Abigail Williams (Salemeko epaiketak)
| Abigail Williams (Salemeko epaiketak) | |
|---|---|
| Bizitza | |
| Jaiotza | Massachusetts, 1680ko uztailaren 12a |
| Heriotza | Massachusetts, 1697ko urria (17 urte) |
| Familia | |
| Familia | ikusi
|
| Jarduerak | |
Abigail Williams (Massachusetts, AEB, 1680ko uztailaren 12a - ib. , 1697ko urria) 1692ko Salemgo sorginkeria prozesuko lehen akusatzaileetako bat izan zen. Epaiketa horiek ustez sorginak ziren 150 pertsona baino gehiago eraman zituzten espetxera.
Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Abigail eta bere lehengusina, Betty Parris, izan ziren 1692ko Salemen Epaiketetan lehen akusatzaileak. Abigail, 11 urtekoa, Samuel Parris osabarekin bizi zen, indioen eraso batean gurasoak hil ondoren. Deodat Lawson apaizaren testigantzaren arabera, Abigail eta bere lehengusina Betty atakeak izaten hasi ziren, eta gelen inguruan ibiltzen ziren besoak astintzen, aulkien azpian makurtzen eta tximiniatik igotzen saiatzen ziren. Lawson apaizaren arabera, bere gorputzak ezinezko posizioetan bihurtzen ziren.
Gertakari horiek Salemgo biztanleei eragin zieten, eta, beraz, Samuel Parris tokiko ministroak erabaki zuen mediku bati deitzea portaera bitxi horren arrazoiak zehazteko. William Griggs medikuak, nahigabe horren eragilea asmatzen ez zuenez eta jatorri medikokoa ez zela uste zuenez, sorginkeria izateko aukera iradoki zuen. Beraz, Parris jaunaren esklaboetako bati, Titubari, "sorginen pastel" bat prestatzeko agindu zioten —zekalea biktimen gernuarekin nahastuta—, txakur batek jateko. Teoriaren arabera, Abigail eta Betty sorginduta bazeuden, zakurrak antzeko sintomak izango zituen, sorginkeriaren presentzia eta praktika berretsiz.[1]
Bere esanak zirela eta, salaketa faltsu batzuk egin ziren, hogei pertsonaren heriotza eragin zutenak. 1692ko otsailean, hiru emakume atxilotu zituzten sorginkeriaren susmopean: Sarah Good, Sarah Osborne eta Tituba.[2] Denak errudun aurkitu zituzten, baina Titubak bakarrik aitortu zuen. Beste biek aitorpenik egin ez zutenez, urkatua (Sarah Good) eta espetxean (Sarah Osborne) hiltzera kondenatu zituzten. Tituba askatu egin zuten urtebete kartzelan eman ondoren, ezezagun batek askapena ordaindu zuenean.[3]
Bere izenean helduen salaketa legalik gabe, "aflijituak" ez ziren inoiz entzun epaimahai batean, adingabeak baitziren. Industriaurreko gizarteetan, haur eta emakume ezkongabeak ez ziren ia kontuan hartzen eta ez zuten legezko botererik. Ez dago argi, Abigailek, Betty lehengusuak ez bezala, zergatik jarraitzen zuen erasoekin eta pertsona errespetagarriak salatzen. Historialari batzuek, hala nola Norton eta Roachek, uste dute Abigail, umezurtz txikia, gozatzen ari zela bat-batean helduen arretarako eta botererako gune gisa bihurtzean.[4]
Epaiketen hasieran, batez ere martxoan, apirilean eta maiatzean, akusatzaile gisa jardun zuen arren, bere azken lekukotasuna 1692ko ekainaren 3koa izan zen. Ez dago prozesuetatik bat-batean desagertu zela azaltzen duen dokumentaziorik. Haren ondorengo bizitza ere ez da ezagutzen. Inoiz ezkondu ez zela eta bakarrik hil zela ostrazismoan uste den arren, ez dago ebidentziarik.[5]
Herri-kultura[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Abigail Las brujas de Salem izeneko antzerki lanaren pertsonaia nagusia da. 1952an Arthur Millerrek idatzitako antzezlana da, eta Salem-en (Massachusetts) gertatutakoetan oinarrituta dago, baina gertaerak eta irudiak nahasten ditu. Abigail, hamaika urteko neskatila, hamasei edo hamazazpi urteko nerabe bihurtu dute. 1957ko eta 1996ko zinema-egokitzapenetan, Mylène Demongeot eta Winona Ryderrek interpretatu zuten, hurrenez hurren, Abigail.
- Abigail Murdered: Soul Suspenect bideo-jokoan ere agertzen da.
- El aprendiz de brujo filmean, Nicole Ehinger aktoreak interpretatu zuen Abigail.
- Motionless In White talde iparramerikarrak kanta bat egin zuen Abigailen omenez, 2010eko Creatures lehen albumean.
- Abigail bigarren mailako pertsonaia da Winds of Salem-en, Melissa de la Cruzen East End-eko Las Brujas serieko hirugarren liburuan. Liburu horretan Samuel Parris apaizaren iloba den 13 urteko neskatoa da. Abby neska adimentsu eta manipulatzaile gisa agertzen da, eta Freya Beauchampen epaiketak hasi eta heriotza eragiteaz arduratzen da, Freya Beauchamp-ek bere botereak erakusteari uko egin ondoren. Botere horien berri Mercy Lewis lagun onenak bakarrik zuen.
- Abigail Williams metal muturreko talde estatubatuarra da (blackcore), Phoenixekoa, Arizonakoa. Gaur egun, ordea, New Yorken bizi dira. 2005ean sortu zen taldea.
- “Horrela zintzilik dago sorgin bat” liburuan, Abigail hirugarren mailako pertsonaia da. Elijah izeneko protagonistetako baten arreba da.
- Fate/Grand Order mugikorretarako jokoan, Abigail "Foreigner" motako Servant gisa erabil daiteke Salem 2017 ekitaldian. Owada Hitomik eman dio ahotsa, eta Kuroboshi Kohakuk eman dio itxura.
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ Boyer and Stephen Nissenbaum, Salem Possessed: The Social Origins of Witchcraft. Cambridge: Harvard University Press, 1974. Print. (pp. 2-3).
- ↑ Boyer and Stephen Nissenbaum, Salem Possessed: The Social Origins of Witchcraft. Cambridge: Harvard University Press, 1974. Print. (p. 3).
- ↑ Games, Alison. Witchcraft in Early North America. Plymouth: Rowman & Littlefield Publishers, Inc., 2010. Print. (p. 176).
- ↑ (Ingelesez) Roach, Marilynne K. (0000 uuuu). "That child, Betty Parris": Elizabeth (Parris) Barron and the people in her life. PMC 852381411. (Noiz kontsultatua: 2022-07-04).
- ↑ Abigail Williams, Salem Witch Trials. .
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Artikulu hau, osorik edo zatiren batean, {{{hizkuntza}}} Wikipediako «Abigail Williams» artikulutik itzuli da. Izan ere, artikulu horretan aritu diren wikilariek GFDL edo CC-BY-SA 3.0 lizentziekin argitaratu dute beren lana.
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q289694