Dorothy Good

Dorothy Good
Bizitza
Jaiotza	Salem (Massachusetts), 1687
Bizilekua	Danvers
Heriotza	1750(e)ko hamarkada (62/72 urte)
Familia
Ama	Sarah Good
Jarduerak
Jarduerak	etxeko langilea eta oroitzapen-idazlea

Dorothy Good, akats batengatik historikoki Dorcas Good (1687-1750 hamarkada) Salemgo sorginkeria prozesuan auzipetu zuten pertsona gazteena, lau urte baino ez zituen eta.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Dorothy Good Salemen jaio zen, 1987 edo 1988an. Gurasoak William Good eta Sarah Solart (gero ezkontzaz Sarah Good) ziren. Bai Dorothyri bai haren amari Salemen sorginkeria praktikatzea leporatu zieten, 1692an Salemen sorgin-epaiketen hasieran. Lau urte baino ez zituela, auzipetu egin zuten herriko magistratuek, sorgina zela aitortu zuen eta, ustez, amak deabruarekin elkartuta ikusi zuela esan zuen.^[1] Mary Walcott eta Ann Putnam, Jr. salatzaileek esan zuten neskatoa kikilduta zegoela eta behin eta berriz hozka egiten ziela, animalia balitz bezala.

Dorothyk (atxiloketa-ordenako akats batengatik "Dorcas" gisa idatzita) audientzia txiki bat izan zuen, eta akusatzaileek behin eta berriz kexatu ziren besoetako ziztadez.^[2] Espetxera bidali zuten 5 urte zituela, eta epaiketetan espetxeratu zuten pertsonarik gazteena bihurtu zen. Bi egun geroago, Salemeko funtzionarioek bisitatu zuten. Amak eman zion suge baten jabea zela, harekin hitz egin zuela eta bere hatzaren odola zurrupatu zuela esan zuen.^[3]^[4]

Dorothy zaintzapean egon zen 1692ko martxoaren 24tik, 50 librako fidantza ordaindu ondoren, 1692ko abenduaren 10ean askatu zuten arte.^[5]^[6] Bera ez zen inoiz salatu edo epaitu. Martxoaren 24an, 25ean eta 26an egin zituzten magistratuek azterketak, Rev.. Deodat Lawsonen arabera:

Magistratuek eta ministroek ere jakinarazi zidaten Sara G.-ren neskato bat harrapatu zutela, 4 eta 5 urte artekoa zela eta aztertu egin zutela. Eta egitatezko materiari zegokionez, aho batez esan zuten, neskato horrek bere begiak pertsona 'lotuen' edo aflijituen gainean jartzen zituenean, pertsona horiek oinazetuta zeudela, eta haiek buruari eutsi ziotela, eta, hala ere, begiak aflijituan jartzen zirenean, haiek oinazetuta zeudela. Hainbat aldiz, kexatu ziren lotsagabeak arretaz behatu zituen, askotan neskato horrek hozka egin baitzien, eta hortz-multzo txiki baten markak eragin zituen. Hori zela eta, Salemeko kartzelara ere eraman zuten. Espetxeratu ostean, Putmanen emaztea askoz hobeto zegoen eta ez zuen inolako eraso bortitzik izan martxoaren 24tik apirilaren 5era arte. Beste batzuek ere esan zuten ez zutela hain maiz ikusi, min egiteko. ... Martxoaren 26an, Hathorne jaunak, Corwin jaunak eta Higison jaunak presoen etxean egon ziren Neskatoa aztertzeko. Neskatoak esan zien suge txiki bat zuela, bere oineko behatzaren behealdea txupatzen zuena. Non galdetu zutenean, beste leku batzuk seinalatuz, neskak esan zien, "ez han, han baizik," eskuko hatzaren punturik baxuenera begira; han, orban gorri sakon bat ikusi zuten, arkakuso baten hozka zirudiena.^[4]

Dorothyk ahizpa gazteagoa izan zuen, Mercy. Sarah Good atxilotu ondoren jaio zen, eta jaio eta gutxira hil zen, desnutrizioa eta espetxeko baldintza gogorrak zirela eta.

