Hind Rajaben hilketa

Wikipedia, Entziklopedia askea

Artikulu edo atal hau ez dator bat formatu hitzarmenekin.
Zure esku dago artikulu hau egokituz Wikipediari laguntzea.
Hind Rajaben hilketa
Map
Motaheriotza
gerra krimen
giza hilketa
Honen parte da2023-2024ko Israel-Palestina gerra
Data2024ko urtarrilaren 29a
KokalekuTel al-Hawa (en) Itzuli
HerrialdeaPalestina
Pertsona hilak8
ErantzuleIsraelgo Defentsa Indarrak
Hashtag#SaveHind

Hind Rajab (2017/2018 – 2024ko urtarrilaren 29a) sei urteko neskato palestinarra zen, Gaza Hiriko Tel al-Hawa auzokoa, Gazako zerrendan. Israelgo armadak hil zuen Rajab, beste sei seniderekin batera ibilgailu batean ihesi zihoala. Armada horretako tanke batek ibilgailua suntsitu eta bere sei senideak hil zituen, eta horrean ostean tankearen bonbardaketatik bizirik irten zen neskatila ere hil zuten. [1][2]

Rajaben familia Gazako Tel Al-Hawa auzotik ihesi zihoan, Israelgo armadako tanke batek bere ibilgailuaren kontra tiro egin zuenean. Tankearen erasoak Rajab-en izeba-osabak eta lau lehengusuak hil zituen.[2] Une horretan bizirik geratu zen beste senide bakarrak, Rajab-en 15 urteko lehengusinak, Palestinako Ilargi Gorriaren Elkarteari (PIGE) deitu zion, larrialdietako laguntza emateko. Dei horretan, lehengusuak, negar eta oihu eta tiro hotsen artean, Israelgo soldaduak tiroka ari zitzaizkiela esan zuen, erabat isilik geratu baino lehen[3].

Lehengusua hil ostean, sei urteko Rajab izan zen ibilgailuan bizirik geratu zen bakarra. Haurrak PIGEko larrialdi zerbitzuekin izandako 3 orduko telefono-deia argitaratu zuten komunikabideek, eta dei horretan Rajabek ondorena esaten du: "Hain izututa nago, mesedez, etorri. Zatozte nire bila. Etorriko al zarete, arren?"[4][2]

PIGEk anbulantzia bat bidali zuen Rajab erreskatatzeko, baina Israelgo armadak anbulantziari eraso egin zion, eta PIGEko bi langile hil zituen, Yusuf Zeino eta Ahmed al-Madhoun. PIGEren arabera, erasoa berariaz egindako izan zen, nahiz eta aurretik Israeli anbulantziaren bidalketaren berri eman zioten.[5] Israelek esan zuen bere tropak ez zeudela Rajab hil zen ibilgailutik gertu; hala ere, Al Jazeerak eta The Washington Post egunkariak Israelen baieztapenak gezurtatu zituzten, satelite irudietan oinarritutako ikerketen bitartez.[6][7][8]

Testuingurua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2023ko urriaren 7an, Hamasek eraso egin zion Israeli. Eraso horretan, erakundeko militanteek 1.200 pertsona inguru hil zituzten, eta beste 250 bat bahitu.[9] Erantzun gisa, Israelek Gaza inbaditu zuen, lurraldearen blokeoa gogortu zuen, bonbardaketa masiboak egin zituen eta Gazako zerrendaren iparraldeko biztanleak ebakuatutzera behart zituen erasoaldi militarrari hasiera eman baino lehen.[10]

Gazako iparraldea ia hutsik eta gogorki bonbardaturik zegoen urtarrilaren amaierarako.[11] Gazako osasun arretarako sistema kolapsatzear zegoen, Israelgen erasoen eta baliabide faltaren ondorioz.[12] Ofentsibak eragin berezia izan zuen Gazako iparraldean, abendurako ez baitzen ospitalerik martxan inguru horretan, hornidura, erregai eta langile faltaren ondorioz.[13]

2023ko abenduaren 29an, Hegoafrikak Israeli genozidio kargua leporatu zioten Nazioarteko Justizia Auzitegiaren aurrean, eta 2024ko urtarrilaren 26an Auzitegiak genozidatzat har daitekeen edozein ekintza ekiditeko agindua helarazi zion Israeli.[14][15]

