Yotvingioak
Mota | etnia |
---|---|
Honen parte | Herri baltikoak |
Yotvingioak edo Sudoviak (ere Jatvioak, edo Jatvingioak) herri baltiko bat izan ziren, baina lituaniar eta pruteniarrekin erlazioak izaten zituzten, Yotvingiar hizkuntza hitz egiten zuten, Prusiar hizkuntzatik hurbil, baina aldaketekin
Geografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Yotvingioak Sudovia eta Dainavako lurraldeak hartzen zituzten (Yotvingia) Neman ibaiaren hego-mendebaldean. Vitautas Handiak "terra Sudorumari" buruz hitz egiten zuen Segismundo erregearen gutun batean 1420ren martxoaren 11an.
Etimologia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Sūduva izenaarabera, Vytautas Mažiulisen arabera ("Prūsų kalbos etimologijos žodynas",Prusiar hizkuntzako etumologia hiztegia"), tokiko hidrónimotik etortzen da "*Sūd(a)vā", eta honek eratorritako erro baten forma aditz baltikoa "*sū-".
Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Herodotoren Historiaeren arabera (Ka V mendea) Neuriak Esziten tribu bat ziren Dnieper ibaian ezarriak. Belarus eta Poloniako lurralde oso handia,eta honek Yotvingioen lurralde linguistikoaren berdina da.
Pertsonaia historikoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Sudoviako Skomantas Sudoviar erreboltaria,Prusiako Altxamendu Handian parte hartu zuen.[1]
- Skurdo, Sudovioen azken erregea, 1283ko porrotaren ondoren Lituaniara emigratu zuen eta ez zen berriro bueltatu
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ Simas Sužiedėlis, ed (1970–1978).
Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Totoraitis, J., Sūduvos Suvalkijos istorija. Marijampolė: Piko valanda.(2003) [1938] ISBN 9986875870.
- Witczak, K. T., Aztarnak Dual Forma Zaharra Prusiako eta Jatvingian batean Woljciech Smoczynski eta Axel Holvoet, eds, Solasaldia Pruthenicum primum, 1992, pp 93-98
- Gerullis, G., Zur Sprache der Sudauer-Jadwinger, Festschrift A. Bezzenberger, Göttingen 1927
- Toporov,V., ИНДОЕВРОПЕЙСКЕ ЯЗЫКИ [Indo-European languages] Лингвистический энциклопеический словарь.[Hizkuntz encyclopedic dictionary] Moskva, 1990, pp 186-189
- Mažiulis, V., hizkuntza Baltikoa. Britannica Online Askea.
- Henning, E., rebus Jazygum sive Jazuin-gorum, Regiomonti, 1812
- Sjoegren, A., Ueber die Wohnsitz Verhaeltnisse und der Jatwaeger, San Petersburgo, 1859
- Sembrzycki, J., Hil Nord-und Westgebiete, Jadwinger und deren Grenzen, Altpreussischeme Monatschrift, XXVIII, 1891, pp. 76-89
- W. R. Schmalstieg, Ikasketak Zaharra Prusiako, University Park eta Londresen, 1976an.
- V. Toporov, Prusskij jazyk: Slovar', A - L, Moskva, 1975-1990.
- V. Mažiulis, Prūsų kalbos etimologijos žodynas, Vilnius, t. I-IV, 1988-1997.
- Archäologie der UDSSR: Hil Finno-Ugrier und die Balten im Mittelalter, Teil II, Balten, S. 411-419, Moskau 1987
- Lepa, Gerhard (Hrsg): Hiltzen Sudauer, Tolkemita-Texte Nr. 55, Dieburg 1998
- Lepa, Gerhard: Gedanken über die Prußen und ihre Lieder, Tolkemita-Texte "25 der Lieder Sudauer" Nr. 56, Dieburg 1999
- Litauische Enzyklopädie, Bd. XXVX, Boston, AEB, 1963
- Salemke, Gerhard: Lagepläne der Wallburganlagen von der ehemaligen Provinz Ostpreußen, Gütersloh, 2005, Karten 19/ 7 - 19/ 13
- Žilevičius, Juozas: Grundzüge der kleinlitauischen Musick, Tolkemita-Texte "25 der Lieder Sudauer" Nr. 56, Dieburg 1999