Oxigeno-atomo baten errepresentazioa: nukleoaren inguruan, 8 elektroiek jiratzen dute.

Oxigenoa elementu kimiko bat da. Bere sinboloa O da, eta bere atomo-zenbakia 8 da.

Munduan zabalduen dagoen elementu kimikoa da. Oxigenorik gabe, ezin izango ginateke bizi, pertsonok eta animaliek oxigenoa behar dugulako arnasa egiteko.

Oxigenoaren atomo bat hidrogenoaren bi atomorekin elkartuz gero, ur molekula bat sortzen da (H₂O).

Oxigenoa, presio eta tenperatura normaletan, gas-egoeran egoten da. Hala ere, laborategietan likido-egoeran ere izaten dute.

Nondik dator?

Airean dagoen oxigenoa landareetatik dator. Arnasketa izeneko prozesu baten bidez, gizakiek eta beste animalia batzuek oxigenoa hartu eta karbono-dioxidoa kanporatzen dute. Karbono-dioxidoa oxigenoz eta karbonoz osatutako molekula bat da. Landareek karbono-dioxidoa xurgatzen dute eta elikagaiak ekoizteko erabiltzen dute. Hau fotosintesi bezala ezagutzen den prozesuaren parte da. Landareek molekula deskonposatzen dute, karbonoa erabiltzen dute eta oxigenoa airera askatzen dute. Horrela, karbono-dioxidoa eta aireko oxigenoa etengabe erabiltzen eta berritzen dira.

Oxigenoaren garrantzia bizitzarako

Oxigenoa ezinbestekoa da bizitzarako. Lur planetaren gaineko bizia ezinezkoa izango litzateke oxigenorik gabe, batez ere bi arrazoi hauengatik:

• Bizidun gehien-gehienok oxigenoa behar dugu arnastu. Arnasketa prozesuaren bidez guk lortzen dugu gure gorputzak behar duen energia. Oxigenoa arnastu gabe hiltzen gara.

• Gure atmosferan dagoen oxigenoak ozono-geruza sortzen du. Ozono-geruzak babesa handia ematen digu, espaziotik datozen izpi kaltegarriak indargabetzen dituelako.

Deutsch

English

Español

Français

Italiano