Amman-en iturria ikusi

{{hiri infotaula
| izena = Amman
| ofiziala = {{lang|ar|عمّان}}
| nongo = Ammango
| kodea =
| kodea2 = JOR
| probintzia = [[Amman Gobernazioa|Amman]]
| probintziabalioa = Gobernazioa
| alkatea = [[Omar AlMaani]]
| dn = 31
| mn = 57
| de = 35
| me = 55
| W=E
| besterik1 = 
| besterik1balioa =
| herritar = ammandar<ref name="Euskaltzaindia"/>
| besterik2 =
| besterik2balioa =
| kokapena = kokapenmapa
| irudia = AMMAN_2.jpg
| sorrera = K.a. XIII. mendea
| postakodea = 11000
| azalera = 1680
| metropolia = 
| altuera = 765
| urtea = 2010
| dentsitatea =
| web = http://www.ammancity.gov.jo
||bandera = Amman Jordan Flag.svg}}
'''Amman'''<ref name="Euskaltzaindia">{{erreferentzia|url=https://www.euskaltzaindia.eus/dok/arauak/Araua_0038.pdf|egilea=[[Euskaltzaindia]]|izenburua=38. araua: Munduko estatu-izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak}}</ref><ref>{{Erreferentzia|url=https://www.euskaltzaindia.eus/dok/arauak/Araua_0164.pdf|egilea=[[Euskaltzaindia]]|izenburua= Ekialde Hurbileko eta Ipar Afrikako toponimia}}</ref> ({{lang-ar|عمّان}}, ''{{transl|ar|DIN|ʿAmmān}}'') [[Jordania|Jordaniako Haxemi Erresumako]] hiriburua da. Herrialdearen erdialdean kokatuta dago, eta 2.125.400 biztanle zituen (2005ean).

Gobernuaren egoitza da. Jordaniako kultura eta industria gune garrantzitsuena. Petrolio findegia (Zarqa) du.{{lur erref}}

== Historia ==
Rabbath Ammon ({{lang-he|רַבַּת עַמּוֹן}}), [[Biblia]]k aipatzen duen [[ammon]]iten hiriburua zegoen lekuan kokatua, [[Ptolomeo Filadelfo]]k hartu eta berriro eraiki zuen (K.a. 283 - 246); [[Bizantzio]]ko garaira arte gorde zuen, eta Filadelfia izena eman zion. [[Abdullah I.a Jordaniakoa|Abdullah ibn Husaynek]] [[Transjordaniako emirerria|Transjordaniako]] hiriburu bihurtu zuen (1946).{{lur erref}}

[[2005]]eko [[azaroaren 9]]an [[Al Kaida|Al-Qaeda]]k atentatua egin zuen hiriko hiru hoteletan, 60 hildako eta 115 zauritu eraginez.

== Klima ==
<div style="width:66%;">
{{Klima
|location = Amman
|metric first = yes
|single line = yes
|Jan high C = 12.3
|Feb high C = 13.7
|Mar high C = 17.2
|Apr high C = 22.6
|May high C = 27.8
|Jun high C = 30.8
|Jul high C = 32.0
|Aug high C = 32.4
|Sep high C = 30.7
|Oct high C = 27.1
|Nov high C = 20.4
|Dec high C = 14.4
|year high C = 
|Jan low C = 3.6
|Feb low C = 4.2
|Mar low C = 6.1
|Apr low C = 9.5
|May low C = 13.5
|Jun low C = 16.6
|Jul low C = 18.5
|Aug low C = 18.6
|Sep low C = 16.6
|Oct low C = 13.8
|Nov low C = 9.3
|Dec low C = 5.2
|year low C = 
|Jan precipitation mm = 63.4
|Feb precipitation mm = 61.7
|Mar precipitation mm = 43.1
|Apr precipitation mm = 13.7
|May precipitation mm = 3.3
|Jun precipitation mm = 0
|Jul precipitation mm = 0
|Aug precipitation mm = 0
|Sep precipitation mm = 0.3
|Oct precipitation mm = 6.6
|Nov precipitation mm = 28.0
|Dec precipitation mm = 49.2
|year precipitation mm = 
|Jan precipitation days = 7
|Feb precipitation days = 7
|Mar precipitation days = 5
|Apr precipitation days = 3
|May precipitation days = 1
|Jun precipitation days = 0
|Jul precipitation days = 0
|Aug precipitation days = 0
|Sep precipitation days = 0
|Oct precipitation days = 1
|Nov precipitation days = 3
|Dec precipitation days = 5
|Jan sun =  179.8
|Feb sun = 182.0
|Mar sun = 226.3
|Apr sun = 266.6
|May sun = 328.6
|Jun sun = 369.0
|Jul sun = 387.5
|Aug sun = 365.8
|Sep sun = 312.0
|Oct sun = 275.9
|Nov sun = 225.0
|Dec sun = 179.8
|year sun = 
|source 1 = [http://worldweather.wmo.int/069/c00215.htm World Meteorological Organization]
|date=2011ko uztaila
|source 2 = [http://www.hko.gov.hk/wxinfo/climat/world/eng/europe/russia/cita_e.htm HKO]
}}
</div>

