Orisoaingo jauregia

Orisoaingo jauregia
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Probintzia	Nafarroa Garaia
Udalerria	Orisoain
Koordenatuak	42°36′06″N 1°36′17″W / 42.6015618°N 1.60468185°W

Orisoaingo Armagintzako Kaporalgo jauregia Orbaibar ibarreko Orisoain udalerrian Erdi Aroko jauregi bat da.

Eraikina[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Armagintzako Kaporalgo gisa agertzen da Nafarroako Erresumako nomina ofizialean. Antzina izen bereko leinukoa izan zen, eta bere pribilegioak Joan II.a eta Zuria I.a Nafarroakoak eratu zituzten 1430. urte inguruan. Pedro Elizalde eta Orisoaingo jauregia Beatriz Arradakoa Lepuzaingoaren alabarekin ezkondu zen 1530. urtean. Bere oinordeko Ana Elizaldekoa 1559an Pedro Eliorekin ezkondu zen. XVI. mendearen amaieran Martin Elioren jabea zen, Katalina Ruiz Espartzarekin ezkondua. Sebastian Eliokoak eta Ana Tebasek, bere emazteak, 1635 inguruan Orisoaingo maiorazkoa sortu zuten, jauregiko ondasun guztiak bertan lotuz. Hil zenean, Lorenzo Eliori pasatu zion maiorazkoa, Ana Baztan Eliorekin ezkonduta. 1723ko Kontuen Ganberaren zerrendan Lorenzo Zarate Elio ageri da. 1801ean Sebastian Zarate Elioren aurka egitea eskatu zuen, bere anaia Agustinen seme-alaben izenean. Jauregiko armarria zilarrezkoa zen, bost gerriko gulekin. XVIII. mendea oso sartua zegoen arte, indarrean egon zen palaziarrek herriko gainerako bizilagunek baino hiru egun lehenago mahats-bilketa hasteko zuten pribilegioa, zeinaren eskubidez 1568an Martin Elizaldek bere aitaginarreba Pedro Eliorekin batera auziari eutsi baitzion. 1712an zutik iraun zuen, Barasoaingo abadeak deskribatutakoaren arabera, jauregi zaharra deitzen diotena, dorre sendo bat duena, ez altuera handikoa.