Hilketa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2024ko urtarrilaren 29an, Rajab-en familia Gazako Tel Al-Hawa[2] auzotik ihesi zihoan, Israelgo armadako tanke batek bere ibilgailua, Kia beltz bat, bonbardatu zuenean. Ondorioz, Rajaben izeba, osaba eta lau lehengusinak hil ziren.[16] Bizirik geratu zen bakarrak, Rajab-en 15 urteko lehengusu Layan Hamadehek, Palestinako Ilargi Gorriaren Elkarteari (PIGE) deitu zion larrialdiko laguntza jasotzeko. Hamadehek une batean esan zuen: "Tiroka ari zaizkigu. Tankea nire ondo-ondoan dago. Autoan gaude, tankea gure ondo-ondoan dago.”[3]

PIGEko langileek Hamadehen oihuak entzun zituzten autoaren aurka jo zuten ametrailadora baten tiroek gaztea hil zutenean, artean telefonoz larrialdi zerbitzukoekin hizketan ari zela.[17][18] Larrialdi zerbitzuek berriro deitu zutenean, Rajabek deiari erantzun zion, autoko guztiak hilda zeudela [2] eta tankea autora hurbiltzen ari zela esanez.[19] Rajab hiru orduz aritu zen PIGEeko langileekin telefonoz hitz egiten, eta hauxe esan zien: "Hain izututa nago, mesedez, etorri. Zatozte nire bila. Etorriko al zarete, arren?". Geroago, Rajaben aitonak kazetariei esan zien Rajabek zauriak zituela bizkar, esku eta oinetan.[4][2][20] PIGEkoek kotxean ezkutatuta geratzeko esan zioten Rajabi, eta erakundeko anbulantzia batek haurra erreskatatzea lortu zuen.[21] PIGE, Hamadeh eta Rajab-en arteko telefono-deiaren audioa otsailaren 3an argitaratu zuen Ilargi Gorriak.[20]

Lurraldea setiopean zegoenez, PIGEk Gazako Osasun Ministerioarekin eta Israelgo armadarekin lanean zebilen Rajab erreskatatu behar zuen anbulantziako langileentzat igarobide segurua bermatzeko. Anbulantziako langileek Israelgo soldaduak laserrekin apuntatzen zietela adierazi zuten. Tiroen edo leherketa baten soinua entzun ondoren, langileekin konexioa galdu egin zen.[4][5] Rajab-en eta larrialdi langileen patua ez zen ezagutu 12 egun igaro arte. Izan ere, 2024ko otsailaren 10ean, Israelgo armada erretiratu eta Rajaben familia auzora itzuli zenean, suntsitutako autoa aurkitu zuen, barruan Rajab, Hamadeh eta haien osabaren gainerako familia guztia zituela, denak hilik.[22] Leihoak zartatuta zeuden, eta ateak balen zuloekin estalita zeuden.[23] Ilargi Gorriko anbulantzia handik metro gutxitara aurkitu zuten, Israelgo misil batek erabat suntsituta. Bertan zeuden anbulantziako bi langileak, Yusuf al-Zeino eta Ahmed al-Madhoun, hilda haiek ere.[24][25][26]

Ikerketa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Fitxategi:Destroyed car hind was in.jpg
Hinden osabarena zen auto suntsitua

