Eguzki-kanoi

Wikipedia, Entziklopedia askea
Pariseko Victor Chevalier-ek fabrikatutako eguzki kanoi bat 1800 inguruan. Su-marka eguzki-dialean ipar-hego ardatzaren norabide berean dago.

Eguzki-kanoia edo eguzki-erlojuaren kanoia eguzki-erloju baten diala da, eta metxa bat duen kanoi bat atxiki zaiona, erantsitako lente baten bidez pizten dena. Lente horrek eguzki-izpiak biltzen ditu, eta kanoiak eguerdian su egiten du, ipar-hego ardatzaren gainean behar bezala orientatuta dagoenean. Kanoiaren tamaina handia edo txikia izan daiteke, kokatuta dagoen lekuaren arabera. Etxeetarako bertsioa etxe handietan erabiltzen zen bazkaltzeko ordua adierazteko. Bertsio handiagoak Europako parkeetan erabili ziren eguerdia adierazteko.

Kanoia Europako errege-erreginen familiak eta ahaideek erabili zuten XVIII. mendean. Mota honetako kanoiak daude Greenwicheko Itsas Museo Nazionalean. Hamilton Watch Companyk eguzki kanoi bat du, Parisko Rousseauk egina, 1650 inguruan. Brontzez eraikitako Rousseau kanoia marmolezko eguzki-erloju baten gainean dago. Marokoko Sultanak Londresko Baker & Sonsek egindako bat du.

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Eguzki-kanoi zaharrenak 1600 inguruan erabili ziren Europan. XVIII. mendean eta XIX. mendearen hasieran Europako parkeetan erabilera modan egon zen. Kanoiaren eta lentearen konbinazioa eguzki-erloju baten gainean zegoen. Gainera, itsasontzietan eguzki-kanoiak erabili ziren eguerdia seinalatzeko. 1979an Dixie Gun Worksek kanoien bertsio miniaturizatuak merkaturatu zituen.