== Barrutiak ==
Amman Handiko Udalak hiriko 27 barrutiak gobernatzen ditu:<ref>[https://web.archive.org/web/20081219201014/http://www.ammancity.gov.jo/english/areas/main.asp Greater Amman Municipality Website]</ref>

{| class="wikitable"
|-
| '''1''' || Âbdali || '''4''' || Qwésmé, Jwaydé, Abu Âlanda eta Raqim ||  '''7''' || Müwaqar || '''10''' || Bader è Jadida|| '''13'''|| Jbeyha || '''16''' || Mārka || '''19''' || Ohod || '''22''' || Şafa Badran || '''25''' || Tlaâ’l Âli
|-
| '''2''' || Abu Nsér|| '''5''' || Yarmuk|| '''8''' || Mqabalayen || '''11''' || Basmān|| '''14''' || Xraybet è Suq || '''17''' || Médina|| '''20''' || Rās ıl Êyn || '''23''' || Swéyleh || '''26''' || Vādi'l Sér
|-
| '''3''' || Um-Ožayna|| '''6''' || Jizah|| '''9''' || Bader|| '''12''' || Hüsbān|| '''15''' || Marj ıl Hamām || '''18''' || Naûr || '''21''' || Sahāb || '''24''' || Tariq || '''27''' || Zahrān
|}

