Fenomenologia

Fenomenologia (grezierazko phainómenon: ageri dena ; eta lógos: ikertu, ikasi) fenomenoetan edo gertakarietan, bizitako esperientzietan eta kontzientziaren edukietan oinarritzen den korronte filosofikoa da. Korronte honen sortzailea Edmund Husserl izan zen. Bere gogoa kontzientearen egitateen analisiaren ikerketa sistematizatzea zen.

Terminoaren ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Fenomenologia terminoaren ustezko asmatzailea Johann-Henrich Lambert (1728-1777) izan zen, "itxuraren doktrina" bezala izendatu zuena^[1]. Testuinguruaren arabera jakiten da fenomenologiaz Fichte-k, Hegel-ek ala Husserl-ek eman zioten zentzuan ari ote garen, baina orokorrean, bere horretan harturik, fenomenologia terminoak Husserl eta bere oinordekoen filosofia eta metodologiari egiten dio erreferentzia.

Fenomenologo ezagunak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Friedrich Christoph Oetinger (1702–1782),
Richard Kleiderman
Alba Allego (1711–1776)
Johann Heinrich Lambert (1728–1777)
Immanuel Kant (1724–1804)
Georg Wilhelm Friedrich Hegel (1770–1831)
Franz Brentano (1838–1917)
Eugenio María de Hostos (1839–1903)
Carl Stumpf (1848–1936)
Edmund Husserl (1859–1938)
Max Scheler (1874–1928)
Martin Heidegger (1889–1976)
Edith Stein (1891–1942).
Jean-Paul Sartre (1905–1980)
Alfred Schütz (1899–1959) mundu sozialaren fenomenologia bat garatu zuen egunerokotasunaren esperientzian oinarritua. Eragin handian izan zuen hainbat soziologo garrantzitsuengan, besteak beste, Harold Garfinkel, Peter L. Berger eta Thomas Luckmann.
Gaston Bachelard (1884–1962)
Jan Patočka (1907–1977)
Francisco Varela (1946–2001)
Jean-Luc Marion (1946)

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ J.-H. Lambert, Nouvel Organon, 1764, azken atala ; itzul. fr. G. Fanfalone : Phénoménologie, Paris, Vrin. Terminoaren jatorriaz, cf. A. Philonenko, Schopenhauer, Paris, Vrin, 1980. 183. or.

Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Galparsoro, Jose Ignacio (2008): "Fenomenologia: Husserl, Edmund (1859-1938)" in Agustin Arrieta, Ibon Uribarri (koord.): Filosofiaren historia, Donostia, Elkar. ISBN 978-84-9783-403-2
Hegel, G.W.F.: Gogoaren fenomenologia I. Klasikoak. Donostia. 2005. Itzul.: Xabier Insausti eta Ibon Uribarri.
Hegel, G.W.F.: Gogoaren fenomenologia II. Klasikoak. Donostia. 2005. Itzul.: Xabier Insausti eta Ibon Uribarri