Uxueko Andre Maria

Uxueko Andre Maria edo Uxueko Ama Birjina Erromatar Eliza Katolikoaren adbokazio marianoa da, eta haren irudi nagusia Uxueko Andre Mariaren elizan dago.

Nafarroako Erriberan eta Nafarroa osoan adbokazio handiena duen Ama Birjina da. Urtero, eskualdeko biztanleek, Eslabatik Tafallaraino eta Orbaibarretik Azkoieneraino, erromesaldian Uxuera joateko antolatzen dira, omenaldia egiteko. Uxuerako erromeriak izenez ezagutzen daude, eta udaberrian egiten dira.

Legenda[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Tradizioaren arabera, artzain batek uso bat ikusi zuen puntu horretan, haitzean, zegoen zulo batetik sartzen eta irteten. Langileak, usoaren ekintza setatsuak erakarrita, segundo bakar batez ere ez zuen zalantzarik izan bertara joateko, eta, azkenean, Ama Birjina baten tailu bat aurkitu zuen. Honek, harrituta, ez zuen zalantzarik izan Andre Maria Zuriari, hurbileko herriari, zer aurkitu zuen jakinarazteko.

Guztiek seinaletzat hartu zuten, eta puntu horretan bertan bizitzeko leku bat ezarri nahi izan zuten. Horrela sortu zen Uxue egungo hiribildua. Dena dela, badirudi elezahar hori XVII. mendearen bigarren erdialdetik dagoela jasota. Gertakari historikoek pentsarazten dute Uxueko Ama Birjinaren tailua XII. mendekoa dela.^[1]

Irudia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Uxueko Ama Birjinaren irudia egurrez egindako tailu bakarra da 1190 inguruan. Nafarroako erromanikoaren irudigintzako obra gailena, Evreux etxeko Karlos II.a Nafarroakoak, zilarrez forratzeko agindua eman zuen XIV. mendean, bai hiribildua bai Uxueko Ama Birjinaren gurtza zituen zaletasun bereziaren erakusgarri. Testamentuan bere bihotza irudiaren ondoan pausatzeko nahia utzi zuen idatzita, eta horrela ikus daiteke bere kutxan, Andre Mariaren oinetan.