Andrew John Wiles

Andrew John Wilesen erretratua

Andrew John Wiles Britainiar matematikaria (Cambridge, Ingalaterra, 1953).

Biografia

Gaztetan hasi zen matematika lantzen, Fermaten Azken Teorema bereziki. Oxfordeko Merton Unibertsitatean egin zituen lehenengo ikasketak, eta doktoregoa Cambridgeko Clare Unibertsitatean egin zuen, John Coatesen zuzendaritzapean. 1977-1980 urteetan Ikerketa Kide Gaztea izan zen Cambridgeko Clare Unibertsitatean, eta irakasle-laguntzaile Harvardeko Unibertsitatean. 1980an bukatu zuen doktoregoa, eta urtebete igaro zuen Bonnen. Hurrengo urteetan Princetonen eta Parisen aritu zen irakasle. Guggenheim bekari esker, Parisko Ikerketa Zientifiko Aurreratuetako Institutuan eta École Normale Supérieurean aritu zen. Beste ikerketa guztiak utzirik, Fermaten Azken Teorema aztertzen hasi zen. 1988an Oxfordeko Errege Elkarteko irakasle izan zen, eta urtebete geroago elkarteko kide egin zuten. Wilesek Galoisen teorian ere lan egin zuen urte haietan, eta ekarpen garrantzitsuak egin zituen alor horretan ere. 1993an, Cambridgeko Newton Institutuan, Fermaten Azkeneko Teoremaren froga aurkeztu zuen. Hala ere, akats bat aurkitu zuten frogan, eta hurrengo urtea arte ez zen argitaratu. 1994an Eugene Higgins Irakasle izendatu zuten Princetongo Unibertsitatean. Teoremaren froga Annals of Mathematics aldizkarian argitaratu zen 1995ean. Urte horretatik aurrera sari ugari jaso zituen: Suediako Zientzietako Errege Akademiaren Matematikako Schock saria, Paul Sabatier Unibertsitateko Fermat saria, Wolf saria eta Estatu Batuetako Zientzietako Akademia Nazionaleko matematika saria, besteak beste.

Erreferentziak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Andrew John Wiles