"Dorothy" vs "Dorcas"[aldatu | aldatu iturburu kodea]

John Hathorne magistratuak gaizki idatzi zuen Good-en lehen izena, "Dorcas" gisa, 1692ko martxoaren 23ko atzipenaldi-aginduan, baina behar bezala deitu zioten "Dorothy" gainerako lege-erregistroetan. Deodat Lawson-ek bere azterketei buruz egindako kontakizunek ez dute inoiz lehen izena aipatzen, baina ondorengo idazleek, hala nola Charles W. Uphamek Salem Witchcraft (1867) liburuan, atzipenaldiaren ordenaren hasierako akatsa errepikatu zuen, eta gero okerreko izenarekin aipatua izan da.^[2]

Fikziozko irudikapenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Earhart, Rose. Dorcas Good: The Diary of a Salem Witch. Pendleton Books, NY, 2000; ISBN 1-893221-02-4
Rinaldi, Ann. Atsedenaldia Charityrekin. Simon and Schuster Books, NY, 1992; ISBN 0-15-204682-8

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ Hill, Frances. A Delusion of Satan: The Full Story of the Salem Witch Trials. Cambridge, MA: Da Capo Press *2nd edition; 2002), pg. 94.
↑ ^a ^b Margo Burns and Bernard Rosenthal, "Examination of the Records of the Salem Witch Trials", William and Mary Quarterly, 3d ser., 65, no. 3 (July 2008): 401–22
↑ Rev. Deodat Lawson. A Brief and True Narrative Of some Remarkable Passages Relating to sundry Persons Afflicted by Witchcraft, at Salem Village Which happened from the Nineteenth of March, to the Fifth of April, 1692. Boston, Printed for Benjamin Harris and are to be Sold at his Shop, over-against the Old-Meeting-House. 1692.
↑ ^a ^b Profile, virginia.edu; accessed July 5, 2015.
↑ "Warrant for the Apprehension of Dorothy Good, and Officer's Return", Doc. 22, Records of the Salem Witch-Hunt, Bernard Rosenthal, Editor, Cambridge University Press, New York, 2009, pp. 153-54.
↑ "Recognizance for Dorothy Good by Samuel Ray", Doc. 719, Records of the Salem Witch-Hunt, Bernard Rosenthal, Editor, Cambridge University Press, New York, 2009, pp. 711-12, 754.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q5298431

[1] Hill, Frances. A Delusion of Satan: The Full Story of the Salem Witch Trials. Cambridge, MA: Da Capo Press *2nd edition; 2002), pg. 94.

[Margo_Burns_1-2] Margo Burns and Bernard Rosenthal, "Examination of the Records of the Salem Witch Trials", William and Mary Quarterly, 3d ser., 65, no. 3 (July 2008): 401–22

[deodatlawson-3] Rev. Deodat Lawson. A Brief and True Narrative Of some Remarkable Passages Relating to sundry Persons Afflicted by Witchcraft, at Salem Village Which happened from the Nineteenth of March, to the Fifth of April, 1692. Boston, Printed for Benjamin Harris and are to be Sold at his Shop, over-against the Old-Meeting-House. 1692.

[virginiaedu-4] Profile, virginia.edu; accessed July 5, 2015.

[5] "Warrant for the Apprehension of Dorothy Good, and Officer's Return", Doc. 22, Records of the Salem Witch-Hunt, Bernard Rosenthal, Editor, Cambridge University Press, New York, 2009, pp. 153-54.

[6] "Recognizance for Dorothy Good by Samuel Ray", Doc. 719, Records of the Salem Witch-Hunt, Bernard Rosenthal, Editor, Cambridge University Press, New York, 2009, pp. 711-12, 754.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]