Rodio

Wikipedia, Entziklopedia askea
Rodioa
45 RutenioaRodioaPaladioa
   
 
45
Rh
 
               
               
                                   
                                   
                                                               
                                                               
Ezaugarri orokorrak
Izena, ikurra, zenbakiaRodioa, Rh, 45
Serie kimikoatrantsizio-metalak
Taldea, periodoa, orbitala9, 5, d
Masa atomikoa102,90550(2) g/mol
Konfigurazio elektronikoa[Kr] 4d8 5s1
Elektroiak orbitaleko2, 8, 18, 16, 1
Propietate fisikoak
Egoerasolidoa
Dentsitatea(0 °C, 101,325 kPa) 12,41 g/L
Urtze-puntua2.237 K
(1.964 °C, 3.567 °F)
Irakite-puntua3.968 K
(3.695 °C, 6.683 °F)
Urtze-entalpia26,59 kJ·mol−1
Irakite-entalpia494 kJ·mol−1
Bero espezifikoa(25 °C) 24,98 J·mol−1·K−1
Lurrun-presioa
P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k
T/K 2.288 2.496 2.749 3.063 3.405 3.997
Propietate atomikoak
Kristal-egiturakubikoa, aurpegietan zentratua
Oxidazio-zenbakia(k)4, 3, 2, 1[1]
(oxido anfoterikoa)
Elektronegatibotasuna2,28 (Paulingen eskala)
Ionizazio-potentziala1.a: 719,7 kJ/mol
2.a: 1.740 kJ/mol
3.a: 2.997 kJ/mol
Erradio atomikoa (batezbestekoa)135 pm
Erradio atomikoa (kalkulatua)173 pm
Erradio kobalentea135 pm
Datu gehiago
Eroankortasun termikoa(300 K) 150
Soinuaren abiadura4.700 m/s
Isotopo egonkorrenak
Rodioaren isotopoak
iso UN Sd-P D DE (MeV) DP
99Rh Sintetikoa 16,21 e ε - 99Ru
γ 0,089, 0,353, 0,528 -
101mRh Sintetikoa 4,34 e ε - 101Ru
IT 0,157 101Ru
γ 0,306, 0,545 -
101Rh Sintetikoa 3,3 u ε - 101Ru
γ 0,127, 0,198, 0,325 -
102mRh Sintetikoa 2,9 u ε - 101Ru
γ 0,475, 0,631, 0,697, 1,046 -
102Rh Sintetikoa 207 e ε - 102Ru
β+ 0,826, 1,301 102Ru
β- 1,151 102Pd
γ 0,475, 0,628 -
103Rh %100 Rh egonkorra da 58 neutroirekin
105Rh Sintetikoa 35,36 o β- 0,247, 0,260, 0,566 105Pd
γ 0,306, 0,318 -

Rodioa elementu kimiko bat da, Rh ikurra eta 45 zenbaki atomikoa dituena. Platinoaren taldeko trantsizio-metal zuri zilarkara arraroa da. Platino-meetan agertu ohi da eta platino-aleazioetan eta katalizatzaile gisa erabiltzen da. Metal bitxirik garestiena izan ohi da, nahiz eta zenbaitetan renioa garestiagoa den, merkatuen momentuko egoeraren arabera.

Ezaugarri nagusiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Rodioa metal oso iraunkorra da eta distira altua dauka. Normalean ez du oxidorik eratzen. Urtze-puntura iristen denean oxigenoa xurgatzen du atmosferatik, baina berriro solidotzen denean askatu egiten du. Rodioak platinoak baino urtze-puntu altuagoa eta dentsitate baxuagoa dauzka. Azidoek ez diote erasaten: erabat disolbaezina da azido nitrikoan eta apur bat disolbatzen da aqua regian-n. Rodioa erabat disolbatzeko, hauts bihurtu eta azido sulfurikoan disolbatu behar da.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]