== Herri eta hiri senidetuak ==
Amman ondorengo herri eta hiriekin senidetuta dago:<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.ammancity.gov.jo/english/relations/r12.asp|izenburua=Amman’s Relations with Other Cities}}</ref>
{| class="wikitable"
|
* {{Banderaikur|Aljeria}} [[Aljer]] ([[Aljeria]]) ([[1998]])
* {{Banderaikur|Turkia}} [[Ankara]] ([[Turkia]]) ([[1992]])
* {{Banderaikur|Azerbaijan}} [[Baku]] ([[Azerbaijan]])
* {{Banderaikur|Txina}} [[Pekin|Beijing]] ([[Txinako Herri Errepublika|Txina]]) ([[1990]])<ref name="Beijing">{{Erreferentzia|izenburua=Sister  Cities|egilea=Beijing Municipal Government|url=http://www.ebeijing.gov.cn/Sister_Cities/Sister_City/}}</ref>
* {{Banderaikur|Libano}} [[Beirut]] ([[Libano]]) ([[2000]])
* {{Banderaikur|Kirgizistan}} [[Bixkek|Bishkek]] ([[Kirgizistan]]) ([[2006]])
* {{Banderaikur|Errumania}} [[Bukarest]] ([[Errumania]]) ([[1999]])
|
* {{Banderaikur|Italia}} [[Calabria]] ([[Italia]]) ([[2005]])
* {{Banderaikur|AEB}} [[Chicago]] ([[Illinois]]) ([[Ameriketako Estatu Batuak]]) ([[2004]])
* {{Banderaikur|Qatar}} [[Doha]] ([[Qatar]]) ([[1995]])
* {{Banderaikur|Bahrain}} [[Erdialdeko eskualdea (Bahrain)|Erdialdeko eskualdea]] ([[Bahrain]]) (2006)
* {{Banderaikur|Armenia}} [[Erevan]] ([[Armenia]]) ([[2014]])<ref>{{erreferentzia|url=http://www.yerevan.am/en/partner/sister-cities/|izenburua=Yerevan Municipality Official Website|sartze-data=2018-08-24|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=en|formatua=}}</ref>
* {{Banderaikur|Suitza}} [[Geneva]] ([[Suitza]]) (2005)
* {{Banderaikur|Pakistan}} [[Islamabad]] ([[Pakistan]]) ([[1989]])
|
* {{Banderaikur|Turkia}} [[Istanbul]] (Turkia) ([[1997]])
* {{Banderaikur|Saudi Arabia}} [[Jidda]] ([[Saudi Arabia]]) ([[1988]])
* {{Banderaikur|Egipto}} [[Kairo]] ([[Egipto]]) (1988)
* {{Banderaikur|Sudan}} [[Khartum]] ([[Sudan]]) ([[1993]])
* {{Banderaikur|Oman}} [[Maskat]] ([[Oman]]) ([[1986]])
* {{Banderaikur|AEB}} [[Miami]] ([[Florida]]) (Ameriketako Estatu Batuak) (1995)
* {{Banderaikur|Italia}} [[Milan]] (Italia) (2005)<ref name="Milan">{{Erreferentzia|izenburua=''Milano – Città Gemellate''|egilea=[[copyright|©]] 2008 Comune  di Milano|url=http://www.comune.milano.it/portale/wps/portal/CDM?WCM_GLOBAL_CONTEXT=/wps/wcm/connect/ContentLibrary/In%20Comune/In%20Comune/Citt%20Gemellate}}</ref>
|
* {{Banderaikur|Errusia}} [[Mosku]] ([[Errusia]]) (2005)
* {{Banderaikur|Mauritania}} [[Nuakxot|Nuakchot]] ([[Mauritania]]) (1999)
* {{Banderaikur|Hegoafrika}} [[Pretoria]] ([[Hegoafrika]]) ([[2002]])
* {{Banderaikur|Maroko}} [[Rabat]] ([[Maroko]]) (1988)
* {{Banderaikur|AEB}} [[San Frantzisko (Kalifornia)|San Francisco]] ([[Kalifornia]]) (Ameriketako Estatu Batuak) ([[2010]])
* {{Banderaikur|Yemen}} [[Sana]] ([[Yemen]]) (1989)
* {{Banderaikur|Brasil}} [[São Paulo]] ([[Brasil]]) (1997)<ref name="São Paulo2">{{Erreferentzia|izenburua=International Relations – São Paulo City Hall – Official Sister Cities|egilea=Prefeitura.sp.gov.br|url=http://www.prefeitura.sp.gov.br/cidade/secretarias/relacoes_internacionais/cidadesirmas/index.php?p=1066}}</ref>
|
* {{Banderaikur|Bosnia-Herzegovina}} [[Sarajevo]] ([[Bosnia-Herzegovina]]) (2005)<ref name="Sarajevo">{{Erreferentzia|url=http://www.sarajevo.ba/en/stream.php?kat=160  |izenburua=Sarajevo Official Web Site: Sister cities  |egilea=Sarajevo.ba |sartze-data=2009-05-06}}</ref>
* {{Banderaikur|Bulgaria}} [[Sofia]] ([[Bulgaria]]) (2000)
* {{Banderaikur|Bangladesh}} [[Sylhet]] ([[Bangladesh]])
* {{Banderaikur|Honduras}} [[Tegucigalpa]] ([[Honduras]]) (2002)
* {{Banderaikur|Japonia}} [[Tokio]] ([[Japonia]]) ([[2011]])
* {{Banderaikur|Tunisia}} [[Tunis]] ([[Tunisia]]) (1999)
|}

== Argazkiak ==
<gallery>
Image:Amman_downTown.jpg|Ammango erdialdea
Image:Abu Darweesh Mosque.jpg|Abu Darweesh meskita
Image:Amman Coptic Church.jpg|Eliza koptoa
Image:Amman Hotel Regency.jpg|Ammango Regency Hotela
Image:Amman BW 29.JPG|Abdullah I meskita gauez
Image:Amman BW 33.JPG| Abdullah I meskita barrutik
Image:Amaan-28-Arabic Medicine Stalls.jpg|Medikuntza postuak hirigunean
Image:Amaan-12-The Citadel.jpg|Ammanen ikuspegia gotorlekutik antzokira begira
Image:Amman2.jpeg|Ammango gotorlekua muinotik
Image:Amman1.jpeg|Erromatar antzokia
Image:Amman BW 2.JPG|Herkulesen tenploa
</gallery>

== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}

== Ikus, gainera ==

== Kanpo estekak ==
* [https://web.archive.org/web/20090422053011/http://www.ammancity.gov.jo/ Amman hiriaren webgune ofiziala]
{{autoritate kontrola}}

[[Kategoria:Jordaniako udalerriak]]
[[Kategoria:Herrialdeetako hiriburuak]]