Giza Eskubideen Euromediterraniar Monitorearen hasierako ikerketa baten arabera, Rajab eta bere senideak Israelgo armadak "planifikatutako hilketa" batean hil zituen. Gainera, Israelgo armadak gaztea erreskatatzera bidalitako anbulantziako langileak ere hil zituen, Estatu Batuetan fabrikatutako misil batekin.[27] AEBen egindako M830A1 modeloko misil baten puskak aurkitu zituzten Rajab erreskatatzera joandako Ilargi Gorriaren anbulantziatik gertu. Zibilei eraso egiteko erabilitako munizio estatubatuarrei buruz galdetu zitzaionean, AEBeko Estatu Departamentuko bozeramaileak, Matthew Millerrek, "berriak egiaztatzea ezinezkoa" zela, eta "Israelek munizio horiek gerraren legeekiko errespetu osoz erabiliko dituela espero" dutela esan zuen. [28]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ (Ingelesez) Salman, Abeer; Za’anoun, Khader Al. (10 February 2024). «Five-year-old Palestinian girl found dead after being trapped in car under Israeli fire» CNN.
  2. ↑ a b c d e f Da Silva, Chantal. (11 February 2024). «'They killed her twice': Hind Rajab's mother mourns girl, 6, found killed days after being trapped under Israeli fire» NBC News. Aipuaren errorea: Invalid <ref> tag; name "NBC2.11.24" defined multiple times with different content
  3. ↑ a b (Ingelesez) Regan, Helen. (6 February 2024). Where is Hind? Calls for answers more than a week after rescuers go missing trying to save trapped 6-year-old. CNN. Aipuaren errorea: Invalid <ref> tag; name "CNN2.6.24" defined multiple times with different content
  4. ↑ a b c (Ingelesez) Sinmaz, Emine. (10 February 2024). «'I'm so scared, please come': Hind Rajab, six, found dead in Gaza 12 days after cry for help» The Observer ISSN 0029-7712.. Aipuaren errorea: Invalid <ref> tag; name "Guardian2.10.24" defined multiple times with different content
  5. ↑ a b «Body of 6-year-old killed in 'deliberate' Israeli fire found after 12 days» Al Jazeera 10 February 2024. Aipuaren errorea: Invalid <ref> tag; name "jazeera" defined multiple times with different content
  6. ↑ Fabian, Emanuel; Fabian, Emanuel. (24 February 2024). «IDF says probe indicates no troops were in area where 6-year-old Gazan girl was killed» Times of Israel.
  7. ↑ «Palestinian paramedics said Israel gave them safe passage to save a 6-year-old girl in Gaza. They were all killed» The Washington Post 16 April 2024.
  8. ↑ «Hind Rajab: Were Israeli troops around where the six-year-old was killed?» Al Jazeera 26 February 2024.
  9. ↑ «Hamas says October 7 attack was a ‘necessary step’, admits to ‘some faults’» aljazeera.com (Aljazeera).
  10. ↑ «Why Israel’s Gaza Evacuation Order is So Alarming» hrw.org (Human Rights Watch).
  11. ↑ «The battle of northern Gaza is almost over» economist.com (The Economist).
  12. ↑ «‘Bloodbath’: Israel continues to target Gaza hospitals and civilians» aljazeera.com (Aljazeera).
  13. ↑ «Northern Gaza no longer has a functional hospital, WHO says» reuters.com (Reuters.com).
  14. ↑ «Gaza: ICJ ruling offers hope for protection of civilians enduring apocalyptic conditions, say UN experts» Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights 31 January 2024.
  15. ↑ «One week after ICJ ruling, is Israel following the court’s orders?» Al Jazeera 2 February 2024.
  16. ↑ Brown, Cate; Harb, Hajar. (2 February 2024). «A 6-year-old in Gaza City was calling to be rescued. Did anyone find her?» The Washington Post ISSN 2641-9599..
  17. ↑ Txantiloi:En-NZ Boboltz, Sara. (10 February 2024). «Hind Rajab, Gaza 6-Year-Old Who Spoke Of Fear On Phone To Rescuers, Found Dead» Yahoo! News.
  18. ↑ Kanj, Jamal. (22 February 2024). Rafah between Netanyahu's metaphysical power and the West's disconnect with reality. .
  19. ↑ «Cousin of Hind Rajab, 6, haunted by her last call after family car shot at in Gaza» The Guardian 11 February 2024.
  20. ↑ a b (Ingelesez) «Six-year-old Gaza girl found dead days after pleading for help» France 24 10 February 2024.
  21. ↑ (Ingelesez) Salam, Yasmine. (4 February 2024). «6-year-old girl in Gaza goes missing after she is caught in fighting» NBC News.
  22. ↑ «Israeli forces 'deliberately targeted' medics sent to rescue little girl» Al Jazeera.
  23. ↑ (Ingelesez) Graziosi, Graig. (11 February 2024). «A child and the medics trying to save her were killed by Israeli tanks» The Independent.
  24. ↑ (Ingelesez) Abdulrahim, Raja. (10 February 2024). «Missing 6-Year-Old and Rescue Team Found Dead in Gaza, Aid Group Says» The New York Times ISSN 0362-4331..
  25. ↑ (Ingelesez) «Bodies of Gaza girl, ambulance team trapped under Israeli fire found after 12 days» ABC News 10 February 2024.
  26. ↑ Williamson, Lucy. (10 February 2024). «Hind Rajab, 6, found dead in Gaza days after phone calls for help» BBC.
  27. ↑ «Gaza: Initial findings show Israeli army purposefully kills a child, uses an American-made missile to target her rescue crew» Euro-Med Human Rights Monitor 12 February 2024.
  28. ↑ «US investigating Israeli strikes that have killed civilians» www.aa.com.tr.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Hind_Rajaben_hilketa&oldid=9782698"(e)tik eskuratuta