- de -- rra za -- io -- la gu -- txi -- tzen. Di -- a -- man -- tez -- ko prin -- tzak za -- iz -- ka -- ne -- an gal -- tzen u -- rrez -- ko bo -- la ba -- ten i -- txu -- ran da jar -- tzen e -- ta gel -- di gel -- di da i -- txas -- pe -- ra sar -- tzen e -- ta gel -- di, gel -- di e -- ta gel -- di, gel -- di e -- ta gel -- di, gel -- di e -- ta gel -- di, gel -- di i -- txas -- pe -- ra sar -- tzen, sar -- tzen i -- txas -- pe -- ra sar -- tzen, sar -- tzen } } \midi { \context { \Score tempoWholesPerMinute = #(ly:make-moment 90 3) } }$

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ Alfred Einstein. Mozart, His Character, His Work, cap. 10, "Mozart's Choice Of Keys", Nova York: Oxford University Press, (1945).
↑ Hans-Hubert Schönzeler. Bruckner, Londres, Calder & Boyars Ltd (1978), pp. 106-107. D'acord amb Göllerich, [Bruckner] va remarcar: "Realment em molesta que el tema de la meva simfonia nova sigui en re menor, perquè tothom dirà ara: 'Naturalment, la novena de Bruckner ha de ser en la mateixa tonalitat que la de Beethoven! '"
↑ (Gaztelaniaz) Xenpelar Dokumentazio Zentroa-BertsozaleElkartea. «Eguzkia hasten da - Melodías de bertsos - BDB. Base de datos sobre bertsolarismo» bdb.bertsozale.eus (Noiz kontsultatua: 2022-10-30).